Thế nào là xếp hạng tín nhiệm quốc gia?
Cũng giống như một bộ phim, nếu được giới chuyên môn xếp hạng 5 sao sẽ thu hút nhiều người xem hơn bộ phim 3 sao. Tương tự, quốc gia được xếp hạng tín nhiệm cao hơn cũng sẽ có nhiều cơ hội và ưu đãi khi vay vốn trên thị trường quốc tế, đặc biệt là khi quốc gia đó nằm trong khu vực xếp hạng ở mức Đầu tư. Còn mức Đầu cơ sẽ ít cơ hội hơn. Trong trường hợp hiếm hoi, mức mất khả năng trả nợ là mức xếp hạng thấp nhất.
Hiện Việt Nam đang được xếp hạng bởi 3 tổ chức: S&P, Moody's và Fitch Ratings.
Trong năm 2021, Việt Nam là quốc gia duy nhất trên toàn cầu được cả 3 tổ chức xếp hạng tín nhiệm Fitch, Moody's, S&P đánh giá có triển vọng tích cực. (Ảnh minh họa - Ảnh: Báo Đầu tư)
"Xếp hạng tín nhiệm đánh giá khả năng cũng như mức độ sẵn sàng của một quốc gia trong việc hoàn trả các nghĩa vụ nợ trong tương lai. Mức độ tín nhiệm càng cao thì chi phí vay càng thấp và khả năng tham gia vào thị trường càng tốt", ông Trương Hùng Long, Cục trưởng Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại, Bộ Tài chính, cho biết.
Tương ứng với 3 tổ chức xếp hạng, vị trí xếp hạng hiện tại của Việt Nam ở 3 điểm số khác nhau, với S&P là BB+, Moody's là Ba3, Fitch là BB. Tuy nhiên điểm chung là dù xếp hạng của tổ chức nào, mức tín nhiệm của Việt Nam vẫn đều đang ở mức Đầu cơ, dù cũng đang tiệm cận mức Đầu tư. Với S&P, chỉ còn 1 bậc nữa là Việt Nam thăng hạng lên mức Đầu tư, với Moody's là 3 bậc, còn Fitch là 2 bậc.
Xếp hạng tín nhiệm quốc tế góp phần nâng tầm doanh nghiệp
Tương tự như việc xếp hạng tín nhiệm quốc gia sẽ mang về nguồn lợi cho ngân sách, xếp hạng tín nhiệm cho từng doanh nghiệp ngày càng trở thành đòi hỏi cấp thiết. Dù tại Việt Nam, hiện mới chỉ có số ít doanh nghiệp được xếp hạng tín nhiệm quốc tế và những mức xếp hạng này theo quy định cũng không thể vượt quá mức xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam, tuy nhiên thực tế đã chứng minh hiệu quả rõ nét với doanh nghiệp khi chủ động tham gia xếp hạng tín nhiệm.
Với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), nhờ xếp hạng tín nhiệm, doanh nghiệp mới có thể vay vốn nước ngoài mà không cần trải qua quá trình bảo lãnh Chính phủ với thủ tục kéo dài từng lên tới hơn 4 năm.
Các tổng công ty thành viên của EVN sau khi được đánh giá tín nhiệm cũng không cần phải vay lại từ tập đoàn, mà có thể tự thu xếp nguồn vốn quốc tế.
Ngân hàng VPBank cũng đã thu xếp được nguồn vốn vay quốc tế 300 triệu USD nhờ xếp hạng tín nhiệm. Không chỉ là tiền vay, mà quá trình đánh giá tín nhiệm còn giúp doanh nghiệp tự cải thiện nội lực.
Hiện tại, Việt Nam có 2 doanh nghiệp được Bộ Tài chính cấp phép thực hiện đánh giá tín nhiệm nhưng số lượng hợp đồng xếp hạng tín nhiệm mỗi năm cũng mới chỉ chưa tới 10 hợp đồng.
Như vậy điều quan trọng là cần hình thành một văn hóa xếp hạng tín nhiệm, không chỉ ở tầm quốc gia, mà ngay tại thị trường nội địa, đối với từng doanh nghiệp, bất kể là huy động vốn trong nước hay quốc tế.
Trong năm 2021, Việt Nam là quốc gia duy nhất trên toàn cầu được cả 3 tổ chức xếp hạng tín nhiệm Fitch, Moody's, S&P đánh giá có triển vọng tích cực, với điểm cộng của Việt Nam chính là ở đà tăng trưởng kinh tế nhanh và ổn định vĩ mô, tuy nhiên để có thể nâng xếp hạng tín nhiệm từ mức Đầu cơ lên mức Đầu tư trong 8 năm tới, vẫn còn không ít thách thức.
Việc S&P mới đây nâng hạng tín nhiệm quốc gia Việt Nam lên BB+, với triển vọng Ổn định, liệu có tác động ra sao tới việc xếp hạng tín nhiệm của 2 tổ chức còn lại? Đâu là những nhân tố then chốt giúp Việt Nam thúc đẩy lộ trình nâng hạng, cũng như lan tỏa văn hóa xếp hạng tín nhiệm rộng rãi với các doanh nghiệp nội địa?
Ông Nguyễn Minh Cường, Kinh tế trưởng của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam, khách mời của mục Tiêu điểm Dòng chảy tài chính (4/6), sẽ phần nào giải đáp những thắc mắc trên, cũng như cung cấp thêm góc nhìn riêng về chủ đề này. Mời quý vị theo dõi video trên!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!