Biệt điện Nghinh Phong tại khu di tích Lầu Bảo Đại trên núi Cảnh Long, thuộc danh thắng quốc gia vịnh Nha Trang, sau khi bị đào san nền làm dự án và đình chỉ thi công cho đến nay - Ảnh: PHAN SÔNG NGÂN
Chiều 29-5, đại diện UBND tỉnh Khánh Hòa cho biết tỉnh vừa quyết định thu hồi 9.209,4m2 đất tại 5 biệt thự di tích Lầu Bảo Đại và giao lại cho Trung tâm Bảo tồn di tích Khánh Hòa quản lý theo quy định pháp luật.
Tỉnh cũng đã giao Sở Văn hóa và Thể thao Khánh Hòa lập phương án tu bổ 5 biệt thự di tích Lầu Bảo Đại để đưa vào hoạt động trở lại phục vụ cộng đồng.
Thu hồi một phần nhỏ diện tích khu Lầu Bảo Đại đã giao
Phần đất thu hồi kể trên chỉ hơn 1/15 tổng diện tích đất (hơn 136.000m2) mà tỉnh Khánh Hòa đã giao cho Công ty cổ phần đầu tư Khánh Hà thuê để thực hiện dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại (Bảo Đại resort Nha Trang).
Dự án trên được thuê đất 50 năm (kể từ năm 2014), bao gồm toàn bộ khu di tích Lầu Bảo Đại (hơn 8,9ha, gồm cả đất 5 biệt thự cổ) và 4,7ha mặt biển danh thắng quốc gia vịnh Nha Trang.
Cả 5 biệt thự cổ được nêu, vốn thuộc khu biệt điện dành cho vua Bảo Đại, đều nằm trên khu đầu núi Cảnh Long thuộc phía đông đường Trần Phú và trên vịnh Nha Trang.
Các biệt thự đó đều do người Pháp xây dựng cách đây 100 năm (từ 1923) và đặt tên, gồm: Nghinh Phong (dành cho vua Bảo Đại), Vọng Nguyệt (dành cho hoàng hậu Nam Phương cùng các hoàng tử, công chúa) và các biệt thự Bông Giấy, Phượng Vĩ, Cây Bàng.
Từ tháng 4-1975, tỉnh Khánh Hòa đã tiếp quản khu biệt điện Bảo Đại, đặt lại tên là khu biệt thự Cầu Đá. Sau đó, tỉnh đã giao cho các đơn vị, doanh nghiệp nhà nước lần lượt quản lý sử dụng, khai thác kinh doanh.
Trong suốt thời gian gần 35 năm (từ 1975 - 2010) khu biệt thự Cầu Đá đã trở thành một trong các khu du lịch nổi tiếng của Nha Trang - Khánh Hòa. Cả 5 di tích biệt thự cổ Lầu Bảo Đại là các điểm tham quan thu hút rất đông du khách trong và ngoài nước.
Chiều 29-5, đại diện UBND tỉnh Khánh Hòa cho biết doanh nghiệp chủ đầu tư dự án đang làm các thủ tục để điều chỉnh dự án đã nêu.
Còn theo lãnh đạo Sở Xây dựng Khánh Hòa, hiện nay chủ dự án vẫn chưa được phép thi công trở lại. Vì phải chờ hoàn thành các thủ tục bàn giao và phương án quản lý hoạt động 5 biệt thự cổ cùng phương án điều chỉnh dự án được tỉnh phê duyệt.
Cho đào di sản khu Lầu Bảo Đại để xây biệt thự bán
Khu di tích Lầu Bảo Đại trên núi Cảnh Long, nằm trong danh thắng quốc gia vịnh Nha Trang (Khánh Hòa), trước khi bị đào làm dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại - Ảnh: PHAN SÔNG NGÂN
Về giá trị di sản văn hóa, cách đây gần 28 năm (tháng 10-1995), UBND tỉnh Khánh Hòa đã có quyết định xếp khu biệt thự Cầu Đá (tức khu di tích Lầu Bảo Đại) là "danh lam thắng cảnh" của tỉnh.
Tiếp đến, tháng 3-2005, bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin đã có quyết định công nhận di tích danh thắng quốc gia vịnh Nha Trang, có ranh giới bao gồm toàn bộ khu vực vịnh Nha Trang thuộc phía đông đường Trần Phú và đường Phạm Văn Đồng hiện nay.
Do đó, khu di tích Lầu Bảo Đại đã trở thành một khu di sản (cấp tỉnh) nằm trong lòng khu di sản văn hóa quốc gia vịnh Nha Trang, được bảo vệ theo Luật Di sản văn hóa.
Thế nhưng vào ngày 23-8-2013, chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đã ký quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết (1/500) và điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất tại khu di tích Lầu Bảo Đại.
Sau đó, tỉnh quyết định phê duyệt dự án, cho Công ty cổ phần đầu tư Khánh Hà thuê toàn bộ 13,6ha (gồm khu di tích Lầu Bảo Đại và danh thắng quốc gia vịnh Nha Trang).
Theo dự án đã được tỉnh phê duyệt, ngoài việc sử dụng, khai thác 5 biệt thự cổ, chủ dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại còn được tỉnh cho phép đào núi Cảnh Long để san nền, xây dựng đường cùng nhiều công trình kinh doanh.
Trong đó, có các khu nhà hàng, trung tâm hội nghị, bến du thuyền, khách sạn (5 tầng, 108 phòng) và 36 khu biệt thự trên "đất ở không hình thành đơn vị ở" ngay trong khu di tích Lầu Bảo Đại để cho thuê hoặc bán.
Sau khi Ủy ban Kiểm tra Trung ương có kết luận sai phạm tại dự án trên, tỉnh Khánh Hòa cũng đã tiến hành kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực xây dựng đối với Công ty cổ phần đầu tư Khánh Hà và đình chỉ thi công dự án cho đến nay.
Bị đình chỉ nhưng chủ dự án vẫn thi công tại lầu Bảo ĐạiTTO - Công trình “Cải tạo di tích lầu Bảo Đại để kinh doanh khách sạn” bị đình chỉ thi công từ năm 2016 nhưng vừa qua chủ dự án này cho thi công trở lại.