Thời gian vừa qua, tội phạm “tín dụng đen” ngày càng biến tướng, gây ra nhiều hệ lụy. Trước tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19, nhiều người lao động rơi vào cảnh khó khăn, mất việc làm, hoạt động tín dụng đen có xu hướng nở rộ do người dân cần vay vốn để sinh hoạt hoặc tái sản xuất kinh doanh. Tội phạm “tín dụng đen” cũng lợi dụng tình cảnh này để mở rộng “bẫy” vay nợ thông qua nhiều hình thức khác nhau, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh, trật tự. Để đối phó với các cơ quan chức năng, ngoài hình thức cho vay truyền thống, các đối tượng hoạt động tín dụng đen đã chuyển hướng lập các doanh nghiệp núp bóng, cho vay trực tuyến, vay qua ứng dụng hoặc lập các tài khoản, hội nhóm trên mạng xã hội (Zalo, Facebook).

Thượng tá Phạm Hữu Măng, Phó trưởng Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Hải Dương cho biết, thời gian vừa qua, tình hình tội phạm liên quan đến “tín dụng đen” trên không gian mạng có những diễn biến phức tạp. Hình thức cho vay chủ yếu qua các ứng dựng trên mạng internet, đang là  hình thức mới của hoạt động “tín dụng đen”, gây rất nhiều khó khăn cho công tác quản lý, xử lý của lực lượng chức năng. Đa phần người tìm đến tín dụng đen đều tập trung ở nhóm người có thu nhập thấp như công nhân, người lao động thời vụ, kinh doanh nhỏ lẻ, lao động bị mất việc làm. 

Các ứng dụng này có các chiêu thức quảng cáo, lôi kéo người vay vốn bằng lãi suất ưu đãi, thủ tục nhanh gọn, không cần thế chấp. Các đối tượng yêu cầu người vay cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, cho phép quyền truy cập vào danh bạ điện thoại. Khi người vay không có khả năng thanh toán, ngoài các thủ đoạn truyền thống như cho các đối tượng xã hội đến đe dọa, ép trả nợ, các đối tượng này còn thường xuyên gọi điện cho người thân, người quen của con nợ, khủng bố tinh thần bất kể ngày đêm.

Đối tượng Trần Xuân Kiên, sinh năm 1985 bị Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh khởi tố, bắt tạm giam về hành vi cho vay lãi nặng tổng số tiền gần 22 tỷ đồng.

Từ hoạt động “tín dụng đen”, nhiều loại tội phạm và vi phạm pháp luật khác phát sinh như đe dọa giết người, cố ý gây thương tích, bắt giữ người trái pháp luật, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác, cưỡng đoạt tài sản, hủy hoại tài sản, tổ chức đánh bạc...

Thời gian qua, Hải Dương là một trong những địa phương đi đầu cả nước trong đấu tranh với loại tội phạm này. Liên tiếp nhiều đường dây, ổ nhóm hoạt động “tín dụng đen” trên địa bàn thị xã Kinh Môn, thành phố Hải Dương được Công an các đơn vị, địa phương phối hợp bóc gỡ thành công.

Để thực hiện hiệu quả đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”, Giám đốc Công an tỉnh Hải Dương đã chỉ đạo lực lượng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Cảnh sát hình sự và Công an các địa phương tổ chức ra quân, tổng kiểm tra, rà soát các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ; kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, nhất là hành vi lợi dụng kinh doanh cầm đồ để hoạt động “tín dụng đen”. Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh hiện có 100 cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, hỗ trợ tài chính có nghi vấn liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”. Do triển khai đồng bộ các biện pháp nên hoạt động “tín dụng đen” đã giảm mạnh. 

Từ ngày 01/4/2022 đến ngày 31/5/2022, Công an các đơn vị, địa phương đã phát hiện, điều tra, xử lý 11 vụ, 11 đối tượng, khởi tố 06 vụ, 06 bị can về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, trong đó có các đối tượng đã hoạt động nhiều năm nhưng chưa bị bắt giữ, xử lý; nhiều đối tượng từng có tiền án, tiền sự. Các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, hỗ trợ tài chính không có giấy phép kinh doanh phần lớn đã đóng cửa, dùng hoạt động. Bên cạnh đó, Công an tỉnh cũng tổ chức đấu tranh quyết liệt, có hiệu quả với tội phạm tổ chức đánh bạc - là nguyên nhân phát sinh các loại tội phạm, tập trung vào các băng nhóm, đường dây lớn, hoạt động chuyên nghiệp, liên huyện, liên tỉnh, các điểm phức tạp, gây bức xúc trong dư luận.

Theo Trung tá Bùi Văn Viên, Đội trưởng, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Hải Dương: “Để xử lý triệt để loại hình tội phạm này bên cạnh sự nỗ lực của lực lượng Công an thì sự ủng hộ, giúp đỡ của quần chúng nhân dân; sự tham gia của các cơ quan, đoàn thể, tổ chức xã hội trong quá trình hỗ trợ, giải quyết nhu cầu vay vốn của các tổ chức, cá nhân đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Việc cấp phép cũng như quản lý hoạt động của các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ phải được siết chặt để các loại hình tội phạm liên quan đến “tín dụng đen” không còn đất để hoạt động”.

Bên cạnh công tác nghiệp vụ, Công an các đơn vị, địa phương đã chủ động phối hợp với các cấp chính quyền, ban ngành, đoàn thể các cấp xây dựng mô hình câu lạc bộ phòng, chống tội phạm và tổ dân phố tự quản… để chủ động phát hiện, ngăn chặn các đối tượng dán tờ rơi, phun sơn quảng cáo cho vay tài chính; tháo gỡ các tờ rơi quảng cáo cho vay ở những nơi công cộng cũng như tăng cường tuyên truyền về nguyên nhân, tác hại và thủ đoạn hoạt động của “tín dụng đen” để quần chúng nhân dân nhận diện và phòng tránh…