Cuối giờ chiều 31/5, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà có giải trình về vấn đề do mình phụ trách, cũng là vấn đề đã làm “nóng” nghị trường của Quốc hội, đó là tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức né tránh, thậm chí không dám làm gì vì sợ trách nhiệm, sợ sai trong thực thi công vụ.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ thừa nhận, tình trạng này không chỉ là hiện tượng đơn lẻ mà diễn ra ở nhiều địa phương, ở cả một số bộ, ngành Trung ương, trong một bộ phận công chức, trong các hoạt động kinh tế - xã hội...

Đặc biệt, thể hiện rõ nhất trên lĩnh vực đầu tư công, quản lý đất đai, bất động sản, mua sắm trang thiết bị khu vực công, thủ tục hành chính đầu tư cho phát triển doanh nghiệp, cung ứng các dịch vụ trực tiếp liên quan đến người dân và doanh nghiệp...

“Tình trạng này đã làm chậm trễ và trì trệ hoạt động công vụ, bào mòn và làm suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp đối với cơ quan nhà nước, cản trở động lực và nguồn lực phát triển, ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống xã hội, nhất là mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trong bối cảnh đất nước chúng ta đang rất khó khăn hiện nay”, người đứng đầu Bộ Nội vụ thừa nhận.

Nói về nguyên nhân, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho rằng, có tình trạng trên là do:

Thứ nhất, nhận thức và ý thức trách nhiệm, năng lực chuyên môn của một bộ phận cán bộ, công chức hạn chế.

Thứ hai, vai trò, trách nhiệm và sự nêu gương của một số người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương chưa được phát huy một cách nghiêm túc.

Nghị trường Quốc hội chiều 31/5

Thứ ba, thể chế, chính sách về quản lý kinh tế - xã hội có mặt còn bất cập, chồng chéo hoặc có những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn nhưng chậm được quy định, sửa đổi, bổ sung.

Thứ tư, cũng là do kỷ cương, kỷ luật hiện nay đang được siết chặt lại; phòng, chống tham nhũng tiêu cực đang được đẩy mạnh để làm sạch Đảng và hệ thống chính trị.

"Hàng loạt cán bộ, công chức bị kỷ luật, khởi tố, truy tố do sai phạm nghiêm trọng đã dẫn đến tâm lý một bộ phận cán bộ, công chức sợ sai, sợ trách nhiệm. Việc này chúng ta phải nói rất thẳng thắn như vậy", bà Trà nói.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, dù bất kỳ nguyên nhân nào thì tình trạng này cũng là vi phạm, là biểu hiện của suy thoái về tư tưởng chính trị, cần nghiêm khắc phê phán, triệt tiêu và thể hiện tinh thần hết sức quyết liệt.

Đưa ra giải pháp, Bộ trưởng khẳng định, hơn lúc nào hết, cần thay đổi để nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, công chức trong từng cơ quan, đơn vị, chú trọng về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và đạo đức công vụ.

Cần chấn chỉnh ngay và quyết liệt để thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Đảng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với trách nhiệm của đảng viên, cán bộ, công chức và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong cơ quan hành chính nhà nước, xử lý công việc của các bộ, ngành, địa phương.

Phải xóa bỏ tư tưởng không làm thì không sai. Đây cũng là dấu hiệu của một loại tự diễn biến, cản trở nghiêm trọng đến sự phát triển.

Một giải pháp nữa là đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và đổi mới công vụ, công chức. Đồng thời, phải kịp thời biểu dương cơ quan, tổ chức, cá nhân làm tốt và xử lý nghiêm cán bộ, công chức không làm tròn trách nhiệm của mình và sợ sai trong thực thi công vụ. Đặc biệt, kịp thời thay thế, điều chuyển cán bộ có năng lực hạn chế, nhất là cán bộ lãnh đạo không đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ.

Ngoài ra, theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, cũng phải thay đổi công tác quản lý, nhất là đánh giá cán bộ, công chức theo kết quả, theo sản phẩm, công việc cụ thể được giao, làm thước đo đánh giá cán bộ.

Bà Trà cho biết, hiện Bộ Nội vụ đã lấy ý kiến các bộ, ngành, lấy ý kiến chuyên gia, lấy ý kiến 63 tỉnh, thành phố, ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp về chủ trương "khuyến khích bảo vệ cán bộ, đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm về lợi ích chung", nhưng do vướng về mặt pháp lý, vướng mặt thẩm quyền nên đã báo cáo Ban cán sự Đảng Chính phủ để báo cáo cấp thẩm quyền. Nếu cần thiết báo cáo với Quốc hội để ban hành nghị quyết thí điểm nhằm bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, năng động, sáng tạo.

Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ cũng tham mưu cho cấp có thẩm quyền lộ trình cải cách chính sách tiền lương và bảo đảm thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức; xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong thực thi công vụ; huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc một cách đồng bộ để thực hiện các giải pháp với ý thức trách nhiệm cao nhất, quyết tâm công phá tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm và không làm trong thực thi công vụ.