Hôm nay, (29-5), Quốc hội dành thời gian cả ngày để nghe báo cáo giám sát về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19 và thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng.
Báo cáo giám sát đã được đoàn giám sát gửi đến các đại biểu Quốc hội trước đó.
Chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội được triển khai trong bối cảnh dịch COVID-19 được kiểm soát, mọi hoạt động của đời sống kinh tế - xã hội trở lại trạng thái bình thường. Những vấn đề tồn tại, phát sinh trong quá trình phòng, chống dịch đã và đang trong quá trình khắc phục. Hiện đã có kết luận thanh tra, kiểm tra, kiểm toán việc huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch.
Các cơ quan tư pháp đang điều tra, truy tố những hành vi vi phạm pháp luật trong nghiên cứu, nghiệm thu, chuyển giao, cấp phép lưu hành, hiệp thương giá, tổ chức sản xuất, mua bán kít xét nghiệm COVID-19 liên quan đến Công ty cổ phần công nghệ Việt Á. Ngoài ra còn có việc tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước cách ly tại cơ sở dân sự, tự nguyện trả phí trong thời gian dịch COVID-19.
 |
Các đại biểu nghe báo cáo giám sát về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19. Ảnh: QH |
“Đã có những sai phạm nghiêm trọng trong huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phòng, chống dịch” – báo cáo của đoàn giám sát đánh giá và cho hay nhiều cán bộ ở trung ương và địa phương bị xử lý hình sự.
Liên quan đến huy động nguồn lực chống dịch, theo báo cáo, tính đến tháng 12-2022, tổng số tiền đã được huy động để trực tiếp phục vụ công tác phòng, chống dịch và thực hiện các chính sách an sinh xã hội là khoảng 230.000 tỉ đồng (năm 2020: 25.000 tỉ đồng, năm 2021: 120,6 nghìn tỉ đồng, năm 2022: 84,4 nghìn tỉ đồng).
Trong đó ngân sách nhà nước là trên 186,4 nghìn tỉ đồng và tài trợ, viện trợ khoảng 43,6 nghìn tỉ.
Tại thời điểm dịch bùng phát dịch, việc cân đối, huy động nguồn lực từ ngân sách nhà nước còn nhiều khó khăn do nhu cầu về nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19 là rất lớn. Các địa phương đã chủ động sắp xếp và cắt giảm một số nhiệm vụ chi chưa thực sự cần thiết để dành nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch.
Mặc dù vậy, nhiều địa phương chưa chủ động được nguồn kinh phí bảo đảm, nhất là ở các tỉnh, TP chưa cân đối được ngân sách, có nguồn thu thấp, chủ yếu phụ thuộc vào ngân sách trung ương. Một số địa phương cân đối ngân sách như TP.HCM, Đồng Nai… cũng gặp khó khăn, thiếu nguồn kinh phí trong giai đoạn dịch bùng phát mạnh.
Theo Báo cáo của Kiểm toán nhà nước, trong hai năm 2020 và 2021, các đơn vị đã mua sắm sinh phẩm, hóa chất, kít xét nghiệm với các mức giá khác nhau, tùy thuộc vào chủng loại, xuất xứ, hãng sản xuất. Trong đó có một số đơn vị mua kít xét nghiệm từ Công ty Cổ phần công nghệ Việt Á giá trị lên tới 2.161,6 tỉ đồng (trực tiếp hoặc qua đơn vị trung gian phân phối).
Đối với vụ việc mua kít xét nghiệm của Công ty cổ phần Việt Á, tính đến đầu tháng 5-2023, các cơ quan điều tra đã khởi tố 30 vụ án, 107 bị can.
Trong đó, cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an, Cục cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, khởi tố một vụ án, 31 bị can. Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng khởi tố một vụ án, năm bị can.
Cơ quan cảnh sát, điều tra của 25 tỉnh, TP trực thuộc trung ương đã khởi tố 28 vụ án, 71 bị can. Vụ án cũng đang tiếp tục được điều tra mở rộng.
Về việc tổ chức chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước cách ly tại khu vực dân sự, tự nguyện trả phí trong thời gian dịch COVID-19, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án đưa và nhận hối lộ, khởi tố nhiều lãnh đạo, cán bộ, công chức có liên quan ở Bộ Ngoại giao, Văn phòng Chính phủ, Bộ Công an, Bộ Y tế và một số địa phương.
Đến ngày 3-4, Cơ quan điều tra của Bộ Công an đã kết luận điều tra, đề nghị truy tố đối với 54 bị can về năm hành vi phạm tội, gồm đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Vụ án đã được Viện kiểm sát tối cao hoàn tất cáo trạng và chuyển cơ quan xét xử.
