Cần nguồn vốn hơn 600 tỉ USD
Ngày 15-5-2023, Thủ tướng Chính phủ đã chính thức phê duyệt Quy hoạch điện 8, với kế hoạch phát triển nguồn điện theo định hướng chuyển đổi xanh mạnh mẽ hơn.
Tỷ trọng của điện than giảm mạnh và tỷ trọng các ngành điện khí, điện năng lượng tái tạo gia tăng; Quy hoạch điện 8 cắt giảm đáng kể việc phụ thuộc vào nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch, giảm thiểu gánh nặng nhập khẩu điện.
Tuy nhiên, với kịch bản chuyển đổi mạnh mẽ, áp lực tài chính sẽ lớn hơn bởi việc phát triển các nguồn điện giá cao như điện khí, điện năng lượng tái tạo.
 | |
|
Báo cáo nghiên cứu của Công ty chứng khoán VNDIRECT vừa phát hành nhận định tổng mức đầu tư cho nguồn điện dự kiến đạt 114 tỉ USD trong giai đoạn 2021-2030, phân bổ chủ yếu cho điện khí (30%) và điện gió (35%). Nhiệt điện than trong giai đoạn này cũng chiếm một phần không nhỏ khoảng 15% tổng nhu cầu vốn.
Giai đoạn 2030-2050, tổng nhu cầu vốn sẽ tăng mạnh và đạt khoảng 495 tỉ USD, trong đó nhu cầu vốn cho điện gió chiếm phần lớn (63%) và sau đó là điện mặt trời (18%).
Mặt khác, nhu cầu phát triển lưới điện dự kiến chiếm khoảng 11% tổng nhu cầu vốn ngành điện trong 2021-2030 và 7% trong 2031-2050.
''Chúng tôi cho rằng Quy hoạch điện 8 đã đưa ra được một phương án “đủ và xanh”, tuy nhiên có thể sẽ khó thực hiện hơn QHĐ7 điều chỉnh do tỉ trọng lớn của nhóm điện khí và điện gió, trong khi các công nghệ nhiên liệu thay thế như hydro, ammoniac cho các nhà máy nhiệt điện vẫn trong giai đoạn nghiên cứu, chưa hiệu quả để đưa ra thị trường'' – chuyên gia phân tích Nguyễn Hà Đức Tùng của VNDIRECT nhận định.
Quy hoạch điện 8 làm rõ hơn bức tranh ngành điện Việt Nam trong thời gian tới và mở ra cơ hội tăng trưởng cho các doanh nghiệp nhóm ngành này.
Cổ phiếu nào hưởng lợi từ Quy hoạch điện 8
Qua phân tích, VNDIRECT đưa ra một số nhóm doanh nghiệp được hưởng lợi nhờ Quy hoạch điện 8.
Theo đó, nhóm doanh nghiệp lĩnh vực xây lắp hạ tầng điện sẽ được hưởng lợi rõ ràng nhất nhờ khối lượng công việc khá cao trong kế hoạch của Quy hoạch điện 8, đặc biệt trong các nhóm ngành điện khí và năng lượng tái tạo.
Nhóm ngành xây lắp điện bao gồm đường dây, trạm biến áp cũng sẽ ghi nhận mức tăng tương ứng nhằm đảm bảo khả năng hấp thụ và tính hiệu quả của hệ thống.
Tuy nhiên, đối với nhóm năng lượng tái tạo, chính sách giá năng lượng tái tạo mới là yếu tố làm rõ ràng hơn triển vọng của nhóm ngành này.
Chuyên gia phân tích VNDIRECT điểm tên một số những doanh nghiệp niêm yết nổi bật trong nhóm xây lắp hạ tầng điện bao gồm CTCP Tập đoàn PC1 (mã chứng khoán PC1), CTCP Tập đoàn Fecon (FCN), CTCP Tư vấn xây dựng điện 2 (TV2) sẽ là những doanh nghiệp được hưởng lợi sớm nhất.
Trong dài hạn hơn, Tổng công ty dịch vụ kỹ thuật dầu khí Việt Nam (PVS) dự kiến gia nhập danh sách này do tham gia vào lĩnh vực xây lắp điện gió ngoài khơi, với kinh nghiệm trong những dự án gần đây như Thăng Long, La Gàn.
Các doanh nghiệp điện khí nói chung và điện khí hóa lỏng LNG nói riêng có triển vọng tăng trưởng do sở hữu dự án đã được phê duyệt trong Quy hoạch điện bao gồm Dự án Nhơn Trạch 3, 4 của Tổng công ty điện lực dầu khí Việt Nam (POW), Dự án LNG Long Sơn của CTCP Kinh doanh LPG Việt Nam (PGV), và TV2, Dự án Ô Môn 3, 4 Tổng công ty phát điện 2 (GE2).
Tổng công ty khí Việt Nam (GAS) cũng đang thực hiện phát triển các dự án kho cảng LNG và nhờ đó sẽ được hưởng lợi trong giai đoạn này.
Quy hoạch điện 8 cũng thúc đẩy tiến độ các dự án mỏ khí tỉ đô vốn đã bị đình trệ lâu nay như Lô B, Cá Voi Xanh trong những năm tới nhằm đảm bảo nguồn khí trong nước và giảm phụ thuộc vào việc nhập khẩu LNG cho phát điện tại Việt Nam.
Về điện than, Quy hoạch điện 8 chính thức loại bỏ khoảng 13.220MW điện than, cơ bản đánh dấu hồi kết sớm cho nguồn điện này. Dự kiến điện than sẽ đạt tăng trưởng kép ở mức thấp 2% giai đoạn 2021-2030 sau đó giảm 1% giai đoạn 2030-2050, chiếm lần lượt 19% và 4% tổng công suất nguồn điện.
Nguồn điện khí sẽ là mũi nhọn trong kế hoạch phát triển của Việt Nam giai đoạn 2021-2030 với tăng trưởng kép đạt 26%, chiếm 27% tổng công suất nguồn điện. Trong 2030-2050, phát triển điện khí sẽ chậm lại đạt 4%, chiếm 15% tổng công suất trong 2050.
Dự kiến điện gió sẽ là mục tiêu phát triển hàng đầu trong cả ngắn và dài hạn. Trong đó, điện gió trên bờ sẽ tăng trưởng kép 25% trong 2021-2030 và 6% trong 2030-2050, chiếm lần lượt 14% và 13% tổng công suất giai đoạn này.
Bên cạnh đó, dự kiến Việt Nam sẽ phát triển 6.000MW điện gió ngoài khơi đầu tiên từ nay đến 2030, sau đó sẽ tăng trưởng 15% trong 2030-2050, chiếm 16% tổng công suất nguồn điện.
Điện mặt trời dự kiến sẽ bị hạn chế phát triển sau giai đoạn tăng trưởng ồ ạt 2020-2021. Tuy nhiên, Chính phủ vẫn khuyến khích phát triển điện mặt trời cho mục đích tự tiêu thụ. Theo đó, công suất điện mặt trời tăng khiêm tốn trong 2021-2030 sau đó tăng mạnh 13% từ 2030-2050, chiếm 33% tổng công suất.