Trên Internet, những bài viết mang nội dung khuyến khích khởi nghiệp thường khuyên bạn bỏ việc để trở thành một doanh nhân thành công. Bạn có thể trở thành ông chủ của chính mình, có thời gian linh hoạt và có thể thiết lập các quy tắc của riêng mình.

Tôi hiểu suy nghĩ đằng sau chuyện bỏ việc và thôi bị ràng buộc với công việc hàng ngày nữa. Nhưng "bỏ việc" đi kèm với một đặc quyền ngầm khủng khiếp. Do đó, đây cũng là lời khuyên tệ hại.

Rủi ro là dễ thấy, công việc hàng ngày như một chiếc lưới bảo hộ đảm bảo cho bạn thu nhập và các lợi ích khác đảm bảo nhiều hơn một công ty mới thành lập hoặc một công việc kinh doanh mới có thể đáp ứng. Công việc của bạn không chỉ mang đến một khoản tiền lương mà có thể nó cũng đi kèm bảo hiểm và các lợi ích khác nữa. Nếu thương vụ kinh doanh của bạn thất bại thì sao? Đây có thể là một phi vụ đầy mạo hiểm và đem lại nhiều lợi nhuận nếu bạn từ bỏ công việc để theo đuổi đam mê và cuộc sống doanh nhân của riêng mình.

Tôi là giáo viên toàn thời gian và đồng thời cũng là nhà văn. Công việc viết lách của tôi cũng có chút tiếng tăm. Số tiền kiếm được từ cả hai công việc là như nhau. Tôi tận dụng thời gian nghỉ dạy để ngồi xuống và tập trung vào bài viết của mình. So với các công việc giảng dạy tẻ nhạt hàng ngày như chấm điểm, soạn giáo án, tôi tranh thủ những thời điểm như kỳ nghỉ xuân hoặc hè để tập trung hoàn toàn vào việc viết lách. Điều đó khiến cuộc sống trở nên thoải mái hơn.

Dạy học là công việc trong khi viết lách là niềm đam mê của tôi. Có rất nhiều người khuyên tôi hãy trở thành một nhà văn toàn thời gian và từ bỏ công việc của mình. Để kiếm tiền từ việc viết lách, bạn cũng nên là một doanh nhân có sức sáng tạo, phải xây dựng thương hiệu và tiếp thị niềm đam mê của mình cho khán giả đại chúng. Mọi nhà văn đều có thể nói về một khía cạnh mang tính kinh doanh trong công việc (hoặc niềm đam mê) mà hầu hết mọi người không thấy. Nhưng tôi phản đối việc khuyến khích "nghỉ việc", không phải vì mong muốn sự an toàn, mà vì tôi vẫn yêu công việc của mình và sẽ thật bất ổn nếu thiếu nó. Ngoài ra, nếu công việc viết lách trở thành công việc toàn thời gian của mình thì lúc ấy tôi chẳng còn thấy vui nữa. Điều đó sẽ khiến tôi trở thành một nhà văn kém hiệu quả.

Theo Dorie Clark tại Harvard Business Review, tốt nhất là các doanh nhân nên thực hiện cả hai - bắt đầu kinh doanh trong khi không bỏ công việc hàng ngày của mình. Có nhiều khó khăn khi theo đuổi cả hai công việc, chẳng hạn như việc đặt ra giới hạn giữa công việc chính và công việc phụ và làm sao để đảm bảo thời gian cho công việc phụ. Ngoài ra, các doanh nhân điều hành các doanh nghiệp hoặc những người đảm nhiệm thêm các công việc phụ nên tránh vi phạm các chính sách của tổ chức và không nên để xảy ra việc xung đột lợi ích.

Nghiên cứu từ Tạp chí Học viện Quản lý cho thấy: Những người duy trì công việc hàng ngày điều hành doanh nghiệp thành công hơn 33% so với những người bỏ việc. Đồng thời, rủi ro và những bấp bênh khi khởi nghiệp thường là nguyên nhân dẫn đến thất bại trong công việc kinh doanh mới. Thậm chí những trường hợp thành công đã giữ công việc hàng ngày của họ lâu hơn chúng ta tưởng. Steve Wozniak vẫn làm việc tại HP một năm sau khi phát minh ra chiếc máy tính Apple đầu tiên. John Legend vẫn duy trì công việc cố vấn quản lý trong hai năm sau album đầu tay của mình.

Tất nhiên, cuối cùng Steve Wozniak và John Legend cũng đã bỏ việc để theo đuổi niềm đam mê của mình, nhưng đó không phải là chuyện xảy ra trong một sớm một chiều. Họ chỉ bỏ việc sau khi công việc phụ phát triển đủ để chu cấp cho cuộc sống. Trong trường hợp ấy, bỏ việc không còn đem lại nhiều rủi ro đúng như các bài báo khuyến khích khởi nghiệp thường nói. Legend và Wozniak đều rất khôn ngoan khi bỏ việc khi doanh nghiệp của họ phát triển đủ lớn để thay thế những công việc đó.

Clark có lưu ý rằng có nhiều lợi ích hơn việc xây dựng một doanh nghiệp trước khi bạn có thể tự lập như một ông chủ . Dưới đây là một số lý do:

Công việc của bạn là một chiếc lưới bảo hộ

Giả sử bạn bỏ việc để theo đuổi đam mê và khởi nghiệp. Nếu công việc kinh doanh của bạn không thành công, hậu quả dẫn đến tài chính của bạn bị thiệt hại một cách tàn khốc. Bạn luôn phải chịu áp lực khi thực hiện công việc, đặc biệt nếu công việc kinh doanh đó bắt đầu từ con số 0. Mặc dù người ta nói rằng dưới áp lực, doanh nhân sẽ làm việc tốt nhất, nhưng điều đó không hoàn toàn là sự thật.

Clark nói: "Khi có được thu nhập an toàn từ công việc của mình, bạn có thể coi khởi nghiệp như một hành trình học hỏi: Ngay cả khi công việc kinh doanh thất bại, bạn vẫn đạt được những kỹ năng quý giá có thể nâng cao sự nghiệp của mình".

Ví dụ, công việc viết và biên tập đã khiến tôi chú ý tới phần bố cục của các tờ báo và ấn phẩm. Tôi đã từng nghĩ các tờ báo chỉ sử dụng những mẫu có sẵn tẻ nhạt rồi tự sắp xếp chúng. Tuy nhiên, điều này khác xa sự thật. Tôi đã làm hỏng các thiết kế và phối màu cho các ấn phẩm trước khi nhận nhiệm vụ tạo bản tin hàng quý cho cả trường học và liên đoàn giáo viên. Kinh nghiệm đó đã có ích cho cả hai công việc của tôi.

Vì tôi viết rất nhiều trong thời gian rảnh nên việc dạy viết cho học sinh của tôi cũng hiệu quả hơn. Các kỹ năng viết có sẵn như một bản năng của một tác giả, đơn giản như viết một đoạn văn liên kết với một câu giới thiệu, sử dụng bằng chứng, phân tích và kết luận, là những kỹ năng tôi vẫn đang dạy cho học sinh lớp 9 của mình. Tôi không bao giờ tự nhận mình là giáo viên giỏi nhất thế nhưng một số học sinh của tôi từ những người chưa từng viết nổi một câu đã có thể viết đầy đủ 5 đoạn với phân tích chuyên sâu (Tôi chỉ đang chia sẻ một vài trường hợp thành công - nhiều học sinh chưa đạt đến mức độ ấy). Tôi luôn tự hào về các em.

Bạn có thời gian và sự bảo đảm để xây dựng doanh nghiệp của mình

Clark sử dụng ví dụ của tác giả James Altucher, người đã giữ công việc của mình trong 18 tháng trong khi xây dựng một công ty thiết kế web. Trong 18 tháng đó, anh đã có thể thuê thêm hàng chục nhân viên và sau đó điều hành công việc kinh doanh toàn thời gian của mình.

Công việc làm thêm hay công việc kinh doanh đều không thể đạt được thành công trong một sớm một chiều, hoặc có thể chẳng bao giờ thành công. 90% các công ty khởi nghiệp đều thất bại. Vì vậy trước khi có thể tự tin rằng công việc kinh doanh đủ để duy trì cuộc sống, việc đặt tất cả số trứng vào cùng một giỏ là vô cùng liều lĩnh và bất cẩn .

Định kiến về việc dám bỏ việc để theo đuổi đam mê trong giới doanh nhân quá mạnh mẽ nhưng chúng tôi cho rằng nên tìm một cách tốt hơn thay vì mạo hiểm. Nhiều người không bỏ công việc hàng ngày của họ khi đi khai phá những lối đi mới dẫn đến thành công trong việc kinh doanh của riêng mình. Thay vì chấp nhận rủi ro, Melanie Curtin tại Inc. nói rằng nên hạn chế rủi ro. Trở thành người mạo hiểm bỏ việc có nghĩa là bạn sẽ hoàn toàn tuyệt vọng khi thất bại.

Có thu nhập ổn định (chưa kể đến các quyền lợi như bảo hiểm y tế) là một phương án an toàn để duy trì thú vui kinh doanh và thử nghiệm thị trường cho ý tưởng của bạn. Một công việc kinh doanh hoặc công việc làm thêm phải đảm bảo một khoản thu nhập lớn để có thể thay thế công việc hàng ngày của bạn.

Nếu bạn nghiêm túc với công việc và công việc làm thêm, hãy kết hợp các hai để thực hiện

Raffiee và Feng đã thành công trong việc duy trì công việc hàng ngày trong quá trình khởi nghiệp. Người sáng lập doanh nghiệp hoặc công ty khởi nghiệp đã có sẵn mạng lưới và các mối quan hệ của riêng họ. Tác giả ưu ái lối đi từ việc làm được trả lương sang việc kinh doanh kết hợp làm thuê rồi cuối cùng là làm hoàn toàn thời gian.

Nhưng Raffiee và Feng cũng phản đối quan điểm cho rằng các doanh nhân phải hết mình vì công việc kinh doanh của họ. Đầu tiên, họ lập luận, các doanh nhân phải quyết định xem một ý tưởng kinh doanh có thực sự đảm bảo cam kết trên quy mô lớn hay không. Lúc đầu, tốt nhất nên bắt đầu với "cam kết khởi điểm khiêm tốn" để tối đa hóa khả năng tồn tại của doanh nghiệp.

Nếu bạn thực sự nghiêm túc theo đuổi con đường tự kinh doanh, các tác giả lưu ý rằng sự tồn tại của các doanh nhân nhờ nhiều vào con đường kinh doanh kết hợp làm thuê. John Legend và Steve Wozniak đều theo đuổi con đường xây dựng doanh nghiệp và thương hiệu của họ trong khi làm việc toàn thời gian. Và điều gì sẽ xảy ra nếu John Legend và Steve Wozniak không bao giờ thành công? Chà, họ có thể yên tâm rơi xuống lưới bảo hộ là công việc làm thuê mà những người nghỉ việc chẳng thể có. Tất nhiên, một số người lập nghiệp bởi họ ghét công việc của mình. Do vậy, cần phải đưa ra quyết định tốt nhất cho hoàn cảnh cá nhân và sức khỏe tinh thần của bản thân.

Lãng mạn hóa việc chấp nhận rủi ro trong thời điểm khởi nghiệp là khá tốt nhưng cũng rất độc hại. Nó không phù hợp với thực tế cuộc sống của đa số các doanh nhân có tham vọng, đặc biệt nếu họ có gia đình và con cái cần chăm sóc. "Bỏ việc" là lời khuyên hoàn toàn tệ hại cho các doanh nhân.

Mai Lâm