Ngày 24-5, Tòa án nhân dân TP Hải Phòng mở phiên sơ thẩm xét xử vụ án "khiếu kiện quyết định hành chính" liên quan việc giải quyết bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất tại xã Hoa Động, huyện Thủy Nguyên để thực hiện khu tái định cư thuộc dự án đầu tư xây dựng cải tạo đường 359.

Mỗi bên một cách hiểu về 'người đang sử dụng đất'

Tại tòa, ông Nguyễn Trung Việt (38 tuổi, nguyên đơn khởi kiện) cho biết năm 2019, mình cùng hai người em được bố mẹ cho tặng mỗi người một mảnh đất thổ cư rộng 72,5m² và đã được UBND huyện Thủy Nguyên cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho riêng từng người.

Tháng 9-2020, huyện Thủy Nguyên có quyết định thu hồi phần lớn diện tích của cả ba lô đất trên, phần diện tích còn lại không đủ điều kiện để được cấp sổ mới, dù không còn nhà ở hoặc đất ở khác tại địa phương nhưng lại không được xem xét bồi thường bằng đất hoặc hỗ trợ tái định cư theo quy định.

"Ban giải phóng mặt bằng huyện Thủy Nguyên chỉ lên phương án bồi thường bằng tiền với đơn giá 3 triệu đồng/m², khoảng 180 triệu đồng, là thấp hơn nhiều lần so với giá thị trường nên tôi không đồng ý với phương án bồi thường bằng tiền" - ông Việt nêu.

Cũng theo ông Việt, bản thân vẫn đang sử dụng đất nhưng vì hoàn cảnh kinh tế, điều kiện chưa cho phép nên chưa xây được nhà mà chỉ trồng cây, làm vườn.

Điều này được chứng minh thông qua giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và xác nhận của UBND xã Hoa Động ngày 12-11-2020, khẳng định ông Việt đang là người sử dụng ổn định thửa đất.

Nêu quan điểm tại tòa, đại diện UBND huyện Thủy Nguyên cho rằng "người đang sử dụng đất" tức là người đó phải có công trình nhà ở trên đất và sinh hoạt ăn ở tại đó. Đối với trường hợp của ông Việt, tuy có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng thực tế tại thời điểm thu hồi lại không có nhà trên đất, không sinh sống trên thửa đất.

Tái định cư kiểu "người có, người không"

Cũng tại phiên tòa, ông Việt và luật sư bào chữa trình bày về việc ở cùng xóm có hộ ông Nguyễn Đức S. (43 tuổi) cũng được bố mẹ cho tặng mảnh đất 129m², đã tách thửa năm 2019 và bị thu hồi 100%. Trên thửa đất của ông S. cũng không có công trình nhà ở và công trình khác phục vụ việc ăn ở (đất trống).

Khi hội đồng xét duyệt lên phương án, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Thủy Nguyên cũng đề xuất không giao đất tái định cư cho ông S., nhưng đến tháng 3-2023 vừa qua, huyện Thủy Nguyên lại bố trí cho ông S. một lô tái định cư rộng 108m², đến nay đã được cấp sổ đỏ.

"Cách giải quyết bồi thường, hỗ trợ tái định cư của huyện Thủy Nguyên như vậy là không công bằng và không đúng quy định pháp luật" - ông Việt bức xúc.

Luật sư Vũ Anh Tuấn - thuộc Đoàn luật sư TP Hà Nội - cho rằng trong hệ thống các quy phạm pháp luật về đất đai thì không có khái niệm nào về "người đang sử dụng đất", Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất là đã trao quyền cho người dân sử dụng.

Sau khi xem xét các ý kiến tranh luận tại tòa, hội đồng xét xử đánh giá việc UBND TP Hải Phòng và UBND huyện Thủy Nguyên áp dụng phương án bồi thường bằng tiền khi thu hồi đất của gia đình ông Việt, trả lời giải quyết các khiếu nại là đúng quy định pháp luật.

Do đó, hội đồng xét xử bác bỏ nội dung khởi kiện của nguyên đơn. Phía ông Việt cho biết sẽ tiếp tục kháng cáo để đòi quyền lợi hợp pháp của gia đình.