Hàng phương Tây vẫn ồ ạt vào Nga

Trên một con đường bụi bặm ở ngoại ô Dubai, Sohrab Fani đang kiếm lợi từ lệnh trừng phạt Nga của phương Tây: Cửa hàng của ông lắp đặt đệm sưởi ấm ghế ngồi cho những chiếc ô tô chuẩn bị tái xuất sang Nga.

Ông nói, 12 nghìn tấm đệm sưởi vốn nằm ế chỏng chơ trong nhà kho nhiều năm cho đến khi phương Tây tung các gói trừng phạt nhằm vào Nga khiến các nhà sản xuất ô tô Mỹ, châu Âu và Nhật Bản buộc phải rút khỏi thị trường Nga.

Giờ đây, người Nga nhập khẩu những chiếc ô tô đó qua Dubai, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) nhưng vì những chiếc ô tô được sản xuất riêng cho Trung Đông - khu vực có nền nhiệt cao nên các cửa hàng phụ tùng như của ông Fani đang kinh doanh phát đạt khi cung cấp thiết bị mùa đông cho người mua xe từ Nga.

"Khi người Nga đến, tôi đã bán hết hàng", ông Fani nói đặt mua thêm vài nghìn miếng đệm sưởi. "Ở Nga, họ chịu lệnh trừng phạt. Ở đây, không có. Ở đây, chỉ có kinh doanh".

Theo The New York Times (NYT-Mỹ), các biện pháp trừng phạt của phương Tây đã gây thiệt hại nhưng không làm tê liệt nền kinh tế Nga.

Nước này vẫn đang nhập khẩu hàng hóa phương Tây nhờ một mạng lưới trung gian toàn cầu.

Tại Moscow, những chiếc iPhone mới nhất có sẵn để giao hàng trong ngày với giá thấp hơn giá bán lẻ ở châu Âu. Các trung tâm thương mại vẫn bán các sản phẩm đến từ những thương hiệu phương Tây như Gucci, Prada và Burberry. Các trang web bán ô tô vẫn quảng bá những chiếc Land Rover, Audi và BMW đời mới.

Gần như tất cả các thương hiệu điện tử, ô tô và xa xỉ hàng đầu của phương Tây đã thông báo vào năm ngoái rằng họ sẽ rút khỏi Nga. Tuy nhiên, nhu cầu của người Nga đối với các mặt hàng xa xỉ vẫn mạnh mẽ và các thương nhân ở Dubai cũng như các nơi khác đang đáp ứng nhu cầu đó.

Ecaterina Condratiuc, Giám đốc truyền thông của một phòng trưng bày xe hơi sang trọng ở Dubai, người gần đây đã vận chuyển một chiếc Porsche Cayenne Turbo GT trị giá 300.000 USD cho một đại lý ở Nga, cho biết: "Người giàu thì vẫn cứ là người giàu. Xung đột không ảnh hưởng đến họ".

Ở Dubai, người mua đi quanh các phòng trưng bày của một khu chợ ô tô, trong đó nhiều người Nga giàu có mua xe cho chính họ, hoặc các doanh nhân nhỏ đang tìm cách mua đi bán lại cho người Nga - một cách kiếm lời nhanh chóng.

Ngoài ra, các đại lý ô tô của Nga sau khi dừng giao dịch chính thức với các thương hiệu phương Tây, đang tạo ra kênh nhập khẩu trung gian, đôi khi hàng trăm ô tô cùng một lúc.

Công ty phân tích Autostat (Nga) cho biết, hàng nhập khẩu gián tiếp như vậy chiếm 12% trong số 626.300 ô tô chở khách mới được bán ở Nga vào năm 2022.

Đồ điện tử cũng có những con đường quanh co đến thị trường Nga. Tại khu phố thương mại lâu đời Deira của Dubai, các nhà bán buôn đồ điện tử tranh giành tuyển dụng nhân viên nói tiếng Nga.

"Đó là một điều bí mật công khai", chủ sở hữu của Bright Zone International General Trading L.L.C. "Sự cạnh tranh liên quan ở thị trường đang rất khốc liệt".

Người này cho biết, ông đã vận chuyển hàng trăm điện thoại thông minh và máy tính xách tay vào Nga vào năm ngoái trước kỳ nghỉ lễ.

Ông cũng tiết lộ, một khách hàng tiềm năng muốn ông báo giá 15.000 chiếc iPhone nhưng dường như sau đó, họ đã tìm thấy một thỏa thuận tốt hơn ở nơi khác.

Trong một cửa hàng điện tử khác gần đó, một nhân viên bán hàng người Afghanistan, Abdullah Ahmadzai, cho biết anh đến Dubai chưa đầy một năm trước và trong thời gian đó đã học đủ lượng tiếng Nga cần thiết để trao đổi với những khách hàng nói tiếng Nga.

Bên kia đường, một người đàn ông đến từ Tajikistan, một nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ, cho biết anh và đồng nghiệp nhanh chóng tìm được việc làm trong một cửa hàng bán điện thoại, máy tính xách tay và máy bay không người lái.

"Tất cả các cửa hàng ở đây đang tìm kiếm những người nói tiếng Nga", anh nói. "Chúng tôi đã gặp may".

Nước trung gian hưởng lợi

Một báo cáo của Nga ước tính rằng, tổng kim ngạch "nhập khẩu song song" máy tính xách tay, máy tính bảng và điện thoại thông minh đạt 1,5 tỷ USD vào năm ngoái. Đồng thời, ô tô và đồ điện tử Trung Quốc cũng đã tràn vào thị trường Nga.

"Miễn là bạn có tiền, bạn mua thứ gì cũng có", Pyotr Bakanov, một nhà báo chuyên về ô tô ở Moscow, cho biết.

NYT cho biết, các tuyến thương mại quốc tế mới phần lớn đi qua các nước có quan hệ thân thiện với Moscow.

Các nhà phân tích và quan chức phương Tây cáo buộc, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc và các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ như Armenia và Kazakhstan chính là những quốc gia trung gian.

Vào một buổi tối tháng 3 tại chợ ô tô Dubai, Sergei Kashkarov ngồi ở ghế phụ của chiếc Toyota màu xám, đang đàm phán thỏa thuận mới nhất: Gửi sáu chiếc ô tô Mitsubishi đến một đại lý ở thành phố Novosibirsk, Siberia qua Iran và Kazakhstan bằng phà và xe tải.

Ông Kashkarov từ Siberia chuyển đến Dubai từ Siberia vào năm 2021 và sau xung đột, ông tự khẳng định mình là nhà môi giới kết nối các đại lý ô tô Nga với các nhà cung cấp Dubai.

"Tôi còn rất nhiều việc đang chờ xử lý ", ông nói. "Tôi thực sự chẳng có gì để phàn nàn cả".

NYT cho hay, theo một số liệu thống kê, xuất khẩu ô tô từ Liên minh châu Âu (EU) sang Nga từ mức 5 tỷ euro vào năm 2021 đã giảm xuống còn khoảng 1 tỷ euro vào năm 2022.

Nhưng xuất khẩu của EU sang Kazakhstan đã tăng gần gấp 4 lần, lên hơn 700 triệu euro và xuất khẩu sang UAE tăng khoảng 40%, lên 2,4 tỷ euro.

Armenia cũng công bố, nhập khẩu ô tô nước này đã tăng hơn gấp 5 lần lên 712 triệu USD vào năm ngoái.

Trong khi đó, các nhà sản xuất ô tô phương Tây đều phủ nhận thông tin xuất khẩu ô tô đến Nga hoặc doanh số bán hàng tăng đột biến ở Dubai.

Theo NYT, một phần là bởi các nhà sản xuất ô tô thường gặp khó khăn trong việc theo dõi doanh số bán xe thông qua các trung gian.

Jim Rowan, Giám đốc điều hành của Volvo cho biết: "Chúng tôi chưa thấy điểm gì bất thường".

Paul Jacobson, Giám đốc tài chính General Motors, thì nói: "Tôi không biết thứ gì sẽ đến Nga".

Mặc dù bị Mỹ cáo buộc là "quốc gia trọng tâm" vì đóng đóng vai trò là trung tâm vận chuyển các sản phẩm vi phạm lệnh trừng phạt đến Nga, đặc biệt các thiết bị có thể được tái sử dụng cho mục đích quân sự nhưng UAE phản bác.

"Các biện pháp nghiêm ngặt đã được thực hiện để quản lý giấy phép xuất nhập khẩu đối với các vật liệu lưỡng dụng nhằm ngăn chặn việc sử dụng chúng cho mục đích quân sự", quan chức UAE cho biết trong một tuyên bố.

Dù vậy, khi đi dạo chợ ô tô Dubai, một người đàn ông tiết lộ rằng, Dubai là ba trong một. "Bạn đến đây để du lịch, mua ô tô cho mình, rồi mua thêm vài chiếc để bán lại".