Hãng Reuters ngày 14-5 đưa tin Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố nước này lên án việc “sử dụng bất chấp” vaccine ngừa COVID-19 cho mục đích chính trị, sau khi Đài Loan chỉ trích Trung Quốc tìm cách sử dụng vaccine để tiếp cận ngoại giao một trong những đồng minh của Đài Bắc.
Honduras, một trong số ít các quốc gia Mỹ Latinh duy trì quan hệ ngoại giao với Đài Loan, cho biết họ đang xem xét mở văn phòng tại Trung Quốc trong nỗ lực thu mua các liều COVID-19 cần thiết, khiến Đài Bắc chỉ trích Bắc Kinh đang thúc đẩy một thương vụ “vaccine đổi lấy sự công nhận”.
Một nhân viên y tế Honduras được tiêm vaccine Moderna ở thủ đô Tegucigalpa. Ảnh: REUTERS
Một số quốc gia Mỹ Latinh đang nhận vaccine của Trung Quốc, nhưng các nước như Honduras và Guatemala đã thiết lập quan hệ với Đài Loan – hòn đảo mà Bắc Kinh coi là một tỉnh ly khai chờ thống nhất - thì không.
“Chúng tôi lên án việc sử dụng bất chấp sự hỗ trợ y tế có khả năng cứu người để thúc đẩy lịch trình chính trị hạn hẹp của một số nhà tài trợ” – người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói với hãng tin Reuters nhưng không đề cập Trung Quốc, khi được hỏi về tình hình liên quan đến Honduras.
“Mối quan hệ của Đài Loan với các nước trong khu vực, bao gồm Honduras, củng cố các giá trị dân chủ của bán cầu và hỗ trợ sự phát triển bền vững” – người phát ngôn Mỹ nói, đồng thời khẳng định Mỹ “sát cánh cùng Honduras khi nước này đương đầu với những thời điểm đầy thách thức này”.
Đài Loan đã than phiền rằng Trung Quốc đang gây áp lực tương tự với Paraguay, một trong số 15 quốc gia chính thức công nhận Đài Loan.
Trung Quốc, Nga và Mỹ đã tìm cách thúc đẩy các mối quan hệ trên toàn thế giới và tăng cường ảnh hưởng địa chính trị của nước họ thông qua cái gọi là “ngoại giao vaccine”.
Chính phủ Trung Quốc, quốc gia đã và đang xuất khẩu hàng triệu liều vaccine ngừa COVID-19 chủ yếu cho các nước đang phát triển. Bắc Kinh cũng đã nhiều lần phủ nhận rằng họ sử dụng chúng để đạt được lợi thế ngoại giao.
Bắc Kinh đang dần làm suy yếu các đồng minh ngoại giao của Đài Loan, điều này khiến Washington lo lắng về sự hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc ở Mỹ Latinh và Thái Bình Dương, nơi các đồng minh đó tập trung.
Hồi đầu tháng này, Mỹ đã ủng hộ lời kêu gọi từ các quốc gia mới nổi, dẫn đầu là Ấn Độ và Nam Phi, về việc tạm thời dỡ bỏ bảo hộ bằng sáng chế cho vaccine COVID-19 trong cuộc đua phân phối nhiều liều hơn trên toàn cầu.