Gần đây, Sở Tài chính Vũ Hán ra một tuyên bố cho biết, có 259 doanh nghiệp và thực thể nợ chính quyền địa phương tổng cộng khoảng 100 triệu nhân dân tệ, tương đương 14 triệu USD. Sở Tài chính Vũ Hán đang hối thúc các công ty này trả số nợ quá hạn trong thời gian sớm nhất có thể.
Sở Tài chính Vũ Hán nói rằng, đã không thành công trong việc thu nợ và treo thưởng cho những ai có thể cung cấp thông tin hữu ích về tài sản tài chính của các con nợ.
Lời kêu gọi công khai này của Vũ Hán được đánh giá là bất thường và phản ánh thách thức tài chính các chính quyền địa phương Trung Quốc đang gặp phải.
Chính sách chống dịch hà khắc mang tên Zero Covid của Trung Quốc đã làm cạn kiệt ngân sách của nhiều địa phương ở Trung Quốc, khi các địa phương phải chi hàng tỷ USD cho những đợt phong toả nối tiếp nhau, các đợt xét nghiệm hàng loạt và các trung tâm cách ly, trước khi chính sách này bị dỡ bỏ vào tháng 12 năm ngoái.
Sự lao dốc của thị trường bất động sản cũng khiến cho khó khăn tài chính của các địa phương Trung Quốc thêm phần nghiêm trọng, vì ngân sách địa phương có sự phụ thuộc lớn vào thu ngân sách từ cấp quyền sử dụng đất.
Hãng tin Reuters cho biết, các số liệu chính thức đã cho thấy khó khăn này. Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết, chi phí cho y tế của nước này tăng gần 18% trong năm 2022, lên mức 2.250 tỷ nhân dân tệ, sau khi gần như đi ngang trong năm 2021. Thu ngân sách địa phương từ cấp quyền sử dụng đất giảm 23,3%, còn 6.690 tỷ nhân dân tệ (tương đương giảm 288 tỷ USD). Theo các chuyên gia phân tích, đất đai là nguồn thu chiếm khoảng 1/4 tổng thu ngân sách địa phương ở Trung Quốc.
Các chuyên gia kinh tế ước tính, dư nợ của chính phủ Trung Quốc đã vượt mức 123.000 tỷ nhân dân tệ, tương đương 18.000 tỷ USD vào năm 2022. Trong đó, ước tính có gần 10.000 tỷ USD là nợ ẩn nằm trong các công cụ tài chính nhiều rủi ro của các chính quyền địa phương.
Còn theo số liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), mức nợ công khai của các chính quyền địa phương Trung Quốc đã tăng gần gấp đôi trong vòng 5 năm lên mức 35.340 tỷ nhân dân tệ, tương đương 5.140 tỷ USD vào năm 2022.
Sau khi dỡ bỏ chính sách Zero Covid, kinh tế Trung Quốc đã phục hồi rất tốt trong những tháng đầu năm 2023, nhưng sự phục hồi gần đây đang có những dấu hiệu mất đà. Điều này khiến thu ngân sách của các địa phương gặp nhiều bấp bênh.
Thông báo đòi nợ của chính quyền Vũ Hán được đưa ra chỉ vài ngày sau khi cơ quan tài chính của thành phố Côn Minh, thủ phủ tỉnh Vân Nam không thể huy động đủ tiền để trả nợ trái phiếu. Vân Nam là một trong những tỉnh nợ nhiều nhất ở Trung Quốc, với tỷ lệ giữa dư nợ của chính quyền với thu ngân sách đã vượt mức hơn 1.000% vào năm 2022.
Vũ Hán và Côn Minh không phải là những địa phương đơn lẻ ở Trung Quốc hé lộ tình trạng nợ nần căng thẳng. Quý Châu, một trong những tỉnh nghèo nhất Trung Quốc hồi tháng 4 vừa qua đã công khai thừa nhận không thể giải quyết được khó khăn tài chính và đề nghị chính quyền trung ương hỗ trợ để tránh rơi vào cảnh vỡ nợ.
Ở Vũ Hán, những công ty đang bị chính quyền đòi nợ bao gồm các doanh nghiệp lớn như nhà sản xuất ô tô Dongfeng Wuhan Light Vehicle thuộc quyền kiểm soát của cơ quan điều tiết tài sản nhà nước địa phương và Uni-President Enterprises - một hãng thực phẩm và đồ uống của Đài Loan có các cửa hàng lớn ở Trung Quốc.