Sáng 29-5, Quốc hội thảo luận về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Ba điều kiện công bố hết dịch COVID-19 ở Việt Nam

Phát biểu đầu tiên, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) cho hay từ giữa năm 2022 ông đã đề nghị xem xét công bố hết dịch COVID-19. Thủ tướng mới đây cũng chỉ đạo Bộ Y tế chuẩn bị hồ sơ chuyển COVID-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang nhóm B, công bố hết dịch ở Việt Nam.

"Đến nay từ kinh nghiệm thực tiễn, trải qua các đợt chống dịch, tôi thấy Việt Nam có thể yên tâm công bố hết dịch COVID-19, vì đã đủ các điều kiện", ông Hiếu nhấn mạnh.

Đầu tiên là tỉ lệ bệnh nặng do COVID-19 gây ra hầu như không còn. Những ca tử vong chủ yếu do bệnh nền nặng có dương tính với COVID-19, cho thấy COVID-19 vẫn còn lây nhiễm trong cộng đồng nhưng không còn nguy hiểm, gây tử vong cao.

Thứ hai, Việt Nam đạt tỉ lệ bao phủ vắc xin rất rộng. Đã có 266 triệu liều tiêm cho người trên 12 tuổi với 2 mũi cơ bản, mũi thứ 4 đã được tiêm cho người trên 18 tuổi có nguy cơ cao. 

Thứ ba, tình hình COVID-19 trên thế giới đã ổn định. Đầu tháng 5-2023, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tuyên bố COVID-19 không còn là tình trạng khẩn cấp toàn cầu.

"Đây là ba điều kiện cơ bản, cần thiết để Việt Nam chuyển COVID-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang nhóm B. Tức là từ nhóm đặc biệt nguy hiểm có khả năng lây truyền cao, phát tán rộng, tỉ lệ tử vong cao sang nhóm bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có khả năng lây truyền nhanh, có thể gây tử vong", ông Hiếu nói thêm.

Cũng theo đại biểu, khi COVID-19 không còn là bệnh truyền nhiễm nhóm A cần coi là bệnh lý chuyên khoa khác, xử lý và chi trả cũng cần thực hiện như những bệnh lý chuyên khoa khác.

Bài học vô cùng xương máu

Theo ông Hiếu, trải qua 3 năm chống dịch, cần rút bài học kinh nghiệm từ những thành công và sai lầm.

Trong đó, không thể không thấy sự cố gắng của mọi tầng lớp xã hội, chung tay chống dịch để có những việc tưởng như không thể mà đã hoàn thành trong thời gian rất ngắn và rất tốt, như việc thành lập quỹ vắc xin, tiêm vắc xin diện rộng, thành lập các bệnh viện điều trị người bệnh COVID-19...

"Chúng ta đã chứng kiến hệ thống vào cuộc với hơn 100% nhưng hết dịch vẫn có nhiều điều đáng tiếc xảy ra. Đây là bài học vô cùng xương máu. Vì vậy, cần khẩn trương chuẩn bị cả cơ sở vật chất, văn bản pháp luật, quy trình hướng dẫn cần thiết để ứng phó tốt hơn các dịch khác và khả năng COVID-19 bùng phát trở lại", ông Hiếu chia sẻ.

Đại biểu cũng nhấn mạnh nhiệm vụ phát triển y tế dự phòng là thách thức lớn nhất trong giai đoạn hiện nay. Ông dẫn lại việc cùng đoàn giám sát đi về y tế cơ sở, thấy khó khăn lớn nhất vẫn là nhân lực, thu nhập, máy móc...

Song theo ông, tăng lương, xây cơ sở đẹp, mua máy móc không giải quyết được gốc rễ vấn đề. Bởi lương không thể tăng mãi, cơ sở khang trang mà không có bệnh nhân, máy móc hiện đại mà không ai biết sử dụng thì cuối cùng là lãng phí rất lớn.

Theo ông, trạm y tế xã có hai nhiệm vụ dự phòng là tiêm chủng, phòng, chống dịch, giáo dục, tuyên truyền và điều trị, chăm sóc sức khỏe người bệnh... Tuy nhiên nhiệm vụ thứ hai ngày càng "teo tóp", khiến cho việc hoàn thành nhiệm vụ thứ nhất trở nên bội phần khó khăn.

"Sự bất hợp lý về chính sách đã bóp nghẹt sự phát triển của các trạm y tế xã phường. Không có lý gì cùng là một bệnh nếu chữa ở xã chỉ được dùng thuốc hạ áp giá 100 đồng/viên. Còn lên tỉnh, huyện lại được cấp thuốc đắt tiền hơn.

Một đêm trực tiền thù lao chẳng đáng là bao, khám một bệnh nhân được 27.000 đồng mà còn trừ ngược trừ xuôi", ông Hiếu nói thêm.

Ông đề nghị thử nghiệm mô hình mới, coi trạm y tế xã, phường là phòng khám của trung tâm y tế huyện. Các tiêu chuẩn con người là tương đương nhau cả người bệnh và nhân viên y tế...

Những con số mới nhất trong vụ Việt Á, 'chuyến bay giải cứu'

Báo cáo giám sát COVID-19 của Quốc hội đã đề cập nhiều con số mới cập nhật liên quan hai vụ án nghiêm trọng là Việt Á và 'chuyến bay giải cứu'.