Chiều 9-6, Quốc hội (QH) thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do QH, HĐND bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi).

Toàn cảnh phiên họp chiều 9-6 của Quốc hội về nghị quyết lấy, bỏ phiếu tín nhiệm. Ảnh: QH

Nên bỏ phiếu tín nhiệm ngay trong cùng kỳ họp

Tại buổi thảo luận, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường (đại biểu (ĐB) QH tỉnh Quảng Bình) đề nghị cân nhắc quy định tại khoản 1 Điều 12: “Đối với người có phiếu tín nhiệm thấp thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để QH, HĐND bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình QH, HĐND bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất”.

Ông Cường cho rằng quy định trên có hai điểm bất cập. Về thẩm quyền trình, quy định này mâu thuẫn với Điều 13 giao cho Ủy ban Thường vụ QH, Thường trực HĐND trình.

Về thời điểm bỏ phiếu tín nhiệm, theo quy định trên, thời điểm bỏ phiếu tín nhiệm có thể cách nhau 4-5 tháng. “Cách làm như vậy không tạo sự thống nhất, bình đẳng giữa những người có số phiếu tín nhiệm thấp từ 50% đến 2/3” - ông Cường đề nghị quy định chỉ một thời điểm bỏ phiếu tín nhiệm ngay tại kỳ họp đó.

Tương tự, với những người bị đề nghị miễn nhiệm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cũng đề nghị quy định thực hiện ngay trong kỳ họp đó. Trường hợp chưa chuẩn bị được nhân sự thay thế thì giao quyền cho cấp phó.

“Không nên để xảy ra trường hợp một người đã trải qua hai quy trình lấy phiếu tín nhiệm, tiếp đó lại bỏ phiếu tín nhiệm và có quá 50% bỏ phiếu không tín nhiệm nhưng lại để 4-5 tháng sau, nếu cộng hai lần thì khoảng 8-10 tháng sau chúng ta mới miễn nhiệm” - ông Cường lo ngại việc này có thể dẫn đến những hậu quả rất tai hại về quản lý nhà nước cũng như về dư luận, sau khi các thông tin đã được công khai trên phương tiện thông tin đại chúng.

Cần ngăn chặn tình trạng người của dòng họ chiếm số đông trong xã chi phối hoặc thao túng số phiếu, lợi dụng việc lấy phiếu tín nhiệm để làm giảm uy tín của người khác.

Tránh lợi dụng lấy, bỏ phiếu để gây mất đoàn kết

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa (ĐBQH tỉnh Nam Định) dẫn báo cáo của Ban công tác ĐB tổng kết thực hiện Nghị quyết 85 cho thấy HĐND cấp xã cả nước có tổng số hơn 84.200 người được lấy phiếu tín nhiệm, trong đó gần 190 người có trên 50% số ĐB đánh giá tín nhiệm thấp (chiếm 0,22%). Kết quả, có tám trường hợp bị HĐND cấp xã tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm.

Báo cáo trên đánh giá kết quả lấy phiếu tín nhiệm đã phản ánh “tương đối sát thực” tình hình thực tiễn. Đồng thời, báo cáo cũng không ghi nhận trường hợp nào lợi dụng việc lấy phiếu tín nhiệm để gây mất đoàn kết nội bộ.

Tuy nhiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho rằng cần phòng ngừa trường hợp để xảy ra hiện tượng mất đoàn kết nội bộ. Nhất là ở HĐND cấp xã tại một số ít địa phương, tính chất dòng họ, làng xã tương đối “đậm đặc”.

“Số lượng ĐB HĐND của một xã là không nhiều. Chỉ cần một người hoặc một nhóm người của dòng họ chiếm số đông trong xã chi phối hoặc thao túng số phiếu là có thể lợi dụng việc lấy phiếu tín nhiệm làm giảm uy tín của người khác, gây chia rẽ, mất đoàn kết nội bộ” - bà Hoa cảnh báo.

Từ phân tích trên, nữ ĐB đề nghị bổ sung vào dự thảo nghị quyết quy định: Người đứng đầu và tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị phải chịu trách nhiệm trong trường hợp để xảy ra tình trạng lợi dụng việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm gây mất đoàn kết nội bộ…

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Việt Nga (ĐBQH tỉnh Hải Dương) đề nghị cân nhắc, rà soát và làm rõ hơn nhóm đối tượng có quan hệ gia đình gần gũi với người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm. Theo bà Nga, việc xác định quan hệ cha, mẹ, con (con đẻ, con nuôi, con trước thời kỳ hôn nhân nhưng được thừa nhận), trường hợp con chưa thành niên, con đủ 18 tuổi… với mỗi trường hợp đều có những hệ quả pháp lý khác nhau.•