Nga đang bước thêm những bước chân mạnh mẽ về phía Trung Quốc và gia tăng năng lực xuất khẩu khí đốt của mình khi giảm đi nguồn cung cho châu Âu.

Quốc hội Nga ngày 7/6 đã phê chuẩn thỏa thuận liên chính phủ về việc cung cấp khí đốt tự nhiên cho Trung Quốc thông qua tuyến đường ống dẫn khí ở Viễn Đông.

Từ tháng 1, Hạ viện Nga đã thông qua đề xuất của Chính phủ về việc xây dựng đường ống dẫn khí đốt, gia tăng năng lực xuất khẩu năng lượng của Moscow sang Trung Quốc.

Đường ống dài 60km sẽ bắt đầu tại một trạm đo khí ở Nga gần thị trấn Dalnerechensk, đi qua sông Ussuri và kết thúc tại trạm Hulin, thuộc địa phận tỉnh Hắc Long Giang ở Đông Bắc Trung Quốc.

Gazprom có kế hoạch cung cấp khí đốt cho Trung Quốc từ một nhóm ba mỏ trong khối Kirinsky ngoài khơi bờ biển phía đông bắc của đảo Sakhalin. Khu vực này đã bị đình trệ khai thác trong vài năm do nhu cầu sử dụng năng lượng ở vùng viễn đông của Nga thấp.

Vào ngày 4 tháng 2 năm 2022, tập đoàn năng lượng quốc doanh Gazprom của Nga thông báo đã ký một thỏa thuận dài hạn với Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC) để cung cấp khí đốt tự nhiên cho Trung Quốc thông qua Tuyến đường Viễn Đông.

“Ngay sau khi dự án đạt công suất tối đa, lượng khí đốt đường ống của Nga cung cấp cho Trung Quốc sẽ tăng thêm 10 tỷ mét khối, tổng cộng là 48 tỷ mét khối mỗi năm (bao gồm cả việc giao hàng qua đường ống dẫn khí Power of Siberia)”, theo một tuyên bố trên trang web chính thức của Gazprom.

Gazprom đã được chỉ định là đơn vị duy nhất cung cấp khí đốt tự nhiên thông qua phần đường ống xuyên biên giới, cũng như thiết kế, xây dựng và vận hành phần đường ống xuyên biên giới trên lãnh thổ Nga.

Còn CNPC sẽ là đơn vị duy nhất nhận khí đốt qua phần đường ống xuyên biên giới. Tập đoàn Đường ống Quốc gia Trung Quốc sẽ chịu trách nhiệm thiết kế, xây dựng và vận hành phần đường ống xuyên biên giới trên lãnh thổ Trung Quốc.

Đoạn đường ống xuyên biên giới, bao gồm cả phần quốc gia của đường ống đi qua dưới nước, sẽ thuộc sở hữu của Gazprom (hoặc công ty con do tập đoàn này sở hữu toàn bộ) và Tập đoàn Đường ống Quốc gia Trung Quốc (hoặc chi nhánh của tập đoàn).

Điểm phân định của các phần dưới nước sẽ được xác định vào ngày việc xây dựng phần đường ống xuyên biên giới hoàn thành và sẽ không thay đổi trong suốt thời gian của thỏa thuận.

Việc thực hiện thỏa thuận sẽ được điều phối bởi Bộ Năng lượng Nga và Cơ quan Quản lý Năng lượng Quốc gia Trung Quốc.

Ông Song Kui, người đứng đầu Viện nghiên cứu kinh tế khu vực Trung Quốc - Nga nhận định, dự án đường ống dẫn khí đốt qua Viễn Đông là bằng chứng về sự hợp tác chiến lược giữa Trung Quốc và Nga sẽ ngày càng sâu rộng, đặc biệt là ở vùng Viễn Đông của Nga.

Ông lưu ý rằng hợp tác năng lượng chặt chẽ hơn có lợi cho cả hai quốc gia vì Trung Quốc có nhu cầu rất lớn về năng lượng sạch hơn và Nga, đối mặt với lệnh trừng phạt của phương Tây, cần phát triển nhiều thị trường hơn.

Vị chuyên gia cho biết, trong những năm gần đây, Nga đã đẩy nhanh tốc độ cải cách, xây dựng các chính sách ưu đãi ở vùng Viễn Đông để khuyến khích đầu tư nước ngoài, bao gồm cả đầu tư của Trung Quốc.

Ví dụ, Nga đã đưa ra một loạt biện pháp lớn, trong đó có việc thành lập các đặc khu kinh tế tiên tiến ở vùng Viễn Đông Nga với các điều kiện thuận lợi cho đầu tư nước ngoài.

Hải quan Trung Quốc hồi tháng 5 đã đồng ý cho tỉnh Cát Lâm, Đông Bắc Trung Quốc bổ sung cảng Vladivostok ở Nga làm cảng trung chuyển xuyên biên giới cho các giao dịch thương mại.

“Hai nước có tiềm năng lớn trong hợp tác liên quan đến năng lượng, cơ sở hạ tầng, đường ống, đường sắt và công nghiệp chế biến nông sản và thực phẩm ở Viễn Đông" - ông Song nhấn mạnh.