Tại dự thảo, Chính phủ đề xuất thêm phương án áp dụng Luật Đấu thầu với các công ty con của doanh nghiệp Nhà nước (DNNN).
Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu thảo luận về dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi). Ảnh: Phạm Thắng
Đại biểu Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, bày tỏ quan ngại nếu áp dụng Luật Đấu thầu với các công ty con của DNNN. Bởi theo ông, như vậy sẽ dẫn tới phạm vi áp dụng của luật là rất rộng. Vị đại biểu cũng nhấn mạnh Luật Đấu thầu không phải là công cụ duy nhất để quản lý DNNN, mà còn có các luật, cơ chế giám sát khác.
Theo đại biểu, nếu áp dụng cứng nhắc việc mở rộng phạm vi áp dụng Luật Đấu thầu đối với công ty con của DNNN có thể làm hoạt động sản xuất của doanh nghiệp bị ảnh hưởng, từ đó ảnh hưởng lợi ích của nhà đầu tư, lợi ích của Nhà nước. "Nếu mở rộng phạm vi áp dụng sẽ đánh đồng các chủ thể, tôi quan ngại về sự phù hợp"- đại biểu Hiếu nhấn mạnh.
Trong các công ty con của DNNN, có cả phần vốn của các nhà đầu tư tư nhân, bản thân họ cũng có nhu cầu kiểm soát vốn góp, tránh sự lợi dụng của các cá nhân, tổ chức làm ảnh hưởng đến lợi ích của họ. Theo ông Phan Đức Hiếu, bản thân các công ty con cũng đã thiết kế các quy trình đấu thầu rất chặt chẽ để chống thất thoát.
"Một số ý kiến phát biểu trước tôi cho rằng việc mở rộng phạm vi áp dụng sẽ bảo vệ tốt hơn lợi ích nhà nước. Tuy nhiên, với góc độ cá nhân, tôi không đồng tình quan điểm đó. Bởi, khi chúng ta áp dụng cứng nhắc quy định đấu thầu với các công ty con của DNNN, sẽ làm ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh, lợi ích của nhà đầu tư bị tác động, gián tiếp ảnh hưởng đến lợi ích nhà nước"- đại biểu Hiếu nêu quan điểm.
Vị đại biểu cũng bày tỏ lo ngại nếu mở rộng phạm vi áp dụng với các công ty con của DNNN, khi có nhiều công ty con đã niêm yết trên thị trường chứng khoán, sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của các nhà đầu tư đã mua cổ phiếu, có cả nhà đầu tư nước ngoài. Việc này cũng tác động không nhỏ đến quá trình cổ phần hóa DNNN mà chúng ta đang đẩy mạnh.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa không đồng tình mở rộng phạm vi áp dụng Luật Đấu thầu
Đồng tình với quan điểm này, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP HCM) cũng nhấn mạnh quản lý DNNN bằng nhiều công cụ, không chỉ riêng Luật Đấu thầu. "Không phải làm ra Luật Đấu thầu, làm ra "vòng kim cô" như thế thì sẽ quản lý tốt công tác đấu thầu của DNNN"- ông Nghĩa nói và nhấn mạnh quan điểm không đồng tình mở rộng phạm vi điều chỉnh với các công ty con của DNNN.
Hơn nữa, theo ông Trương Trọng Nghĩa, các doanh nghiệp chịu trách nhiệm về kết quả cuối cùng và khi đấu thầu không chỉ có tiền mà có rất nhiều yếu tố khác như thời cơ, thời gian, thậm chí quen biết cũng là một yếu tố có lợi. "Nếu xảy ra tham nhũng, tiêu cực đã có cơ quan thanh tra, cơ quan kiểm tra, cơ quan điều tra, không chỉ quản lý bằng Luật Đấu thầu"- đại biểu đoàn TP HCM nêu rõ.
Trong khi đó, đại biểu Lê Thị Song An (đoàn Long An) lại ủng hộ phương án mở rộng phạm vi áp dụng của Luật Đấu thầu. Vị đại biểu thừa nhận việc này sẽ đưa nhiều đối tượng vào diện điều chỉnh của luật, nhưng sẽ hạn chế được việc lạm dụng các cơ chế khác để né tránh các quy định của luật đấu thầu, bảo toàn các nguồn vốn đầu tư của nhà nước, giúp quá trình lựa chọn nhà thầu công khai, minh bạch.
Về chỉ định thầu, theo báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án luật của UBTVQH, nhiều ý kiến đại biểu cho rằng dự thảo bổ sung nhiều trường hợp chỉ định thầu, giảm trường hợp đấu thầu là không phù hợp. Do đó, cần quy định chặt chẽ, chỉ áp dụng chỉ định thầu trong trường hợp thật sự cần thiết, cấp bách và quy định tiêu chí cụ thể, tránh lạm dụng.
Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, UBTVQH đã chỉ đạo rà soát, chỉnh lý dự thảo theo hướng giảm một số trường hợp chỉ định thầu.