Quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế cùng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là công nghệ số phát triển mạnh mẽ, tạo đột phá trên nhiều lĩnh vực, là thời cơ và thách thức đối với mọi quốc gia. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo giữ vai trò then chốt trong phát triển mọi mặt, nhất là kinh tế. Động lực tăng năng suất lao động quan trọng nhất chính là đổi mới sáng tạo, trọng tâm là phát triển và ứng dụng công nghệ cao.

Theo GS.TS. Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện: Đổi mới sáng tạo được xác định với năm trụ cột đầu vào là thể chế vĩ mô, nguồn nhân lực và nghiên cứu, kết cấu hạ tầng, thị trường và môi trường kinh doanh và hai trụ cột đầu ra là sản phẩm tri thức và công nghệ, sản phẩm sáng tạo. Phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo được xác định là nhiệm vụ trọng tâm. Đối với trường đại học, việc thực hiện đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp là nhiệm vụ quan trọng, giải pháp đột phá trong giai đoạn mới để góp phần thực hiện tự chủ đại học.

Khuyến khích ĐMST&KN gắn liền với kết quả nghiên cứu khoa học là bước đi cần thiết góp phần thúc đẩy Hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển, nâng cao năng lực ĐMST&KN quốc gia, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, Nhà nước phải có chính sách và chiến lược đúng đắn để chỉ đạo, các trường đại học phải có hành động cụ thể để xây dựng và phát triển hệ sinh thái ĐMST&KN.

Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách để lãnh đạo, chỉ đạo thúc đẩy ĐMST&KN. Đối với các trường đại học, bản chất ĐMST thể hiện rõ qua công thức hết sức ngắn gọn và súc tích của ĐH Stanford: ĐMST bằng kết quả nghiên cứu và khả năng thương mại hóa.

Là trường đại học công lập trọng điểm quốc gia, có bề dày truyền thống 65 năm, được giao thực hiện thí điểm tự chủ từ năm 2015 theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, ngoài tập trung đổi mới mô hình quản trị đại học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam xác định đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp là bước đột phá để thực hiện tự chủ.

Trong đó, khoa học công nghệ là động lực quan trọng, yếu tố then chốt để thực hiện đổi ĐMST&KN. Bởi chỉ có nguồn nhân lực chất lượng cao, sản phẩm nghiên cứu khoa học công nghệ mang tính sáng tạo, đột phá, tạo các sản phẩm chất lượng cao, giải quyết các vấn đề tồn tại trong thực tiễn, góp phần nâng cao đời sống cho người dân, giải quyết các khó khăn của doanh nghiệp, ngành, các địa phương… mới có giá trị đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn.

Đồng thời có thể chuyển hóa thành các doanh nghiệp khởi nghiệp spin off, mới thu hút được sự hợp tác đầu tư của doanh nghiệp và đặt hàng của các cơ quan, tổ chức, cá nhân… Học viện triển khai đồng bộ nhiều giải pháp mang tính "đột phá" để thúc đẩy nâng cao chất lượng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Cụ thể:

Tăng cường áp dụng công nghệ thông tin, công nghệ số vào giảng dạy và đào tạo; chú trọng công tác nghiên cứu khoa học gắn với chuyển giao cho thực tiễn sản xuất. Phối hợp với các doanh nghiệp công nghệ cao để cải tiến chương trình đào tạo, nâng cao năng lực trong nghiên cứu và giảng dạy, nâng cao trình độ ngoại ngữ và tin học.

Đầu tư cơ sở vật chất phục vụ nâng cao chất lượng đào tạo, NCKH và chuyển giao công nghệ. Khởi công dự án WB 54,2 triệu USD xây dựng các nhà làm việc cho các khoa, xây dựng các phòng thí nghiệm trọng điểm tiêu chuẩn ISO với trang thiết bị hiện đại, chuyên sâu.

Chủ trì, đi đầu triển khai chương trình Khởi nghiệp nông nghiệp ĐMST cho thanh niên, sinh viên các trường đại học, cao đẳng trong cả nước từ năm 2014, đến nay, đã thu hút được gần 1.300 ý tưởng dự án khởi nghiệp dự thi.

Kí kết hợp tác đào tạo, NCKH, chuyển giao công nghệ và tuyển dụng việc làm, trao học bổng cho sinh viên với hơn 300 doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Xây dựng và đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất cho 39 nhóm nghiên cứu mạnh, nhóm nghiên cứu xuất sắc, nhóm nghiên cứu tinh hoa nhằm nghiên cứu sáng tạo, tạo ra các sản phẩm khoa học chất lượng, đột phá.

Thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo để ươm tạo công nghệ và hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp, phát triển mô hình spin-off, tạo ra hệ sinh thái khởi nghiệp tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam…

Tinh thần ĐMST&KN được lan tỏa trong tất cả các hoạt động của Học viện từ đào tạo, nghiên cứu khoa học cho đến chuyển giao công nghệ… để tất cả CBVC và sinh viên nhận thức đúng tầm quan trọng của ĐMST&KN, thể hiện qua chiến lược, tư duy và hành động cụ thể.

Ánh Dương