Giới tinh hoa thế giới - họ là ai?

Trong cuốn "Giới tinh hoa, quyền lực toàn cầu và thế giới họ kiến tạo", giáo sư quan hệ quốc tế, nhà khoa học chính trị Mỹ David Rothkopf từng viết, thế giới đang chịu ảnh hưởng lớn bởi một tầng lớp tinh hoa chiếm chưa đầy 0,01% dân số. "Họ đứng đầu đất nước, nắm quyền điều hành các siêu cường tài chính, tập đoàn lớn, truyền thông, tôn giáo… Họ định hình nên lịch sử thời đại", David Rothkopf nêu.

Các học giả nghiên cứu về "giới tinh hoa" như Gaetano Mosca, Pareto, Anthony Giddens, Alan Zuckerman… gọi nhóm người đặc biệt này bằng nhiều thuật ngữ, như "tầng lớp thống trị", "tầng lớp thượng lưu", "tinh hoa chính trị" hay "tinh hoa quyền lực"… Tựu trung, họ nắm giữ khối tài sản lớn và đặc quyền đặc lợi, sở hữu quyền lực chính trị, có trình độ chuyên môn cao, xuất chúng trong nhiều lĩnh vực. Họ vượt qua giới hạn của người bình thường, và dù là thiểu số, nhưng tạo nên tầm ảnh hưởng.

Cuộc nghiên cứu mang tên "Ai cai trị thế giới? Chân dung các nhà lãnh đạo toàn cầu" khảo sát hàng nghìn lãnh đạo từ 145 quốc gia chỉ ra vài con số thống kê thú vị, phác thảo phần nào chân dung "tầng lớp tinh hoa". Họ thường thông thạo khoảng hai ngôn ngữ, đã hoàn thành bậc đại học, gần một nửa được đào tạo ở phương Tây. Trên cả tài sản và quyền lực, năng lực trí tuệ nổi trội, sự ưu tú của giới tinh hoa là điều mà xã hội nể phục và hướng tới.

Những cá nhân ưu tú này vô hình chung lại sống quần tụ thành các cộng đồng có sự tương đồng về đẳng cấp, địa vị, thu nhập, văn hoá, cách hưởng thụ. Những lãnh địa người giàu nổi danh trên thế giới như The Golden Triangle (Greenwich) với chưa đầy 5.000 "đại gia" có thu nhập 600.000 USD mỗi hộ; The Peak (Hong Kong) quy tụ các triệu phú, tỷ phú, trùm kinh doanh…; hay Manhattan (Mỹ), Kensington (London)… đều là các toạ độ kim cương khi nhắc tới giới thượng lưu hàng đầu thế giới.

"Chuẩn sống" giới tinh hoa

" ‘Đẳng cấp ngầm’ - Biểu tượng mới của giới tinh hoa" là tiêu đề một bài viết trên Business Insider, bàn về cách định vị đích thực của tầng lớp tinh tuý hiện đại. Không phải những hào nhoáng phô trương từ hàng hiệu, giới tinh hoa chọn đầu tư vào các giá trị phi vật chất như giáo dục, văn hoá… như một dấu hiệu ngầm khẳng định đẳng cấp cá nhân.

Không gian sống chính là một trong "giá trị đích thực" rõ nhất cho đẳng cấp của giới tinh hoa, bởi phải trải nghiệm, tích luỹ vốn kiến thức, văn hoá… mới có được chất sống mà không sự phô trương nào có. Cũng bởi vậy, họ có những đòi hỏi khắt khe về nơi an cư, như vị trí trung tâm, tiện ích nội ngoại khu bài bản, đồng thời phải hàm chứa dấu ấn của lịch sử hoặc di sản văn hóa.

Giống cách giới tinh hoa thế giới chọn lựa môi trường sống, tầng lớp tinh túy Việt Nam cũng có xu hướng sống tập trung tại những thành phố lớn, là trung tâm văn hoá - kinh tế - chính trị của đất nước. Trong đó, Hà Nội từ xưa đến nay vẫn là mảnh đất hội tụ anh tài, hào kiệt bốn phương, nơi địa linh cho mọi tinh hoa phát tiết.

Nơi an cư của giới tinh hoa Hà Thành

"Nguyên khí" của đất Thăng Long, Hà Nội - những hiền tài, văn nhân kiệt xuất, nhà quân, nhà Nho, nhà trí thức… đã bồi tụ ngàn đời để hình thành giá trị văn hiến riêng của mảnh đất nghìn năm. "Khí vượng thanh quý" ấy tiếp tục hút giới tinh hoa ngày nay, mà như ông Phan Lê Khôi - Giám đốc Marketing, CTCP Bitexco cắt nghĩa, ngoài những người giàu có minh bạch, thì giới tinh hoa còn có thể là những nghệ nhân, nghệ sỹ, nhạc sỹ, họa sỹ, nhà văn, nhà báo hay những tướng lĩnh, nhà chính trị, nhà hoạt động xã hội tích cực…

"Chính những người tạo ra giá trị vượt bậc, có cống hiến lớn cho xã hội đã được coi là giới tinh hoa, dù nhiều người trong số đó không giàu có hay nổi tiếng", ông Khôi nói. Không chỉ thấm nhuần tư tưởng học đạo từ nghìn năm, giới tinh hoa Việt hiện đại bước ra thế giới, có điều kiện chắt lọc và thẩm thấu vẻ đẹp văn hóa từ khắp bốn phương.

Thấu hiểu điều này, khi kiến tạo nơi an cư cho tầng lớp tinh hoa Việt, Bitexco đã tinh tế đưa vào dự án The Manor Central Park lối kiến trúc Âu châu hiện đại nhưng vẫn mang âm hưởng của 36 phố phường Hà Nội xưa, như một biểu tượng tinh hoa, đáp ứng "gu riêng" của tầng lớp tinh tuý Việt.

Ngay từ cách quy hoạch theo mô hình một thành phố thu nhỏ, chia hai phần Đông - Tây đối xứng nhau qua Công viên Trung tâm được lấy cảm hứng từ chính Manhattan (Mỹ) - nơi thu hút giới thượng lưu hàng đầu thế giới.

Trong đó, khu phố Đông đang mở bán được ví như "Bản giao hưởng của tinh hoa quy hoạch và kiến trúc", nổi bật bởi tính thương mại sôi động, với hệ tiện ích nội khu đa dạng, phố đi bộ trải dài tấp nập.

"Sự tinh hoa của cộng đồng tại đây không phải là yếu tố gây "áp lực" cho cư dân, mà sẽ trở thành thương hiệu khiến họ tự hào khi trở thành một phần trong đó. Tại đây, những người thành đạt trong xã hội có cơ hội kết bạn, kết nối thành cộng đồng thịnh vượng, gắn bó tương hỗ. Họ sẽ mở ra vô vàn cơ hội hợp tác làm ăn, đầu tư cùng phát triển", đại diện chủ đầu tư cho biết.

Ánh Dương