Năm 1995, ông Giuseppe Crippa được đề nghị nhận gói thôi việc (bao gồm tiền lương và các lợi ích liên quan mà người lao động được nhận khi nghỉ việc một cách bất đắc dĩ) từ nhà sản xuất chất bán dẫn STMicroelectronics (STM), chính thức kết thúc sự nghiệp 35 năm tại công ty này.

Nhưng thay vì hưởng thụ và yên ổn cuộc sống nghỉ hưu, ông Crippa, khi đó 60 tuổi, đã chớp lấy cơ hội và thành lập công ty của riêng mình. Với ý tưởng mà ông nghiên cứu ròng rã nhiều năm, Crippa thành lập Technoprobe ở một thị trấn nhỏ ngoại ô thành phố Milan để sản xuất thẻ dò bán dẫn, một thiết bị dùng cho việc kiểm tra vi mạch. Trong 15 năm đầu tiên trong hành trình kinh doanh, khách hàng lớn của Crippa lại chính là công ty cũ của ông.

27 năm sau khi thành lập, Technoprobe hiện là một trong hai nhà sản xuất thẻ dò bán dẫn lớn nhất thế giới. Công ty này hiện cung cấp thiết bị thăm dò cho một loạt “gã khổng lồ” công nghệ của thế giới như Apple, Qualcomm, Samsung và Nvidia cũng như các nhà sản xuất chất bán dẫn như AMD, Intel và TSMC.

Năm ngoái, Technoprobe cuối cùng đã vượt qua đối thủ cạnh tranh hàng đầu của mình, FormFactor có trụ sở tại Livermore, California. Công ty công bố thu nhập ròng đạt 136 triệu USD với doanh thu 446 triệu USD vào năm 2021, đánh bại doanh thu mảng thẻ dò bán dẫn của FormFactor là 436 triệu USD.

Với đà tăng trưởng ngoạn mục này, Technoprobe, hiện do cháu trai và con trai của ông Crippa điều hành với tư cách lần lượt là CEO và Chủ tịch, đã niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Euronext Growth Milan hồi tháng 2. Thương vụ IPO này đưa ông Crippa, người từ chức CEO của Technoprobe hồi năm 2017 và hiện 87 tuổi, cùng gia đình ông trở thành một trong những gia đình giàu có nhất Italia. Tổng tài sản của gia đình này đạt gần 4 tỷ USD nhờ sở hữu 75% cổ phần tại Technoprobe. Ông Crippa là một trong 8 tỷ phú mới của năm nay, theo Forbes.

Đà tăng trưởng của Technoprobe không có dấu hiệu chậm lại trong bối cảnh các công ty lớn như Apple hay Samsung liên tục tung ra sản phẩm điện thoại và máy tính bảng mỗi năm, còn các nhà sản xuất ôtô lại cần thẻ dò bán dẫn để kiểm tra màn hình và bộ cảm biến trên những chiếc xe mới của họ. Nói cách khác, nhu cầu về thẻ dò bán dẫn vẫn rất lớn.

Sinh ra tại một thị trấn nhỏ phía đông bắc Milan vào năm 1935, ông Crippa lớn lên trong Thế chiến II nên thời thơ ấu với ông chỉ là những lần chạy đi trú ẩn ở khu hầm dưới khu chung cư gia đình sống mỗi khi có đợt không kích của địch. Khi chiến tranh kết thúc, ông theo học một trường kỹ thuật ở Bergamo gần nhà và có công việc đầu tiên tại công ty kỹ thuật Breda sau tốt nghiệp.

Crippa bắt đầu làm quen với thế giới vi mạch lúc 25 tuổi, tức năm 1960, khi ông chuyển sang làm việc tại công ty bán dẫn SGS. Cùng năm đó, SGS thành lập liên doanh với Fairchild Semiconductor, một công ty được đồng sáng lập 5 năm trước đó bởi nhà tiên phong trong lĩnh vực công nghệ Gordon Moore. Năm 1962, SGS quyết định cử Crippa đến Thung lũng Silicon để tìm hiểu về công nghệ đột phá của Fairchild và đưa nó trở lại Italia. Ông trở lại Italia vào năm 1963 và giúp khởi động dây chuyền sản xuất linh kiện bán dẫn silicon đầu tiên ở châu Âu. Đó cũng là khởi đầu cho sự nghiệp kéo dài hàng thập kỷ của ông tại SGS, sau này được gọi là STM.

Nhiều thập kỷ trôi qua, ông Crippa bắt đầu mày mò với thẻ dò bán dẫn trong căn bếp của mình. Đối với ông, thẻ dò bán dẫn là một thị trường đầy tiềm năng, bởi tất cả thẻ dò bán dẫn mà STM đang dùng đều đến từ các nhà cung cấp Mỹ. Vào thời điểm đó, thẻ dò bán dẫn là vật tư tiêu hao chất lượng tương đối kém, tức là cần phải sửa chữa ngay sau khi sử dụng.

Cậu con trai của ông Crippa, Cristiano khi đó 19 tuổi, cũng sớm tham gia công việc nghiên cứu này. Hai cha con mua một số công cụ, như kính hiển vi và máy cắt, và đến năm 1993, họ sử dụng nhà để xe, gác mái và tầng hầm để làm nơi chế tạo, đồng thời thuê hai nhân viên đầu tiên cùng với vợ ông hỗ trợ công việc hành chính.

Năm 1995, khi đến tuổi nghỉ hưu, ông Crippa quyết định nghỉ việc tại STM và chấp nhận gói thôi việc.

Khoản trợ cấp thôi việc tại STM cho phép ông Crippa chính thức thành lập Technoprobe và chuyển văn phòng từ nhà đến một cơ sở rộng gần 800 m2 ở Cernusco Lombardone gần đó với khoảng 10 nhân viên vào năm 1996. Chẳng bao lâu sau, những người còn lại trong gia đình ông cũng dần tham gia vào công ty: cháu trai của ông, Stefano Felici, khi đó chỉ vừa tốt nghiệp đại học với tấm bằng kỹ thuật điện và thông tin, vào năm 1999; và con trai út của ông, Roberto, khi đó là một kỹ sư hóa học, vào năm 2002.

Stefano Felici, CEO của Technoprobe. Ảnh: Technoprobe.

Technoprobe phát triển nhanh chóng, mở rộng sang Pháp vào năm 2001 và Singapore vào năm 2004. 40 năm sau chuyến đi đến Golden State, ông Crippa gửi cháu trai là Felici đến California để mở văn phòng đầu tiên của Technoprobe tại San Jose, Mỹ vào năm 2007. Cùng năm đó, công ty cũng bắt đầu tự phát triển các thẻ thăm dò nhỏ hơn và tân tiến hơn.

Trong nhiều năm, STM là khách hàng duy nhất của Technoprobe. Chỉ đến năm 2010, công ty mới giành được nhiều khách hàng hơn cũng như các thị trường mới như Đài Loan (Trung Quốc) và Philippines. Felici nói: “Chúng tôi bắt đầu thâm nhập vào những thị trường có các xưởng đúc lớn nhất châu Á. Đến năm 2017, những nỗ lực của chúng tôi cũng mang lại kết quả ở Mỹ”.

Năm 2019, công ty bắt tay vào kế hoạch đầu tư 100 triệu USD để mở rộng thị phần, trong đó chi 40 triệu USD để mua lại Microfabrica, công ty có trụ sở tại California chuyên sản xuất chi tiết in 3D cho thẻ dò bán dẫn. Felici cho biết: “Chúng tôi tích hợp công nghệ của họ và điều này cho phép chúng tôi ngày càng vượt xa đối thủ cạnh tranh”.

Thương vụ mua lại này giúp Technoprobe chế tạo ra loại thẻ thăm dò nhỏ, hiệu quả hơn vì chip cũng ngày càng nhỏ và phức tạp hơn. Chưa kể, những chiếc ôtô cũng ngày càng phức tạp hơn khi được tích hợp đầy đủ máy tính bảng và màn hình cảm ứng. Theo Felici, đây là một trong nhiều lý do giúp ngành thẻ dò bán dẫn còn nhiều dư địa phát triển.

Theo Thạch Lam