“Việc xây dựng các dự án đường bộ cao tốc giai đoạn tới phải hài hòa giữa các vùng miền nhưng tập trung cho những vùng động lực. Không trông chờ, ỷ lại vào nguồn ngân sách Nhà nước, huy động nguồn lực xã hội là chính, kể cả nguồn lực trong và ngoài nước…” - Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định như trên tại cuộc họp về chủ trương xây dựng đường bộ cao tốc giai đoạn 2021-2025, định hướng 2030, diễn ra ngày 21-5.
Để đến năm 2030 cả nước có 5.000 km đường bộ cao tốc, Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT làm rõ nhu cầu phát triển đường cao tốc, những thuận lợi và khó khăn.
Việt Nam đã có kinh nghiệm sau 20 năm làm đường cao tốc nhưng ngân sách nhà nước có hạn, các bộ, ngành địa phương vào cuộc chưa đồng đều, còn tâm lý trông chờ, ỷ lại.
Vì vậy, Bộ GTVT cần xác định các mục tiêu về số km cao tốc đạt được tới năm 2025 và năm 2030, trong đó tập trung cho cao tốc Bắc - Nam phía đông, vùng Nam Bộ, Tây Nguyên và các tuyến vành đai của Hà Nội, TP Hồ Chí Minh: “Đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, tiết kiệm, chống tiêu cực, tham nhũng…”- Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng trao đổi với lãnh đạo Bộ GTVT bên lề cuộc họp. Ảnh: VGP
Về nguồn lực đầu tư cao tốc, Thủ tướng cho rằng triển khai theo hình thức đối tác công tư (PPP) là chính, trên nguyên tắc hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư, người dân và chia sẻ rủi ro.
“Quan điểm dứt khoát là dự án đi qua nơi nào, địa phương nơi đó là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, các địa phương phải lo ngân sách, chịu trách nhiệm về khâu giải phóng mặt bằng cho các dự án.
Căn cứ vào tình hình cụ thể, Nhà nước sẽ hỗ trợ một phần kinh phí (tối đa 50%) cho phần xây lắp tại các dự án. Nguồn vốn Nhà nước sẽ đóng vai trò vốn mồi dẫn dắt các nguồn vốn khác…” - Thủ tướng gợi ý.
Người đứng đầu Chính phủ cũng cho rằng trong giai đoạn phát triển mới, nhiệm vụ rất nặng, công việc rất nhiều, nhu cầu, mục tiêu rất cao nhưng nguồn lực và thời gian có hạn. Do đó, các đơn vị phải đầu tư công sức nhiều hơn, vắt óc suy nghĩ, chủ động hơn, sáng tạo hơn để tìm ra các giải pháp phù hợp, khả thi, hiệu quả.
"Cần đặt lợi ích quốc, gia dân tộc lên trên hết, trước hết; chống cục bộ, lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm…” - Thủ tướng nói.
Mới đây, Bộ GTVT đang hoàn thiện dự thảo quy hoạch đường bộ giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050. Với mục tiêu đến năm 2030, cả nước sẽ có khoảng 5.000 km đường cao tốc được đưa vào khai thác. Trong đó, đến năm 2025 xây mới khoảng 2.542 km, đến năm 2030 xây mới khoảng 1.339 km.
Để đạt được mục tiêu này, Bộ GTVT đang xem xét đề xuất của tư vấn về việc bổ sung 42 tuyến đường bộ cao tốc, với số tiền dự kiến gần 825.000 tỉ đồng. Trong đó, giai đoạn 2021-2025, đưa vào quy hoạch 32 tuyến cao tốc, với tổng mức đầu tư 483.848 tỉ đồng.
Riêng khu vực phía Nam gồm dự án Biên Hòa - Vũng Tàu, TP.HCM - Chơn Thành, TP.HCM - Mộc Bài, Tân Vạn - Nhơn Trạch, Bình Chuẩn - Bến Lức, Mỹ An - Cao Lãnh, Chơn Thành - Đức Hòa, An Hữu - Cao Lãnh, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng.
Đến giai đoạn 2026-2030, khu vực phía Bắc có bốn tuyến cao tốc được đưa vào quy hoạch để đầu tư gồm đường vành đai 4, 5; Mộc Châu - Sơn La; Phú Thọ - Chợ Bến. Khu vực miền Trung và Tây Nguyên có ba tuyến là Vinh - Thanh Thủy, Quy Nhơn - Pleiku, đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên.
Khu vực phía Nam có bốn tuyến là Gò Dầu - Xa Mát, Hồng Ngự - Trà Vinh, Hà Tiên - Rạch Giá - Bạc Liêu, vành đai 4 (TP.HCM). Tổng mức đầu tư của các dự án cao tốc được quy hoạch trong giai đoạn 2026-2030 khoảng 340.620 tỉ đồng.
