Nấu cơm trên… lưng người khác

Nam Hưng

(KTSG Online) -  Một tác phẩm báo chí, hoàn toàn không phải là một thao tác cắt - dán văn bản. Đó có thể gọi là mồ hôi, tâm sức của người viết và là sản phẩm của một tập thể ở một tờ báo. Thế nhưng, khi một tác phẩm báo chí được đăng tải, nó gần như không thể có một manh “áo giáp” nào trước sự “xào nấu” của những trang tin điện tử.

Mới đây, một tác phẩm hoàn thiện trong chuyên mục Doanh nhân chính truyện – Signature Voice của KTSG Online được đăng tải trên www.thesaigontimes.vn thì sau đó chỉ vài ngày, một trang tạp chí điện tử đã “hô biến” thành tác phẩm của họ. Sau đó, một trang tin điện tử khác chỉ việc lôi đúng bài báo trên tạp chí kia về đăng lại, một lần nữa biến thành tác phẩm của mình. Đáng tiếc, KTSG Online không hề nhận được một thông tin liên hệ nào của đại diện các trang online kia về việc được phép sử dụng tác phẩm của mình.

Cụ thể, tác phẩm video hoàn chỉnh của KTSG Online (được thực hiện bởi nguyên một ê-kíp) là cuộc trò chuyện với Bill Huỳnh – nơi anh thổ lộ, tâm sự về hành trình của một thế hệ trong doanh nghiệp Kiến Á, nơi cha của anh là Chủ tịch HĐQT tập đoàn. Tác phẩm này là chuyên mục độc quyền của KTSG Online và được gầy dựng bài bản. Ấy vậy mà, trang tin điện tử kia chỉ việc viết lại những gì Bill Huỳnh trò chuyện trên video với đội ngũ sản xuất chương trình của KTSG Online rồi lồng thêm vài thông tin về doanh nghiệp, biến nó thành tác phẩm của riêng họ. Thậm chí, hình ảnh trong bài cũng là cắt ra từ video của Doanh nhân chính truyện – Signature Voice.

Mặc dù ngay dưới chân trang của KTSG Online ghi rất rõ “Kinh tế Sài Gòn giữ bản quyền nội dung của trang web thesaigontimes.vn. Không sử dụng lại nội dung trên trang này dưới mọi hình thức, trừ khi đồng ý bằng văn bản”, nhưng xem ra, điều này là xa xỉ với những người thiếu tôn trọng luật lệ và thiếu luôn cả lòng tự trọng nghề nghiệp.

Tệ hơn, bài báo được trang tin kia “xào nấu” lại, hầu như lấy thông tin nguyên bản từ KTSG Online nhưng tên của nhóm KTSG (Saigon Times Group) cũng bị ghi sai. Chứng tỏ, họ chỉ cần lấy cắp những gì họ cần và có lẽ, chẳng có kẻ trộm nào lại phải nhớ chính xác địa chỉ mà mình lấy cắp.

Và trớ trêu thay, trên trang tạp chí điện tử "xào nấu" cũng như trang tin điện tử chép lại kia, dưới chân trang đều ghi rõ các quy định về dẫn nguồn nếu ai, đơn vị nào muốn đăng tải lại những bài viết trên trang của họ là phải “có sự đồng ý bằng văn bản”.

Với cơ quan quản lý nhà nước, báo chí là báo chí và trang tin là trang tin nhưng với người đọc, thật khó lòng phân biệt sự rạch ròi này. Theo quy định tại Khoản 20, Điều 3 của Luật Báo chí năm 2016 thì trang tin điện tử tổng hợp là sản phẩm thông tin có tính chất báo chí của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cung cấp thông tin tổng hợp trên cơ sở đăng đường dẫn truy cập tới nguồn tin báo chí hoặc trích dẫn nguyên văn, chính xác nguồn tin báo chí theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ.

Còn theo Khoản 2, Điều 20 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP thì khi đăng tải thông tin, trang tin điện tử phải trích dẫn nguyên văn, chính xác nguồn tin chính thức và ghi rõ tên tác giả hoặc tên cơ quan của nguồn tin chính thức, thời gian đã đăng, phát thông tin đó.

Tuy nhiên, khi đã muốn “lách luật”, người ta có thể thiên biến vạn hóa bằng nhiều cách. Vấn đề là, luật có thể điều chỉnh, giám sát và chế tài các vi phạm của con người dựa trên luật định nhưng luật đâu có thể giám sát lòng tự trọng của người làm nghề.

Trong cuộc sống, nghề nào cũng vậy, đợi người khác làm ra rồi mình bằng nhiều cách biến thành của mình thì kiểu gì cũng là một dạng cướp công. Nói không ngoa, đó là một kiểu “nấu cơm trên lưng người khác”, lấy những giọt mồ hôi, công sức của thiên hạ để biến thành thức ăn cho mình, liệu có ngon?