TS.BS Lê Mạnh Hùng - phó giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới (TP.HCM) cho rằng cần tăng cường công tác sưu tầm, thu thập, nghiên cứu tư liệu, hình ảnh về di tích khu trại giam trong lòng bệnh viện lâu đời nhất Việt Nam - Ảnh: DUYÊN PHAN
Đây là chia sẻ trong bài tham luận "Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia: trại giam trong bệnh viện" của TS.BS Lê Mạnh Hùng - phó giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới (TP.HCM) tại Hội thảo khoa học được tổ chức vào sáng 26-5 về "Tầm quan trọng, giá trị lịch sử Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán - nơi đồng chí Trần Phú - Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam bị giam giữ và hy sinh".
Hội thảo này do UBND quận 5, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới và Bảo tàng TP.HCM phối hợp tổ chức, nhằm góp phần làm rõ quá trình hình thành, tổ chức, hoạt động và các hình thức giam giữ tù chính trị tại trại giam giữ tù chính trị tại trại giam.
Tại hội thảo, các đại biểu đã trình bày nhiều bài tham luận, giúp đẩy mạnh hơn nữa công tác nghiên cứu, sưu tầm tài liệu, hiện vật về khu trại giam để phục vụ trưng bày, phát huy giá trị di tích sau khi đề án tu bổ, tôn tạo khu trại giam hoàn thành, đưa vào phục vụ người dân.
Phòng giam cố Tổng bí thư Trần Phú tại Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán - Ảnh: X.MAI
TS.BS Lê Mạnh Hùng cho rằng Nhà thương Chợ Quán - Bệnh viện Bệnh nhiệt đới và di tích khu trại giam trong bệnh viện là mô hình kết hợp đặc biệt, duy nhất bệnh viện và trại giam tại Việt Nam và cũng thuộc dạng hiếm trên thế giới.
"Cần tăng cường công tác sưu tầm, thu thập, nghiên cứu tư liệu, hình ảnh về di tích khu trại giam trong lòng bệnh viện lâu đời nhất Việt Nam để nhân dân, các thế hệ hiện nay và mai sau hiểu rõ hơn về ý nghĩa, tầm quan trọng, dấu ấn lịch sử của bệnh viện và di tích trong giai đoạn lịch sử đau thương nhưng kiêu dũng của Sài Gòn - Gia Định và miền Nam Việt Nam", TS.BS Mạnh Hùng nêu.
Trước đó, Ban Thường vụ Thành ủy, Thường trực UBND TP đã chỉ đạo các đơn vị liên quan triển khai thực hiện đề án tu bổ, tôn tạo Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán.
Tháng 4 vừa qua, HĐND TP có quyết nghị phê duyệt chủ trương đầu tư dự án tu bổ, tôn tạo di tích khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực quận 5 quản lý.
Theo quyết nghị này, quy mô đầu tư tu bổ, tôn tạo khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán theo nguyên trạng là 822m2 trong khu đất di tích với diện tích 2.211,5m2. Tổng mức đầu tư dự án là 33,8 tỉ đồng từ vốn ngân sách thành phố. Thời gian thực hiện dự án kéo dài từ năm 2023 - 2025.
Di tích lịch sử quốc gia
Trong quá trình xâm lược nước ta, thực dân Pháp đã bắt nhiều chiến sĩ cách mạng và đồng bào yêu nước, tra tấn đến lâm bệnh nặng. Do vậy, thực dân Pháp đã đưa những tù nhân vào Bệnh viện Chợ Quán (nay là Bệnh viện Bệnh nhiệt đới) vừa khai thác thông tin, vừa chạy chữa cầm chừng.
Trong suốt hai thời kỳ chống Pháp và chống Mỹ cứu nước, khu trại giam trong bệnh viện đã từng giam giữ nhiều đồng chí như Hà Huy Tập, Trần Não, Nguyễn Văn Trỗi... Năm 1931, đồng chí Trần Phú - Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam cũng bị giam giữ, tra tấn và hy sinh tại đây vào ngày 6-9-1931.
Khu trại giam Bệnh viên Chợ Quán được Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích lịch sử quốc gia theo quyết định số 1228 ngày 16-11-1988.
Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán sẽ được tu bổ, tôn tạo với mức đầu tư 33,8 tỉ đồngHĐND TP.HCM vừa có quyết nghị phê duyệt chủ trương đầu tư dự án tu bổ, tôn tạo di tích khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán - nơi cố Tổng bí thư Trần Phú hy sinh - trong giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư là 33,8 tỉ đồng từ vốn ngân sách TP.