SÓNG BẮT ĐẦU TỪ GIÓ, GIÓ BẮT ĐẦU TỪ KHI CHƯA PHÁT SÓNG...

Shark Tank Vietnam đã đi tới mùa thứ 4 và trở thành một trong những chương trình truyền hình thực tế thành công nhất phát sóng trên VTV trong những năm qua. Nếu không vì Covid-19 đột ngột diễn ra vào đầu năm ngoái, Shark Tank Việt Nam có lẽ đã đến mùa thứ 5. 

Sau một năm gián đoạn, Shark Tank Vietnam 2021 đã bắt đầu phát sóng vào đầu tháng 5 với sự trông mong của nhiều khán giả. Và, không phụ kỳ vọng, dù mới phát sóng được 2 tập cùng 8 startup tham gia, Shark Tank mùa 4 đã mang tới rất nhiều kinh hỷ cho mọi người – tức có người ‘kinh’ có người ‘hỷ’.

Vào lúc mà chương trình đang ở trong thời điểm hậu kỳ, chưa phát sóng, sóng gió đã bắt đầu nổi lên khi founder Drobebox đã lên FB của mình tố Shark Tank Việt Nam thiếu tôn trọng startup, muốn ‘làm nhiều trò lố để câu view’.

Bài bức xúc rất dài của co-founder kiêm CEO Tăng Ngọc Hải Sơn có vài ý chính như sau: Ban tổ chức muốn anh cùng Drobebox tạo nhiều chiêu trò như ‘cầm đàn chill chill hát cho các Shark nghe’ hay ‘thuê mẫu trình diễn và in số trên áo rồi lột dần’; nhiều lần anh bỏ công bỏ việc tới quay hình – pitching theo lời hẹn, nhưng phải đợi chờ vô ích và không lời giải thích từ Ban tổ chức.

Tóm lại, theo anh Tăng Ngọc Hải Sơn, Ban tổ chức chương trình không đủ tôn trọng startup, đã đòi hỏi nhiều thứ vô lý – phức tạp, làm anh tốn thời gian vô ích. Thế nên, anh đã không đi đến cùng mà bỏ dở việc tham gia giữa chừng. "Mình chẳng thà tốn thêm mớ tiền chạy ads, chứ không tiếp tay để quốc gia khởi nghiệp trở thành quốc gia tấu hài được (quốc gia siêu mẫu thì có thể xem xét)", co-founder Drobebox kết luận.

Tất nhiên, là đỡn vị tổ chức đứng ra sản xuất chương trình, TV Hub không thể khoanh tay đứng nhìn. Trên fanpage của Shark Tank nhanh chóng chia sẻ serie bài "Tôi đi thi Shark Tank – Có thật bầm dập vì cá mập? Xác tan vì Shark Tank?" của co-founder Dalat Foodie – Phan Hoàng Sương. Đối lập với Drobebox, mặt dù quá trình đi thi của Phan Hoàng Sương cũng hết sức khó khăn và 'bầm dập', nhưng chị cho biết, là mình chấp nhận những điều đó vì ‘muốn thứ gì thì phải đánh đổi xứng đáng’.

Ngay sau đó, bà Lê Hạnh – CEO của TV Hub cũng đăng đàn giải thích: "Bạn hãy chuẩn bị một ý tưởng thật tốt để trao đổi với chương trình. Trường hợp bạn không có ý tưởng gì thì bạn sẽ bị loại ngay nếu bạn tham gia Shark Tank Mỹ.

Nhưng ở Việt Nam, khi nhận được những case 'khoai' như vậy, team Shark Tank sẽ không bỏ cuộc ngay mà sẽ trao đổi với bạn, hỗ trợ bạn tìm ra ý tưởng để có một màn thuyết trình thật ấn tượng. Mình tin rằng không nhà đầu tư nào rót tiền cho một startup không biết quảng cáo một cách hay ho về sản phẩm của mình với công chúng".

Như mọi người nói, quan điểm mỗi người mỗi khác nhau, với co-founder của Dalat Foodie những vất vả - khó khăn kia là xứng đáng, nhưng co-founder của Drobebox không nghĩ vậy.

Bỏ qua những lời lẽ xéo xắc của Tăng Ngọc Hải Sơn (đang có tâm lý bất mãn với cách hành xử của ban tổ chức), thì các chi tiết trong chia sẻ của Hải Sơn cũng khiến nhiều người đặt câu hỏi về sự chuyên nghiệp và khả năng hỗ trợ người tham gia của Ban tổ chức chương trình: khiến startup tham gia phải chờ đợi thật lâu rồi không quay, không có cập nhật và không lời giải thích. Những vấn đề này sau đó cũng chưa được người đứng đầu TV Hub giải thích rõ ràng trong bài đăng trên facebook.

Gần đây, cú ‘vạ miệng’ của Shark Hưng và Shark Phú bỗng trở thành chủ đề bàn tán ồn ào trên truyền thông. Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên Shark Phú tỏ ra quan tâm "đặc biệt" đến các startup có nữ sáng lập sở hữu ngoại hình ưa nhìn. Tuy nhiên, đây lại là lần ông bị phản ứng mạnh mẽ nhất. Có lẽ, ngay cả ekip sản xuất và tổ chức cũng không ngờ đến!

Cụ thể, thương vụ Shark Nguyễn Xuân Phú đề nghị rót vốn vào startup xe đạp trợ lực Wiibike của CEO xinh đẹp Nguyễn Thị Thu Hằng đang khiến cộng động mạng xôn xao trong vài ngày gần đây. Nguyên nhân vì trong màn thuyết trình này, "vua chảo" nhiều lần lên tiếng chê bai mô hình nhưng cuối cùng vẫn quyết định xuống tiền, thậm chí còn sẵn lòng đầu tư gấp 10 lần cam kết nếu Wiibike hòa vốn trong năm nay.

Mở đầu chương trình, nữ CEO đích thân chạy xe đạp ra sân khấu để gây ấn tượng với các nhà đầu tư. Sau khi trình bày phần gọi vốn, Thu Hằng dí dỏm hỏi các shark về điểm đặc biệt ở chiếc xe cô sử dụng. Ngay lập tức, Shark Phú đáp: "Anh chỉ mải nhìn em nên chẳng thấy gì đặc biệt ở chiếc xe cả". Bình luận bông đùa này của ông Phú khiến nữ CEO khá bối rối và dành lời cảm ơn ông.

Sau khi trực tiếp lên sân khấu trải nghiệm và xem xét xe đạp trợ điện, shark Hưng nói: "Tôi lên đây xem cho vui chứ lúc nãy cô ấy vào đây, thấy shark Phú cười thì tôi biết deal (màn thương lượng) này sẽ diễn ra nhanh thôi. Tức là giải pháp thì xanh, startup thì xinh. Shark Phú cười rồi thì thôi anh em mình về".

Chưa dừng lại ở đó, khi CEO Thu Hằng đang trình bày về định hướng của công ty cô, Chủ tịch HĐQT tập đoàn SUNHOUSE lên tiếng cắt lời. Ông thẳng thắn chia sẻ:

"Em không cần giải thích gì thêm về bussiness (mô hình kinh doanh – PV). Với anh chỉ cần liếc mắt là biết bussiness nào rồi. Nên anh đã nói ngay từ đầu, anh không quan tâm đến bussiness, không quan tâm đến sản phẩm mà đang quan tâm đến mỗi em thôi. Anh chốt thế này, 1,5 tỷ cho 10% cổ phần", Shark Phú tuyên bố.

Khi nữ CEO băn khoăn với các đề nghị từ các shark, ông Phú tiếp tục: "Do em thôi mà, bây giờ anh rất bận. Muốn anh đồng hành thì người đó phải chủ động không thì anh quên ngay". Trước đó, ông còn không quên nhắc nhở nữ CEO rằng nên nhìn sâu vào mắt nhà đầu tư để biết ai là người có thể hỗ trợ cô đường dài.

Cuối cùng, CEO Wiibike đã nhận lời đề nghị từ shark Phú. Tại đây, các thành viên còn lại lên tiếng trước quyết định của cô. Shark Liên cho hay đây là kết quả cô dự tính từ trước. Trong khi đó, shark Hưng chia sẻ: "Đã nói ngay từ đầu, thật ra deal cứ sạch, xanh, xinh là xong".

Phần đánh giá của shark Phú và sau đó là bình luận từ shark Hưng nhanh chóng được lan truyền khắp mạng xã hội và nhận về không ít ý kiến chỉ trích. Nhiều khán giả cho rằng những câu tán tỉnh, nhận xét ngoại hình xuất hiện trong một chương trình truyền hình về đầu tư kinh doanh là hoàn toàn không phù hợp.

Làn sóng phê phán chương trình Shark Tank và 2 vị Shark nói trên cũng bắt nguồn từ đó. Từ đây, dân mạng tiếp tục đào lại những phát ngôn tương tự của Shark Phú trong những mùa trước, đại khái như: ‘Nhìn em là anh thích đầu tư rồi nhưng nhìn mô hình kinh doanh thì anh lại không muốn đầu tư. Mô hình kinh doanh này anh khẳng định luôn là thất bại nhưng vẫn muốn đầu tư vào em"; "Anh không hiểu lắm nhưng vẫn muốn mua em"….

Những câu nói của 2 vị Shark nhanh chóng nhận về rất nhiều phản ứng từ khán giả, trong đó có không ít các KOL, khi cho rằng phát ngôn không phù hợp trong hoàn cảnh chương trình và không tôn trọng các founder – CEO cũng như phụ nữ. Thậm chí còn có người nặng lời cho rằng chương trình Shark Tank và các Shark đang ‘quấy rối’ phụ nữ. Dù chính CEO Wiibike - Nguyễn Thị Thu Hằng, cũng lên tiếng: "Tôi thấy chuyện rất bình thường!", song vẫn không thể xoa dịu dư luận.

VÌ SAO CHƯƠNG TRÌNH SHARK TANK MÙA 2021 LẠI VƯỚNG NHIỀU THỊ PHI DÙ MỚI KHỞI HÀNH?

Nhiều chuyên gia truyền thông cho rằng, những thị phi nói trên sẽ giúp Shark Tank Vietnam mùa này thu hút thêm nhiều khán giả, nhưng đồng thời nó cũng làm sứt mẻ không ít uy tín của Ban tổ chức, Chương trình, cũng như các Shark.

Năm nay là một năm vô cùng khó khăn của nhà sản xuất TV Hub và Ban tổ chức chương trình Shark Tank, không chỉ bởi Covid-19, mà còn bởi ở phía thí sinh và Shark.

Về phần thí sinh: những ai là fan trung thành của Shark Tank đều có thể thấy, càng ngày các ít thí sinh có mô hình kinh doanh độc đáo, ấn tượng, khiến các Shark 'tranh giành' như những mùa trước. Với danh tiếng ngày càng lớn mạnh, Shark Tank Việt Nam không khó để thu hút thí sinh đến đăng ký tham gia. Tuy nhiên vấn đề ở chỗ, dường như những startup xuất sắc đã xuất hiện ở các mùa trước?

Theo tìm hiểu của chúng tôi, các startup xuất phát điểm từ các tỉnh thành nhỏ, đặc biệt là startup về sản xuất, thường không mấy mặn mà tìm đến kênh gọi vốn từ các nhà đầu tư "cá mập", chưa kể xuất hiện tại chương trình Shark Tank đối diện với máy quay và những công đoạn chuẩn bị phức tạp khác càng dễ khiến họ "lắc đầu". Những startup làm về công nghệ hoặc chuỗi F&B ở các thành phố lớn thường có nhu cầu gọi vốn và quảng bá lớn hơn, những dự án này có xu hướng tìm đến chương trình Shark Tank lớn hơn.

Thế nên, càng ngày Shark Tank Vietnam càng xuất hiện những thí sinh ra khỏi ‘chuẩn’ của chương trình, là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) chứ không còn là startup mới chào sân nữa. Thậm chí, có những startup mới ở giai đoạn trên giấy tờ và chưa có sản phẩm cụ thể ra thị trường cũng xuất hiện gọi vốn trên sóng Shark Tank.

Về phần Shark: có một điều khá đặc biệt, năm nay chương trình không có bất cứ gương mặt mới nào ngồi trên dàn ghế nóng; trong khi tất cả 3 mùa trước đều có Shark mới. Mùa thứ 4 của Shark Tank Việt chỉ quy tụ các gương mặt kỳ cựu của các mùa trước.

Có lẽ, Ban tổ chức hay TV Hub đã cố gắng tìm gương mặt mới nhưng "lực bất tòng tâm". Lý do có thể có nhiều: những sự cố "shark hụt" mùa trước khiến nhiều "cá mập tiềm năng" cảm thấy chùn chân; hay bởi Covid-19 khiến nhiều nhà đầu tư đang phải tập trung vào công việc kinh doanh đầu tư chính thay vì lộ diện trên truyền hình; cũng có thể như CEO TV Hub cho biết nhà đầu tư "sợ thị phi"…

Shark Tank dù là một chương trình truyền hình thực tế nghiêm túc, nhưng rõ ràng cũng không thể đứng ngoài tính chất của các gameshow - luôn cần tính giải trí và thu hút khán giả. Tuy nhiên, ranh giới giữa giải trí và phản cảm luôn rất mong manh. Tài năng và sự nhạy bén từ đơn vị tổ chức sản xuất, đội ngũ biên tập chương trình, cũng như sự chuyên nghiệp từ phía khách mời, sẽ giúp chương trình này trở nên thu hút hơn - nhờ sự chuyên nghiệp và hấp dẫn/hoặc nhờ những phát ngôn sốc và thị phi.

Đông Quân