Sau ‘cơn sốt’ điện mặt trời năm 2020, tại Tây Nguyên hiện nay hàng loạt dự án điện gió mua gom đất nông nghiệp, thậm chí là đất rừng, lâm nghiệp rồi tự ý san đồi, xẻ núi cấp tập thi công gây khói bụi, nứt nẻ nhà cửa, hư hại đường sá khi mới có chủ trương của địa phương…

Tự ý san ủi rừng để làm trụ tuabin

Tại đại công trường xây dựng 84 tuabin thuộc dự án điện gió Ea Nam (tổng vốn 16.500 tỉ đồng) trải dài trên ba xã Ea Nam, Ea Khal, Dliê Yang (Ea H’Leo, Đắk Lắk) của Tập đoàn Trung Nam, đâu đâu máy móc, công nhân cũng đang vội vàng thi công, đẩy nhanh tiến độ. Đại diện của Trung Nam có mặt tại công trường cho biết tất cả các hạng mục của đại dự án này sẽ hoàn thành trước ngày 31-10-2021.

Theo tìm hiểu của PV Tuổi Trẻ, để ‘đảm bảo tiến độ’, chủ đầu tư dự án này tự ‘chuyển đổi’ đất nông nghiệp, đất rừng để xây dựng công trình.

Đại dự án đang triển khai. Trong ảnh: tuabin 81 chuẩn bị các hạng mục cuối cùng - Ảnh: TRUNG TÂN

Về việc này, lãnh đạo UBND xã Ea Nam nói dự án điện gió Ea Nam được UBND tỉnh Đắk Lắk chấp thuận chủ trương đầu tư ngày 31-12-2020 trên diện tích thu hồi đất có thời hạn là 140ha.

Tuy nhiên, dự án này vẫn chưa được quy hoạch và đăng ký vào kế hoạch sử dụng đất của huyện Ea H’leo giai đoạn 2021-2025; quy hoạch chung xây nông thôn mới của xã Ea Nam…

"Qua kiểm tra, công ty này tự thỏa thuận mua đất của người dân, cho nhân viên đứng tên và thi công một số hạng mục công trình như nhà điều hành, trạm biến áp, đường giao thông và 28 vị trí tuabin trên địa bàn toàn xã.

Theo hồ sơ phóng viên Tuổi Trẻ thu thập được, để ‘đảm bảo tiến độ thi công’, Tập đoàn Trung Nam còn bất chấp quy định, tự ý san lấp, mở đường trên đất rừng, lâm nghiệp do xã Ea Nam quản lý.

Cụ thể từ tháng 2-2021, tuy chưa có bất cứ thủ tục nào về việc chuyển đổi đất rừng nhưng Tập đoàn Trung Nam tự ý thỏa thuận với những người nhận khoán ‘chăm sóc bảo vệ rừng’ tại xã Ea Nam để san lấp, mở đường vào tuabin 24 và 61.

Dự án triển khai rầm rộ khi các thủ tục về đất đai còn bỏ ngỏ - Ảnh: THẾTHẾ

Theo đó, Tập đoàn Trung Nam tự ý ủi gần 4.400m² rừng tại thôn 4 để xây dựng tuabin 61 và ủi tuyến đường rộng 8m, dài 50m (400m²) trên đất rừng thuộc thôn Ea Đen để vào thi công tuabin số 24.

Lãnh đạo UBND xã Ea Nam cho biết địa phương đã mời những người nhận khoán rừng tự ý ‘bán rừng’ cho Trung Nam lên làm việc để lập hồ sơ báo cáo huyện, tỉnh về sự việc nêu trên.

"Việc Tập đoàn Trung Nam thực hiện dự án điện gió Ea Nam là chưa đúng với quy định Luật đất đai, xây dựng, bảo vệ môi trường hiện hành", lãnh đạo UBND xã Ea Nam nói.

Khói bụi, tiếng ồn bủa vây khu dân cư

Đường sá trên đại công trường luôn tấp nập, bụi mù mịt - Ảnhh: TRUNG TÂN

Trong những ngày tìm hiểu về dự án, phóng viên Tuổi Trẻ nhận được vô số bức xúc của người dân tại vùng dự án. Ông P.T.H. (có nhà trên trục đường chính từ quốc lộ 14 về xã Ea Nam) bức xúc xe chở vật liệu xây dựng, thiết bị… chạy rầm rầm cả ngày lẫn đêm khiến bụi bay mù mịt, bám dày tường, nền nhà.

"Nhà buôn bán mà cả ngày phải đóng cửa nhưng bụi vẫn bám dày. Chúng tôi nhiều lần yêu cầu đơn vị thi công tưới nước, giảm cường độ vận chuyển để giảm tác động đến đời sống người dân nhưng họ bất chấp", ông H. bức xúc.

Theo lãnh đạo UBND xã Ea Nam, trong quá trình thi công, công ty không thực hiện việc tưới nước đường, khu vực thi công gây bụi bẩn, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân. Ngoài ra, việc xe chở vật liệu quá trọng tải, xe lu công suất lớn, cường độ hoạt động mạnh làm nứt tường, sập giếng một số hộ dân. Chỉ riêng tại xã Ea Nam, địa phương đã phải tiếp nhận, giải quyết 454 lá đơn phản ánh của người dân về dự án này", lãnh đạo xã Ea Nam thông tin.

Đại diện Trung Nam thừa nhận dự án có 84 tuabin gió, trải dài trên diện tích hơn 6.000ha đồi núi, xen lẫn đất chuyên canh cà phê đang được đẩy nhanh tiến độ trước tháng 11-2021, nên không tránh khỏi những sai sót về thủ tục, gây tiếng ồn, ô nhiễm môi trường.

"Tập đoàn đã cố gắng khắc phục để giảm thiểu thấp nhất việc ảnh hưởng đến đời sống người dân. Trung Nam đã hỗ trợ 10 tỉ đồng cho người dân bị ảnh hưởng tại vùng dự án, đồng thời đã và sẽ tiếp tục thực hiện nhiều chương trình phúc lợi tại địa phương…", đại diện Tập đoàn Trung Nam cho biết.

Trung Nam khẳng định đang đẩy nhanh tiến độ, sẽ hoàn thành trước 31-10-2021 - Ảnh: THẾ THẾ

Nói thêm về việc này, ông Nguyễn Văn Hà - chủ tịch UBND huyện Ea H’Leo - cũng cho rằng đây là một dự án lớn, khi triển khai thi công cấp tập sẽ không tránh khỏi những hệ lụy về môi trường, địa chất. Địa phương đã làm việc và Tập đoàn Trung Nam cam kết sẽ cùng địa phương khảo sát, nắm bắt và sẽ bồi thường, hỗ trợ những thiệt hại của người dân trong quá trình thi công dự án.

"Địa phương cũng sẽ buộc doanh nghiệp sửa chữa các tuyến đường dân sinh mà trong quá trình thi công xe, phương tiện phục vụ công trình làm cho hư hỏng. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng hứa đài thọ hàng chục kilômet đường bêtông nông thôn, nhiều nhà văn hóa… tại địa phương sau khi dự án hoàn thành", ông Hà nói.

Trạm biến áp 500KV của dự án cũng đang gấp rút hoàn thành - Ảnhh: THẾ THẾ

Tuổi Trẻ Online tiếp tục cập nhật thông tin việc tại sao dự án này xây dựng trên đất nông nghiệp, rừng chưa chuyển đổi?

Sử dụng lao động Trung Quốc không phép tại dự án điện gió vì… áp lực tiến độ?

TTO - Chủ đầu tư các dự án điện gió tại Đắk Lắk thừa nhận việc đưa lao động Trung Quốc vào Việt Nam trong khi chưa có giấy phép lao động là trái quy định, nhưng do… áp lực tiến độ nên chấp nhận làm sai.