Khoảng 9 giờ ngày 04-6-2022, chị Châu đang làm việc ở cơ quan thì nhận được cuộc gọi từ số máy lạ. Chị Châu vừa bấm nhận cuộc gọi, người gọi đến là phụ nữ, vui vẻ giới thiệu: "Dạ, em chào chị Châu. Chị Châu ơi, hôm trước chị đặt mua cái đầm bên công ty em, chị nhận được rồi phải không chị? Chất lượng ổn phải không chị?". Từng đặt mua online nhiều món hàng tiêu dùng, trong đó có cả thời trang nên chị Châu không nhớ cụ thể món hàng mình đã mua của cửa hàng này, đành trả lời qua loa: "Ừ, nhận được rồi em. Cũng ổn".

Người gọi điện liền hồ hởi thông báo: "Chị ơi, hôm nay em gọi điện là để chúc mừng chị”. Hơi ngạc nhiên, chị Châu hỏi: "Có gì mà chúc mừng hả em?". Cô gái tiếp lời: "Dạ, bên em kỷ niệm 3 năm ngày thành lập công ty nên bốc thăm trúng thưởng ngẫu nhiên. Trong hàng ngàn khách hàng của công ty, có 3 người may mắn trúng thưởng. Một trong 3 người là chị. Chị đã trúng phần thưởng là một chai nước hoa Pháp chính hiệu, có giá hơn 6 triệu đồng. Chị có còn ở địa chỉ cũ không, để công ty chuyển quà thưởng đến tặng ạ?".

Bỗng nhiên được tặng món quà trị giá không nhỏ, lại là mặt hàng mình ưa thích nên chị Châu trả lời ngay: "Chị vẫn ở địa chỉ cũ”. Cô gái gọi tới liến thoắng: "Chị ơi, phần quà của chị trị giá hơn 6 triệu, công ty đã trả tiền, phí vận chuyển (tiền ship) công ty cũng thanh toán luôn rồi nhé. Để nhận quà, chị chỉ cần cho người giao hàng chụp hình căn cước công dân (CCCD), gửi cho chúng em xác nhận là được ạ”.

Khi nghe cô gái đưa ra điều kiện để xác nhận nhận quà, chị Châu cảnh giác ngay. Số là gần đây, chị Châu thường xem báo, đài nên biết được nhiều thông tin xung quanh việc đánh cắp thông tin cá nhân bằng việc thu thập, mua bán trái phép tài khoản ngân hàng, CCCD, chứng minh nhân dân (CMND)... Vì thế, chị Châu liền kiếm cớ từ chối nhận quà thưởng để bảo mật thông tin cá nhân. Chị Châu phân tích: "Biết đâu món quà trên thực tế chẳng có giá trị gì, chỉ là cái cớ để chúng mượn CCCD của mình chụp lại, rồi thực hiện vào các mưu đồ bất chính khác?".

Căn cước công dân chứa rất nhiều thông tin cá nhân, là "miếng mồi ngon" cho tội phạm công nghệ cao lợi dụng

Câu chuyện của chị Hoàng Trinh Loan (SN 1973, ngụ TPHCM) cũng là một cách mà đối tượng dùng để thu thập thông tin cá nhân tương tự. Đang nấu ăn trưa, chị Loan nhận cuộc gọi từ một số máy lạ. Người gọi là nam thanh niên, mở đầu bằng câu hỏi: "Dạ, đúng số máy điện thoại của chị Loan không ạ? Chị ơi, thời gian trước gia đình mình có mua sản phẩm điện tử của Panasonic, đúng không chị? Gia đình mình may mắn trở thành khách mời đặc biệt dự tiệc của hãng được tổ chức vào 18 giờ ngày 02-6-2022, tại khách sạn S. trên đường Tôn Đức Thắng chị nhé. Cả hai vợ chồng chị đều là khách mời danh dự và có nhận quà thưởng nữa ạ. Em gọi điện thông báo và chúc mừng ạ”.

Vốn cảnh giác, chị Loan đặt vấn đề luôn: "Có cần điều kiện gì khi tham gia không?". Nam thanh niên trấn an: "Dạ, đi ăn tiệc thôi chị ơi. Chị cho em số điện thoại trên Zalo để kết bạn, em gửi thư mời và làm một số bước xác nhận cần thiết về chính chủ tham gia buổi tiệc thôi". Chị Loan hỏi: "Xác nhận chính chủ là sao hả em? Gì mà phức tạp thế?". Người gọi đến giải thích: "Dạ, đơn giản thôi. Chị chỉ cần chụp CCCD của hai vợ chồng, gửi qua Zalo của em để ban tổ chức làm xác nhận thôi". Nghi vấn có gì đó không bình thường, chị Loan từ chối đi ăn tiệc lẫn nhận quà thưởng mà phải chụp hình CCCD để gửi cho người lạ.

Về vấn đề thu thập, mua bán trái phép thông tin cá nhân, ngày 08-6-2022, Công an TPHCM ra thông báo: "Thời gian qua, hoạt động thu thập, mua bán trái phép thông tin về tài khoản ngân hàng, CCCD, CMND của người dân diễn biến phức tạp tại một số địa phương. Công an các đơn vị, địa phương đã triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ nhằm phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh và xử lý nghiêm theo pháp luật".

Dưới góc độ chuyên môn, Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an có 5 vấn đề khuyến cáo đến người dân, trong đó đặc biệt nhấn mạnh việc người dân tuyệt đối không cho người lạ mượn, chụp, thuê, mua CCCD, CMND hoặc tài khoản ngân hàng, nếu không có mục đích chính đáng. Người dân không đăng tải, chia sẻ hình ảnh CCCD, CMND, tài khoản ngân hàng lên mạng xã hội. Không cung cấp thông tin CCCD, CMND cho những dịch vụ không thiết yếu, không có cam kết bảo đảm an toàn thông tin cá nhân trên các nền tảng mạng xã hội...