Nguồn: Bộ Quốc phòng Mỹ, Lockheed Martin, The Guardian - Việt hóa: DUY LINH - Đồ họa: TẤN ĐẠT

Không lâu sau đó, Bộ Quốc phòng Mỹ thông báo sẽ viện trợ thêm 4 hệ thống HIMARS cùng một số vũ khí khác trị giá 450 triệu USD cho Ukraine. Kiev đã rất kỳ vọng được nhận HIMARS, nhưng việc nó có thay đổi được cục diện chiến trường hay không lại là chuyện khác.

Vũ khí biểu tượng

Ukraine đã mất vài tháng để vận động Mỹ gửi các xe HIMARS cho nước này, với cam kết sẽ không sử dụng để tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Nga. Người Mỹ có thể đã bị lung lay khi chứng kiến đà tiến quân của Nga tại Donbass trong 2 tháng qua, nhưng việc chỉ gửi số lượng nhỏ giọt HIMARS cho thấy Washington vẫn thận trọng kiểm chứng các cam kết của Kiev.

Nếu tính lô 4 xe HIMARS công bố hôm 1-6, Ukraine sẽ nhận được tổng cộng 8 khí tài này đi cùng các đạn dẫn đường chính xác có tầm bắn khoảng 70-80km. Dưới góc độ chính trị, việc gửi HIMARS cho Ukraine phản ánh sự sẵn sàng mới của chính quyền Tổng thống Joe Biden trong việc gửi các hệ thống vũ khí tiên tiến và phức tạp hơn, có khả năng tấn công tầm xa hơn cho Ukraine.

Các quan chức Mỹ đã nói rằng quân đội Ukraine có thể nhận được thêm HIMARS nếu đáp ứng một số điều kiện nhất định. Mỗi xe HIMARS có thể mang tối đa 6 đạn dẫn đường 277mm được nạp sẵn, trong khi M270 mang được gấp đôi. Trong trường hợp cần thiết, xe cũng có thể phóng 1 tên lửa chiến thuật ATACMS có tầm bắn khoảng 300km, nhưng với tình hình hiện tại, Mỹ chắc chắn sẽ không gửi loại này cho Ukraine.

Với khả năng cơ động cao nhờ hệ thống bánh lốp và vận hành gọn gàng (không cần nhiều người điều khiển, có thể tải loạt đạn mới trong vòng vài phút và bắn tiếp), HIMARS đảm bảo khả năng sống sót và tấn công bất ngờ cao hơn các khí tài bánh xích hay pháo kéo. Điều này cộng với tầm bắn xa được cho là sẽ giúp Ukraine bảo toàn lực lượng nhờ có thể triển khai tấn công từ các khu vực nằm ngoài tầm bắn của pháo binh Nga.

Cục diện có thay đổi?

Anh và Đức trước đó đã gửi các hệ thống M270 cho Ukraine. Dù M270 không cơ động bằng HIMARS nhưng về tầm bắn và độ chính xác là không có sự khác biệt, thậm chí M270 còn nhỉnh hơn vì mang được nhiều đạn cùng lúc.

Trong bối cảnh cuộc chiến ở Ukraine đã trở thành các cuộc đấu pháo và quân đội Ukraine đang bị áp đảo trước pháo binh Nga, các xe hIMARS được kỳ vọng sẽ thay đổi cục diện chiến trường. Phần nhiều những ý kiến lạc quan này đều dựa trên các thông số kỹ chiến thuật mà quên đi hoặc cố tình phớt lờ hai yếu tố quan trọng khác quyết định sự hiệu quả của một loại vũ khí như HIMARS.

Đầu tiên là số lượng. Dựa trên các thông tin đã công bố, Ukraine sẽ nhận được tổng cộng 14 xe pháo binh phản lực phóng loạt chính xác cao (MLRS) từ Mỹ, Anh và Đức. Đó không phải là một con số lớn để có thể tạo ra sự thay đổi đáng kể tại một mặt trận lớn như Donbass. Thứ hai, đó là yếu tố con người hay cụ thể hơn là việc đào tạo người sử dụng các hệ thống này một cách thuần thục. Mỹ được cho là đã mất 3 tuần để huấn luyện các binh sĩ Ukraine sử dụng HIMARS tại một trại bí mật bên ngoài Ukraine.

Trong bối cảnh Nga đang tập trung sức mạnh và tiến nhanh ở Ukraine làm dấy lên một số lo ngại vũ khí phương Tây sẽ không thể đến kịp để thay đổi tình hình. Tính đến ngày 24-6, Nga đã kiểm soát gần như toàn bộ thành phố Severodonetsk và đang áp sát Lysychansk - thành phố cuối cùng của tỉnh Lugansk. Nếu thành phố này cũng rơi vào tay Nga, Ukraine xem như đã bị mất một nửa vùng Donbass.

Nga đang theo dõi liệu Ukraine có sử dụng các vũ khí của Mỹ đúng như cam kết là không tấn công vào lãnh thổ Nga hay không. “Nếu những vũ khí này được đưa tới tiền tuyến mà không bị quân đội chúng tôi phá hủy thì chúng tôi theo dõi sát cách chúng được sử dụng”, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov phản ứng về thông tin HIMARS đến Ukraine.

EU cấp quy chế ứng viên cho Ukraine

Ảnh minh họa quốc kỳ 2 nước trên nền cờ EU

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel vào tối 23-6 xác nhận các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã nhất trí cấp quy chế ứng cử viên gia nhập EU cho Ukraine và Moldova. Quyết định nhận được 529 phiếu ủng hộ, 45 phiếu chống và 15 phiếu trắng tại cuộc bỏ phiếu của Nghị viện châu Âu.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã lên tiếng hoan nghênh quyết định của EU, gọi đây là “một thời khắc độc nhất và mang tính lịch sử” trong mối quan hệ giữa Kiev và liên minh gồm 27 quốc gia thành viên. “Tương lai của Ukraine là nằm trong EU”, ông Zelensky nhấn mạnh trong bài viết trên Twitter.

Ukraine thừa nhận mất thị trấn chiến lược

TTO - Chính quyền Ukraine thừa nhận Nga đã kiểm soát 'hoàn toàn' một thị trấn gần thành phố chiến lược Lysychansk thuộc tỉnh Lugansk ngày 24-6. Việc để mất thị trấn này khiến Lysychansk có nguy cơ bị tấn công từ nhiều hướng.