Vành đai 3 đã thực sự quá tải

Thực tế trong bối cảnh hiện nay, tuyến đường Vành đai 3 đã cơ bản hoàn thành nhưng đã thực sự quá tải, với mật độ lưu lượng giao thông lớn gấp 2,5 lần so với lưu lượng tiêu chuẩn. Vào các khung giờ cao điểm tại các lối lên, xuống thường xảy ra tình trạng ùn tắc kéo dài; tình trạng ùn tắc nghiêm trọng hơn khi có sự cố hoặc khi lưu lượng giao thông gia tăng đột biến vào các ngày nghỉ và dịp lễ, Tết.

Theo Quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tuyến đường Vành đai 4 được xác định là tuyến đường vành đai liên vùng, phục vụ kết nối giao thông giữa Hà Nội với các tỉnh thuộc Vùng Thủ đô; đồng thời giải quyết nhu cầu giao thông trực tiếp cho khu vực đô thị trung tâm, đô thị vệ tinh của thành phố.

Ùn tắc trên đường vành đai gia tăng vào các ngày lễ, Tết.

Việc đầu tư phát triển tuyến đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô với mục tiêu cao nhất là giải quyết cơ bản các vấn đề như phân luồng giao thông từ xa theo các hướng để phương tiện giao thông liên tỉnh không phải đi xuyên tâm; giảm lưu lượng khu vực đô thị trung tâm; giảm tải áp lực giao thông cho tuyến đường Vành đai 3 hiện tại; tăng cường khả năng kết nối giao thông liên vùng giữa Hà Nội với các tỉnh trong khu vực Vùng Thủ đô; từng bước hoàn thiện quy hoạch giao thông Thủ đô.

Tạo điều kiện phát triển đô thị trung tâm hoàn chỉnh và chuỗi đô thị trong khu vực giữa Vành đai 3 và Vành đai 4, tạo sức hút giãn mật độ dân cư khu vực trung tâm đô thị; phát triển chuỗi 5 đô thị vệ tinh (Sóc Sơn, Sơn Tây, Hoà Lạc, Xuân Mai, Phú Xuyên), kết nối chùm đô thị TP Hà Nội và các khu vực đô thị, công nghiệp vùng Thủ đô Hà Nội…

Trong giai đoạn 2021-2025, trên cơ sở đề xuất của Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và các địa phương, Thủ tướng Chính phủ đã có Văn bản số 7211/VPCP-CN ngày 29/8/2020 giao cho Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) chủ trì nghiên cứu lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi để đầu tư toàn bộ tuyến đường Vành đai 4 vùng Thủ đô đoạn phía Nam QL18 (chiều dài khoảng 98km, đi qua 3 địa phương là Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Ninh).

Theo đó, Ban Quản lý dự án (QLDA) 2-Bộ GTVT đã nghiên cứu sơ bộ đề xuất 3 phương án. Tuy nhiên, 3 phương án này đều có các ưu nhược điểm riêng, do đó Bộ GTVT đã chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp tục phối hợp với các địa phương nghiên cứu đề xuất quy mô cho phù hợp theo các giai đoạn. Như vậy, phương án xác định quy mô đầu tư tuyến Vành đai 4 vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và chưa có quyết định cuối cùng.

Nhiều đề xuất mới về cơ chế, chính sách và phương án đầu tư

Trên cơ sở tổng hợp, đánh giá về sự cần thiết phải đầu tư, quy hoạch và hiện trạng đầu tư như đã nêu trên, UBND TP Hà Nội, UBND các tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Giang đã có kiến nghị trình Thủ tướng Chính phủ.

Đầu tiên là công tác đền bù giải phóng mặt bằng dự án được đề xuất thực hiện một lần theo chỉ giới đường đỏ (rộng 120m) bằng vốn đầu tư công. Khác biệt nữa, thay vì tách thành các dự án độc lập, đầu tư từng phân đoạn theo địa phận của từng địa phương như phương án trước đây, các tỉnh thống nhất sẽ triển khai đầu tư nối thông toàn tuyến, không chia nhỏ thành các đoạn nhằm đảm bảo tính kết nối.

Đặc biệt, Chủ tịch UBND của 5 tỉnh, thành phố đề xuất, ngoài quy hoạch chi tiết đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sẽ nghiên cứu thêm phương án quy hoạch xây dựng phần đường cao tốc là cầu cạn trên cao thay cho việc đi bằng với quy mô 4 - 6 làn xe cao tốc. Thành phần mặt cắt ngang của tuyến đường (rộng 120m) gồm: Tính toán của các địa phương cho thấy, nếu thực hiện đầu tư dự án theo phương án tuyến đi bằng, kinh phí xây dựng cần khoảng 105.000 tỷ đồng. Còn triển khai làm cao tốc đi trên cầu cạn toàn tuyến, kinh phí xây dựng khoảng 135.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng của dự án ước tính khoảng 25.000 tỷ đồng. “Với mức kinh phí đầu tư xây dựng trên, việc đầu tư toàn bộ tuyến đường bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước là khó khả thi và thời gian thực hiện sẽ kéo dài. Vì vậy, dự án cần nghiên cứu đầu tư theo hình thức hỗn hợp giữa đầu tư công và đầu tư theo hình thức PPP. Trong đó, toàn bộ phần cao tốc đi trên cao sẽ thực hiện 100% bằng hình thức PPP, loại hợp đồng BOT”, Tờ trình nêu.

Để có cơ sở thực hiện, lãnh đạo 5 tỉnh, thành kiến nghị Thủ tướng chấp thuận chủ trương triển khai đầu tư xây dựng và giao TP Hà Nội (trung tâm Vùng Thủ đô) chủ trì, phối hợp cùng các địa phương có tuyến đường đi qua tổ chức nghiên cứu, triển khai đầu tư toàn tuyến. Đáng chú ý, cùng với tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch UBND 5 tỉnh, thành cùng lãnh đạo Bộ GTVT đã ký vào một bản thỏa thuận hợp tác đầu tư.

Trong đó, nêu rõ trách nhiệm của từng đơn vị liên quan sau khi dự án được Thủ tướng chấp thuận chủ trương triển khai đầu tư. UBND hai tỉnh Vĩnh Phúc và Bắc Giang, hai địa phương dù nằm ngoài phạm vi đầu tư xây dựng nhưng có vị trí tiếp giáp với điểm đầu và điểm cuối tuyến Vành đai 4 sẽ phối hợp với cơ quan chức năng rà soát các quy hoạch liên quan, đặc biệt là mạng lưới đường giao thông có tính kết nối với tuyến đường Vành đai 4 để đảm bảo khớp nối đồng bộ về quy hoạch nhằm phát huy tối đa hiệu quả đầu tư mạng lưới kết cấu hạ tầng khung của Vùng Thủ đô.

Về phía Bộ GTVT, ông Lưu Quang Thìn, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Đầu tư cho biết, sau khi Thủ tướng Chính phủ chấp thuận phương án đề xuất của 5 địa phương, Bộ GTVT sẽ phối hợp với các địa phương tiến hành rà soát và điều chỉnh quy hoạch tuyến đường Vành đai 4 phù hợp với điều kiện thực tế để triển khai xây dựng.