Ngân hàng Thế giới (World Bank) và Hãng tin Tài chính S&P Global Market Intelligence vừa công bố Chỉ số hoạt động cảng container (CPPI), cảng Cái Mép của Việt Nam xếp thứ 12 trên tổng số 348 cảng biển trên thế giới.

Đáng chú ý trong số đó, cảng Cái Mép của Việt Nam giữ vị trí thứ 12, cao hơn một số cảng biển lớn như Singapore (vị trí thứ 18), Yokohama - Nhật Bản (vị trí thứ 15), Busan - Hàn Quốc (thứ 22).

Vì sao các cảng khu vực Cái Mép có được bước phát triển ngoạn mục này?

Tiên phong đón tàu container siêu lớn

Nói tới thành công của cụm cảng Cái Mép - Thị Vải không thể không nói tới sự kiện hàng loạt tàu container siêu lớn cập Cảng container quốc tế Cái Mép (CMIT) an toàn.

Năm 2012, tàu Laperouse trọng tải 157,000 tấn trọng tải/sức chở 13,800 TEU là một trong những tàu container lớn nhất thế giới ở thời điểm đó đã cập cảng CMIT.

Đến tháng 10/2015, những tuyến tàu container siêu lớn trọng tải 160,000 tấn/sức chở 14,000 TEU đã chính thức hàng tuần vào CMIT để nhập và xuất hàng hoá của Việt Nam và Châu Âu.

Ngày 20/2/2017, một trong những tàu container lớn nhất thế giới năm 2017 là tàu Margretthe Maersk trọng tải 194,000 tấn/sức chở 18,300TEU cũng đã thử nghiệm thành công vào CMIT và sau đó được cấp phép chính thức tiếp nhận hàng tuần tàu kích cỡ này.

Ngày 25/10, siêu tàu chở container Margrethe Maersk - một trong những tàu container lớn nhất thế giới hiện nay có trọng tải 214.121 DWT, sức chở hơn 18.300 TEU, dài gần 400 m, rộng 59 m, đã cập thành công vào Cảng CMIT.

Với sự kiện này, CMIT trở thành một trong số 20 cảng lớn trên thế giới có đủ năng lực tiếp nhận tàu kích cỡ này, góp phần khẳng định vị thế của hệ thống cảng Cái Mép-Thị Vải trên bản đồ hàng hải thế giới.

Hiện nay, CMIT tiếp nhận 4 chuyến tàu mẹ mỗi tuần, trực tiếp đi hai bờ nước Mỹ do các liên minh hãng tàu lớn nhất thế giới khai thác như liên minh 2M (Maersk, MSC và Zim), hãng tàu Cosco/OOCL. Các tàu cập cảng có trọng tải tăng dần đến 214.000 DWT. Sản lượng tàu mẹ thông qua đang đạt mức công suất thiết kế của cảng

CMIT là cảng đầu tiên trong cụm cảng triển khai hệ thống kết nối quản lý, giám sát hải quan tự động đối với hàng hóa; thực hiện hóa đơn điện tử, lệnh giao hàng điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt, tham gia vào nền tảng chuỗi cung ứng TradeLens sử dụng công nghệ blockchain, triển khai cổng thông tin hàng hóa trực tuyến báo cáo khai thác tàu điện tử....

Theo ông Nguyễn Xuân Kỳ, Tổng giám đốc CMIT, khu vực cảng nước sâu Cái Mép tiềm năng trở thành một khu vực cảng trung chuyển (Transit Hub) của khu vực và thế giới. Việc triển khai khai thác các thế hệ tàu siêu lớn đang là xu hướng tất yếu của các hãng tàu. Vì vậy chủ trương của Bộ GTVT về việc đón các tàu siêu lớn vào khu vực Cái Mép làm hàng là một chủ trương hoàn toàn hợp lý.

Nói về thành tích cụm cảng Cái Mép nói chung, trong đó có CMIT lọt top 12 cảng container hiệu quả nhất thế giới, ông Nguyễn Xuân Kỳ, Tổng giám đốc CMIT chia sẻ: “Đây là kết quả của nỗ lực không ngừng của cả cộng đồng hàng hải Cái Mép, sự chỉ đạo sát sao của Bộ GTVT, Cảng vụ Hàng hải Vũng Tàu, sự phối hợp nhịp nhàng của tất cả các bên liên quan như: Hải quan, biên phòng, hoa tiêu, bảo đảm hàng hải, lai dắt, các hãng tàu và các doanh nghiệp cảng trong khu cảng Cái Mép… ”.

Hiện nay, trên 60% giá trị hàng hóa thương mại toàn cầu được chuyên chở bằng container đi qua các cảng biển. Bởi thế, điều này không chỉ có ý nghĩa đối với các nhà xuất nhập khẩu, các hãng tàu, các bên cung cấp dịch vụ Logistics, còn tới các nhà hoạch định chính sách của các chính phủ và các nhà đầu tư cơ sở hạ tầng.

Việc đánh giá xếp hạng các cảng container là việc làm có ý nghĩa khi vận tải biển là xương sống của thương mại toàn cầu hóa và chuỗi cung ứng sản xuất.

Tiếp tục thử nghiệm đón tàu cỡ lớn

Công ty TNHH Liên doanh Dịch vụ Container Quốc tế Cảng Sài Gòn – SSA (SSIT) là một trong các cảng nước sâu tại khu vực Cái Mép - Thị Vải. Liên doanh này được thành lập vào năm 2006 giữa Tổng Công ty Hàng Hải Việt Nam, Công ty CP Cảng Sài Gòn và Công ty SSA Marine của Hoa Kỳ.

Nằm ở khu vực hạ lưu của khu vực Cái Mép với diện tích 60ha và 600m cầu cảng, cảng SSIT được xây dựng để khai thác tàu container kích cỡ lớn và được trang bị các thiết bị khai thác hiện đại bao gồm các cẩu bờ lớn nhất Việt Nam. Mặt khác, cảng SSIT còn có 435m bến chuyên dùng cho sà lan kết nối hàng xuất và nhập khẩu từ các ICDs (điểm thông quan nội địa), các cảng tại các khu vực TP.HCM, Đồng Nai và Bình Dương với khu vực cảng Cái Mép.

Cảng SSIT đang là công ty khai thác cảng hàng đầu được lựa chọn bởi các hãng tàu quốc tế lớn trên thế giới và là công ty dẫn đầu trong ngành khai thác cảng tại Miền Nam. Đồng thời, SSIT cung cấp dịch vụ mang đẳng cấp quốc tế cho khách hàng, tận dụng công nghệ để tối ưu hóa hiệu suất khai thác, đáp ứng nhu cầu dịch vụ của loại tàu kích cỡ hiện đại.

Hiện hãng tàu MSC đã có kế hoạch đưa tàu lớn vào cảng SSIT làm hàng, thay thế một số tàu cỡ vừa thuộc tuyến dịch vụ Sentosa hiện hữu. Đáng chú ý, trong số lượng tàu lớn dự kiến đưa vào tuyến này, có tàu MSC Jade với trọng tải thiết kế 200.148 DWT lớn hơn không nhiều so với tải trọng được phê duyệt. Do đó, Cảng SSIT đã đề nghị Bộ GT-VT xem xét, chấp thuận cho cảng được tiếp nhận tàu MSC Jade với tải trọng thực tế nêu trên.

Đối với đề nghị trên, Bộ GT-VT đã có văn bản chấp thuận chủ trương cho phép cảng nghiên cứu, lập phương án tiếp nhận tàu có trọng tải đến 200.000 DWT vào/rời bến cảng này.

Ông Phan Hoàng Vũ, Phó Tổng Giám đốc Cảng SSIT cho biết, hiện tại các hãng tàu có xu hướng nhận tàu cỡ lớn rất nhiều, như: Evergreen của Cosco, OOCL của MSC. Họ nhận những con tàu đến 24.000 TEU, với trọng tải có thể lên đến 220.000 - 232.000 DWT.

Việc Bộ GT-VT cho phép SSIT cũng như các cảng trong khu vực CM-TV tiếp nhận, thử nghiệm đón tàu kích cỡ trên 200.000DWT sẽ nâng cao tính cạnh tranh của cảng container Việt Nam với các cảng khác trong khu vực và khai thác hiệu quả kết cấu hạ tầng bến cảng.

Ông Nguyễn Xuân Kỳ, Tổng Giám đốc Cảng CMIT, Tổng thư ký Hiệp hội cảng biển Đông Nam Á chia sẻ, việc các cảng tại CM-TV đón tàu container trọng tải đến 214.121 DWT sẽ định hình tuyến vận tải từ Việt Nam đến châu Âu và Bắc Mỹ, phát huy lợi thế sẵn có của kinh tế biển Việt Nam, tận dụng tối đa kết cấu hạ tầng hàng hải hiện có, tạo thuận lợi cho DN, duy trì và phát huy tuyến hàng đang khai thác.

Nhận định từ các chuyên gia cảng biển cho thấy, việc CM-TV đón được những siêu tàu, đồng nghĩa tính cạnh tranh của cụm cảng nước sâu CM-TV càng nâng tầm với các cảng khác trong khu vực. Và trong tương lai, CM-TV hoàn toàn có thể nghĩ đến một vị thế mới, đứng đầu Việt Nam và xếp thứ 2 Đông Nam Á.