Mới đây, một bảo mẫu nghi bạo hành trẻ 1 tháng tuổi tại quận Hoàng Mai, Hà Nội. Theo video ghi lại, bảo mẫu có hành động rung lắc trẻ mạnh, vỗ lưng trẻ khiến nhiều người phẫn nộ. May mắn, sau khi được kiểm tra sức khỏe, trẻ chưa có ảnh hưởng đến sức khỏe.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc rung lắc mạnh có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe trẻ nhỏ, thậm chí tử vong.

Trẻ chảy máu não nghi do hội chứng rung lắc

Tháng 1-2023, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa đã cứu sống một bệnh nhi 4 tháng tuổi bị chảy máu não nghi do hội chứng rung lắc.

Cụ thể, trẻ sinh thường đủ tháng, không sặc sữa, ngủ bằng nôi không rung lắc mạnh, không có tiền sử té ngã.

Trước khi nhập viện 2 ngày, trẻ được mẹ đưa đi chơi, sau đó trẻ được chuyền tay qua nhiều người, rung lắc trẻ.

Hôm sau, trẻ có triệu chứng ngủ li bì, bú kém, không sốt, sau đó trẻ ngủ li bì nhiều hơn, kèm theo có thở nấc nên được gia đình đưa vào viện.

Qua kiểm tra cận lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán trẻ xuất huyết não nghi do hội chứng rung lắc. May mắn trẻ được can thiệp, điều trị kịp thời, sau 7 ngày điều trị, trẻ ổn định được xuất viện.

Theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng - Trung tâm điều trị oxy cao áp Việt - Nga (Bộ Quốc phòng), hội chứng rung lắc ở trẻ nhỏ thường xảy ra ở trẻ dưới 2 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 9 tháng. Mỗi tháng có chừng 100 bệnh nhi ở Mỹ bị hội chứng này, khoảng 1/4 trong số đó tử vong.

"Thông thường hội chứng rung lắc xảy ra do bố mẹ hoặc người chăm sóc trẻ tung hứng hoặc đung đưa, lắc trẻ quá mạnh khi chơi đùa với trẻ, khi bản thân họ căng thẳng hoặc chỉ đơn giản là để trẻ đỡ quấy khóc", bác sĩ Hoàng cho hay.

Triệu chứng trẻ mắc hội chứng rung lắc

Theo bác sĩ Hoàng, hộp sọ của trẻ mềm và lớn hơn nhiều so với tổ chức não, khoảng cách giữa nhu mô não và hộp sọ của trẻ lớn, vì vậy khi rung lắc sẽ gây va đập giữa nhu mô não và hộp sọ. Hậu quả tương tự như khi người lớn bị chấn thương sọ não.

Bên cạnh đó, do trọng lượng đầu của trẻ bằng khoảng 1/4 cơ thể, trong khi cột sống cổ và các dây chằng chưa vững chắc, dễ chấn thương. Việc va đập cũng khiến đụng dập tổ chức não, ngoài ra còn khiến các mạch máu bị tổn thương gây xuất huyết, tạo thành các đám máu tụ, gây tăng áp lực nội sọ.

"Thường 4-6 giờ sau khi bị rung lắc, bệnh nhi có thể xuất hiện các triệu chứng như: mắt lờ đờ do xuất huyết võng mạc; da tái xanh do mất máu; thóp có thể phồng; quấy khóc, kích thích vật vã hoặc lơ mơ, li bì, không đáp ứng với xung quanh, thậm chí hôn mê.

Trẻ có thể bỏ bú, bỏ ăn; buồn nôn hoặc nôn; thở chậm hoặc thậm chí ngưng thở; co cứng cổ và các chi, có thể co giật, hoặc cơ thể mềm nhẽo.

Tổn thương cột sống cổ khiến trẻ bị ngoẹo đầu sang một bên hoặc hạn chế vận động vùng cổ", bác sĩ Hoàng thông tin.

Khi nhận thấy trẻ có những triệu chứng trên, cha mẹ cần bình tĩnh không tác động thêm vào đầu trẻ, giữ yên cơ thể trẻ và đưa ngay đến cơ sở y tế để xử trí kịp thời.

Nếu trẻ bất tỉnh thì nên để nghiêng đầu sang một bên, tránh dịch và các chất nôn gây tắc nghẽn đường hô hấp.

Bác sĩ Hoàng cho biết thêm hội chứng rung lắc có thể gây các biến chứng muộn, thậm chí nhiều năm sau khi bị rung lắc như trẻ chậm phát triển trí tuệ, chậm nói, nghe kém, giảm thị lực. Thậm chí bại não, co cứng các khớp, co giật, động kinh.

"Người chăm sóc trẻ cần tránh những động tác xoay đầu trẻ đột ngột, không rung lắc trẻ, không tung hứng trẻ khi nô đùa; không tát, đánh vào tai, vào đầu, vào mặt trẻ.

Bên cạnh đó không nên để người đang quá vui vẻ hay tức giận bế ẵm trẻ, đảm bảo người chăm sóc trẻ nhận thức được sự nguy hiểm của hội chứng rung lắc ở trẻ", bác sĩ Hoàng khuyến cáo.

Hội chứng rung lắc ở trẻ em

Rung lắc mạnh làm đầu trẻ di chuyển thô bạo từ trước ra sau, gây tổn thương não nghiêm trọng, thậm chí tử vong.