Ngày 19-5, thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Tim Scott (57 tuổi) nộp hồ sơ tranh cử lên Ủy ban Bầu cử liên bang Mỹ. Ông Scott hiện là nghị sĩ Cộng hòa da màu duy nhất tại Thượng viện Mỹ.

Đường đua đang có ai?

Ông Scott đã lập ủy ban thăm dò tranh cử tổng thống hồi tháng 4, nhấn mạnh vào phương diện chủng tộc và câu chuyện đời ông khi là con trai của một bà mẹ đơn thân. 

Nếu thành công, ông Scott sẽ là ứng viên da màu đầu tiên đại diện Đảng Cộng hòa ra tranh cử và là tổng thống da màu thứ hai của Mỹ sau ông Barack Obama.

Như vậy đường đua vào Nhà Trắng năm 2024 của Đảng Cộng hòa đã sôi động hơn nhiều với những cái tên như cựu tổng thống Donald Trump (76 tuổi), cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley (51 tuổi), cựu thống đốc bang Arkansas Asa Hutchinson (72 tuổi), doanh nhân công nghệ Vivek Ramaswamy (37 tuổi) và người dẫn chương trình phát thanh Larry Elder (71 tuổi). 

Thống đốc bang Florida, ông Ron DeSantis (44 tuổi), người được coi là đối thủ đáng gờm hơn cả của ông Trump, dự kiến sẽ tuyên bố ra tranh cử vào tuần tới.

Theo báo Independent ngày 19-5, dù bị Hạ viện luận tội hai lần, thua cuộc bầu cử năm 2020 và là cựu tổng thống Mỹ đầu tiên đối mặt với cáo buộc hình sự... nhưng hiện tại ông Trump vẫn đang giữ "lợi thế vượt trội" trong hầu hết các thăm dò.

Cựu tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ tiếp tục vận động tranh cử ngay cả khi bị kết tội trong vụ bị truy tố 34 tội danh, bác bỏ mọi đồn đoán ông sẽ rút khỏi cuộc đua. 

Tuy nhiên cuộc thăm dò gần đây của Đài NBC News cho thấy 68% cử tri ủng hộ Đảng Cộng hòa cho rằng các cuộc điều tra nhắm vào ông Trump là "có động cơ chính trị" và nhất trí là "chúng ta phải ủng hộ ông ấy".

Cựu tổng thống Trump cũng dẫn đầu về số tiền tài trợ. Chiến dịch tranh cử của ông thông báo đã huy động được 15,4 triệu USD trong quý đầu tiên của năm 2023, đưa ông vượt lên trên hai ứng viên khác của Đảng Cộng hòa cũng đã tuyên bố tranh cử là ông Vivek Ramaswamy và bà Haley.

Chờ màn tái đấu gây cấn

Theo Đài Euronews, đến nay nhiều người vẫn mong chờ cuộc tái đấu giữa ông Joe Biden của Đảng Dân chủ và ông Donald Trump của Đảng Cộng hòa. Nếu điều đó xảy ra, nó sẽ là cuộc bầu cử đầu tiên kể từ năm 1892 mà trong đó một cựu tổng thống đối đầu với một tổng thống đương nhiệm.

Về phía Đảng Cộng hòa, hầu hết các thăm dò và những tín hiệu khác đang chỉ đi theo một hướng: ông Trump sẽ giành được đề cử của đảng này. Trong khi đó, ông Biden đã chính thức tuyên bố tái tranh cử hồi tháng 4, kêu gọi người Mỹ cùng ông thực hiện khẩu hiệu mới: "Hãy hoàn tất công việc". 

Thực tế tới nay vẫn chưa xuất hiện ứng viên Đảng Dân chủ nào khác có vị thế đủ để thách thức ông Biden trong cuộc đua năm 2024.

Trong tuyên bố đáng chú ý mới đây, Thống đốc Ron DeSantis cho rằng chỉ ông, cựu tổng thống Donald Trump và đương kim Tổng thống Joe Biden là những ứng cử viên "đáng tin cậy" cho chức tổng thống Mỹ năm 2024. 

"Và tôi nghĩ trong ba người, hai người có cơ hội đắc cử là ông Biden và tôi, dựa trên dữ liệu ở các bang dao động", ông DeSantis phát biểu hôm 18-5.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, trong vài thập niên qua ở Mỹ, không đảng chính trị lớn nào muốn cho những ứng cử viên không thành công "cắn quả táo lần hai" (tức trao cơ hội thứ hai). 

Lần gần nhất điều đó xảy ra là vào năm 1968, khi Đảng Cộng hòa chọn ông Richard Nixon - người trước đó đã thua ông John F. Kennedy bên Đảng Dân chủ vào năm 1960.

Nhưng điều đó không phải lúc nào cũng đúng. Nếu ông Trump và ông Biden "gặp lại nhau" năm 2024, đó sẽ là cuộc tái đấu tổng thống thứ bảy trong lịch sử Mỹ. Trong bốn cuộc đầu tiên, kết quả đã khác ở lần thứ hai; còn trong hai cuộc gần đây nhất, kết quả vẫn như cũ.

Dù thế nào thì đường đua phía trước vẫn còn dài và có thể sẽ không ít biến động. Tuy nhiên, một điều dường như rất rõ là cả ông Trump và ông Biden sẽ chú ý tới khẩu hiệu tranh cử năm 1992 của ông Bill Clinton: "Chỉ là kinh tế, đồ khờ!".