Hiệp hội BĐS TP HCM (HoREA) tán đồng với quyết định của Thủ tướng về mức lãi suất cho vay ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội, các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định để mua, thuê mua nhà ở xã hội là 4,8%/năm.

Hiệp hội cho rằng đây là lần đầu tiên kể từ ngày Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực (ngày 1/7/2015) đến nay, Chính phủ áp dụng thống nhất mức lãi suất cho vay nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội và tại các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định là 4,8%/năm. Trước đó, giai đoạn 2016-2020, hàng năm Thủ tướng quyết định mức lãi suất cho vay nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội là 4,8%/năm; Ngân hàng Nhà nước quyết định mức lãi suất cho vay nhà ở xã hội tại các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định tương đương 5%/năm (theo nguyên tắc bằng khoảng phân nửa mức lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại lớn).

Hiệp hội BĐS TP HCM kiến nghị nhiều chính sách ưu đãi với nhà ở xã hội. Ảnh: Khổng Chiêm

Nhiều bất cập trong chính sách tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội

Tuy nhiên, Hiệp hội vẫn nhận thấy có nhiều mặt hạn chế, bất cập trong thực hiện chính sách tài chính, tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội giai đoạn 2015-2020. Theo đó, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội không được vay ưu đãi tín dụng, phải vay thương mại với lãi suất khoảng 9%/năm và chi phí này được tính vào giá bán, giá cho thuê, giá thuê mua nhà ở xã hội. Điều này dẫn đến đơn giá nhà ở xã hội lên đến 18 - 20 triệu đồng/m2, tăng cao hơn mức 13 - 15 triệu đồng/m2 giai đoạn 2011 - 2015.

Người mua, thuê mua nhà ở xã hội gần như không tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội. Trong 5 năm qua, do Nghị quyết 1023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về danh mục ưu tiên sử dụng vốn ngân sách đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 không có danh mục chi thực hiện chính sách nhà ở xã hội nên gần như chưa bố trí được nguồn vốn ngân sách nhà nước để tái cấp vốn, hoặc cấp bù lãi suất cho Ngân hàng Chính sách xã hội và 4 ngân hàng thương mại do Ngân hàng Nhà nước chỉ định thực hiện chính sách nhà ở xã hội.

Hiệp hội còn đề cập pháp luật về nhà ở quy định chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội chỉ để cho thuê được hưởng ưu đãi nhiều hơn về thuế, nhưng trên thực tế chưa được áp dụng.  Đồng thời, quy định còn lộ ra cất cập trong thực hiện yêu cầu gửi tiết kiệm nhà ở xã hội tại Ngân hàng chính sách xã hội để người dân được vay lãi suất ưu đãi...

Kiến nghị mức ưu đãi lãi suất 3 - 3,5%/năm về lâu dài

Hiệp hội kiến nghị Ngân hàng Nhà nước trình Thủ tướng xem xét quyết định về lãi suất cho vay ưu đãi 4,8%/năm, áp dụng cho cả người mua nhà ở xã hội và nhà ở thương mại theo Nghị quyết 02 ngày 7/1/2013 của Chính phủ (gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng), để đảm bảo tính thống nhất và liên tục của chính sách.

Về lâu dài, khi nền kinh tế phát triển mạnh hơn, HoREA đề nghị Chính phủ xem xét áp dụng mức lãi suất ưu đãi vay mua nhà ở xã hội khoảng 3 - 3,5%/năm để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người có thu nhập trung bình, có thu nhập thấp đô thị, như nhiều nước đã thực hiện.

Hiệp hội đề nghị Chính phủ làm việc với Ủy ban thường vụ Quốc hội ghi nhận danh mục chi thực hiện chính sách nhà ở xã hội vào Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội “Về danh mục ưu tiên sử dụng vốn ngân sách đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025”. Điều này tạo điều kiện để có nguồn ngân sách tái cấp vốn, cấp bù lãi suất cho Ngân hàng Chính sách xã hội và các ngân hàng Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV, có nguồn vốn “mồi” từ ngân sách nhà nước để thực hiện chính sách nhà ở xã hội, tạo điều kiện để các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội và người mua, thuê mua nhà ở xã hội được vay vốn ưu đãi.

HoREA cũng đề nghị cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội vay vốn tín dụng ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội và tại các ngân hàng Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV. Đồng thời, quy định phải gửi tiết kiệm tại Ngân hàng Chính sách xã hội để được vay vốn ưu đãi mua, thuê mua nhà ở xã hội được HoREA đề nghị tạm dừng, trước mắt áp dụng cho năm 2021 và có thể xem xét kéo dài thêm thời gian tạm dừng.

Cuối cùng, Hiệp hội kiến nghị thực hiện quy định chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội chỉ để cho thuê được hưởng ưu đãi nhiều hơn về thuế, được giảm 70% thuế suất thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp.

Khổng Chiêm