Trong báo cáo ngày 24/5, BlackRock Investment Institute viết rằng Chỉ báo Rủi ro Địa chính trị của viện này đã rơi xuống mức thấp nhất trong vòng 4 năm qua, trong bối cảnh tâm trí nhà đầu tư đổ dồn vào lạm phát và phục hồi kinh tế.

Đây là sự chuyển biến đáng kể khi xét rằng thị trường chứng khoán Mỹ đã bị ám ảnh bởi căng thẳng Mỹ-Trung hoặc khả năng tấn công hạt nhân của Triều Tiên trong vài năm trở lại đây.

Báo cáo viết: "Chỉ báo đã rơi xuống vùng tiêu cực trong năm nay, có nghĩa là sự chú ý của nhà đầu tư tới rủi ro địa chính trị hiện thấp hơn mức trung bình của 4 năm qua. Do đó, các cú sốc địa chính trị có thể khiến các nhà đầu tư khó đối phó hơn bình thường".

Một trong những rủi ro lớn mà thị trường có thể đang đánh giá thấp là sự "tách rời" giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới trong lĩnh vực công nghệ. Các nhà phân tích lưu ý rằng Tổng thống Joe Biden đã tiếp nối lập trường cứng rắn của ông Trump về Trung Quốc "với trọng tâm là những công nghệ quan trọng". Về phần mình, Bắc Kinh cũng đang ưu tiên xây dựng sự tự lực trong công nghệ, CNBC cho biết. 

"Chúng tôi nhận thấy có khả năng cao rằng sự tách rời công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ gia tăng cả về quy mô lẫn phạm vi, nhưng thị trường không mấy chú ý đến vấn đề này", báo cáo viết.

Chỉ báo rủi ro địa chính trị của BlackRock được tính bằng hai thước đo. Một là hệ thống tính điểm dựa trên máy tính cho các đề cập tích cực và tiêu cực về rủi ro địa chính trị trong báo cáo của công ty chứng khoán và tin tức tài chính. Thứ hai là mô hình tác động tiềm tàng của các sự kiện địa chính trị tới tài sản toàn cầu.

Sau đó hai thước đo được kết hợp để tạo ra chỉ số. Giá trị dương, gần bằng 1, cho thấy diễn biến của thị trường phù hợp với dự đoán của mô hình về phản ứng đối với rủi ro địa chính trị. Giá trị âm phản ánh thị trường đang di chuyển theo hướng ngược lại với những gì mô hình dự đoán.

Tuy không tiết lộ mức chính xác giá trị chỉ số, BlackRock cho biết hôm 24/5, chỉ số này lần đầu tiên rơi xuống dưới 0 kể từ năm 2017.

BlackRock là công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới, với 8.700 tỷ USD tài sản đang quản lý. BlackRock Investment Institute thực hiện nghiên cứu cho khách hàng và các nhà quản lý danh mục.

Theo BlackRock, ba rủi ro địa chính trị có khả năng xảy ra nhất theo chỉ báo là:

1. Sự tách rời giữa ngành công nghệ Mỹ và Trung Quốc.

2. Một cuộc tấn công mạng lớn.

3. Khủng hoảng chính trị ở các thị trường mới nổi do quốc gia không có khả năng kiểm soát đại dịch COVID-19.

Đứng thứ 4 là gia tăng căng thẳng Mỹ-Trung về Đài Loan. Viện nghiên cứu của BlackRock cho rằng "một cuộc đọ sức quân sự" sẽ không diễn ra trong năm nay, nhưng nhận định căng thẳng này gây ra "rủi ro đáng kể trong trung và dài hạn".

Dự đoán thị trường

Cạnh tranh công nghệ ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc đồng nghĩa với việc cả hai chính phủ sẽ đầu tư thêm cho ngành này. Do đó, các nhà phân tích của BlackRock cho rằng "đầu tư vào cả hai thị trường là yêu cầu tối quan trọng". Trong một báo cáo riêng biệt, họ lập ra kịch bản về phản ứng của thị trường đối với các rủi ro địa chính trị khác.

Ví dụ, BlackRock Investment Institute dự kiến nhân dân tệ sẽ suy yếu nếu quá trình tách rời giữa các công ty công nghệ Mỹ-Trung tăng tốc. Các nhà phân tích dự đoán đồng USD sẽ mạnh lên và nhóm cổ phiếu tiện ích cơ bản (điện, nước và gas) sẽ sụt giảm nếu xảy ra một cuộc tấn công mạng lớn. Cổ phiếu hàng tiêu dùng thiết yếu Mỹ Latinh sẽ bật tăng nếu có khủng hoảng chính trị trong các thị trường mới nổi.

Các chỉ số chứng khoán toàn cầu đã đi lên trong năm nay trong bối cảnh các nền kinh tế lớn đẩy mạnh chiến dịch tiêm chủng và nối lại hoạt động kinh doanh. Từ đầu năm đến nay Chỉ số VIX, thước đo mức độ sợ hãi trên thị trường chứng khoán Mỹ, đã giảm khoảng 19%.

Trong tương lai gần, BlackRock đánh giá việc nhà đầu tư tập trung vào sự phục hồi kinh tế từ đại dịch COVID-19 và lạm phát là chính đáng. Nhưng họ cảnh báo rằng "bùng phát rủi ro địa chính trị có thể có tác động cực lớn vào lúc thị trường ít đề phòng nhất".