Ngày 24-5, TAND Cấp cao tại TP.HCM mở phiên phúc thẩm xét xử Nguyễn Hồng Khanh (sinh năm 1967, cựu bí thư thị xã Bến Cát, Bình Dương) cùng đồng phạm về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Ba bị cáo cho rằng không phạm tội

Theo hồ sơ cáo buộc, năm 2005-2008, bà Hồ Thị Hiệp, giám đốc Công ty TNHH Xuất khẩu Thương mại An Tây (Công ty An Tây) vay của Ngân hàng (NH) Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) Chi nhánh Tây Sài Gòn 72 tỉ đồng. Tài sản thế chấp khi vay gồm 20 ha đất, nhà xưởng, định giá tài sản vào khoảng 80 tỉ đồng.

Đến năm 2008, Công ty An Tây không có khả năng trả nợ nên phía NH đưa vào danh mục nợ xấu, sau đó phải bán tài sản thế chấp để thu hồi nợ. Thời điểm này, bị cáo Nguyễn Huy Hùng (sinh năm 1968, cựu giám đốc BIDV Chi nhánh Tây Sài Gòn) và Nguyễn Quang Lộc đã giao tài sản thế chấp lại cho bà Hiệp tự bán, người mua là bị cáo Khanh và thành viên gia đình. 

Bị cáo Nguyễn Hồng Khanh tại tòa. Ảnh: H.YẾN

Khi giao tài sản đảm bảo cho bà Hiệp để bán thì Hùng và Lộc không có văn bản thỏa thuận với bà Hiệp về việc bán tài sản. Cạnh đó, cả hai thống nhất để bà Hiệp nhận một khoản tiền mặt từ bán tài sản đảm bảo không đưa vào trả nợ cho NH theo quy định. 

Án sơ thẩm nhận định các bị cáo Khanh, Hùng và Lộc đủ yếu tố cấu thành tội vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí. Bị cáo Hùng là người chủ mưu, có vai trò chủ chốt, với vai trò là giám đốc NH đã chỉ đạo cấp dưới thực hiện hành vi xử lý nợ của bà Hiệp trái với quy định, gây thất thoát tài sản của Nhà nước. Còn bị cáo Khanh là đồng phạm giúp sức.

Tại phiên phúc thẩm, HĐXX tập trung làm rõ đối tượng bị xâm phạm trong quan hệ pháp luật này. Đồng thời, tài sản này có phải là tài sản của Nhà nước hay không. Cạnh đó, HĐXX và các luật sư cũng hỏi đại diện BIDV về tài sản thế chấp này là tài sản của NH hay chưa.

Trước đó, các bị cáo trình bày nhiều quan điểm, chứng minh mình không phạm tội, từ đó đề nghị HĐXX tuyên các bị cáo không phạm tội.

Bị hại, NH BIDV xác định phía NH không bị thiệt hại do tài sản được xác định là thiệt hại của vụ án vẫn do bà Hồ Thị Hiệp là chủ sở hữu. NH không bị thiệt hại nên tài sản nhà nước không bị xâm hại.

VKS đề nghị hủy án sơ thẩm

Trong phần tranh luận, đại diện VKS cho rằng cấp sơ thẩm vi phạm tố tụng nghiêm trọng trong việc tách, nhập vụ án, ảnh hưởng nghiêm trọng tới quyền lợi của các bị cáo và những người liên quan. Những sai phạm trên, cấp phúc thẩm không thể bổ sung.

Trong vụ án này, bị cáo Khanh mua lại tài sản thế chấp của bà Hồ Thị Hiệp tại NH BIDV. Đây là tài sản thế chấp, không phải tài sản của NH nên tài sản của Nhà nước không bị thất thoát, lãng phí. 

Cạnh đó, cấp sơ thẩm chưa làm rõ động cơ, mục đích phạm tội của hai bị cáo Nguyễn Huy Hùng và cấp dưới Nguyễn Quang Lộc. Căn cứ vào hồ sơ vụ án, VKS nhận thấy hành vi của bị cáo Hùng và Lộc không đủ yếu tố để cấu thành tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Cấp sơ thẩm cáo buộc bị cáo Khanh câu kết với hai bị cáo Hùng và Lộc để ép bà Hiệp bán tài sản với giá rẻ nhưng không đủ căn cứ xác định bị cáo Khanh có hành vi phạm tội đồng phạm, giúp sức cho hai bị cáo kia.

Hồ sơ vụ án không thể hiện có sự ép buộc. Khi mua tài sản thế chấp, bị cáo Khanh đã nhiều lần tham khảo giá trên thị trường. Mặt khác, bà Hiệp nhiều lần có đơn xin bán tài sản đảm bảo để trả nợ cho NH. Việc BIDV đồng ý cho bà Hiệp bán tài sản cho ông Khanh là giao dịch dân sự.

Từ đó, VKS đề nghị HĐXX chấp nhận một phần kháng cáo của các bị cáo, hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để làm rõ tội danh hai bị cáo Hùng và Lộc, xác định rõ vai trò của bị cáo Khanh.

Bào chữa cho bị cáo Khanh, luật sư trình bày việc mua bán chuyển nhượng đất giữa bà Hiệp và vợ chồng ông Khanh là hoàn toàn tự nguyện, đã được công chứng chứng thực tại bản thỏa thuận ba bên. Cấp sơ thẩm dùng làm căn cứ buộc tội ông Khanh là đồng phạm giúp sức cho cán bộ NH là hoàn toàn không có căn cứ.

Tại bản thỏa thuận, NH chỉ ký với vai trò là người chứng kiến đang giữ tài sản chứ NH không có quyền định đoạt tài sản, thỏa thuận mà hợp đồng thế chấp tài sản ba bên trước đó đã ký kết. 

HĐXX nghị án kéo dài, dự kiến tuyên án hôm nay (25-5).