Ngày 9/6, TAND huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai tiếp tục phiên xử bị cáo Nguyễn Hoàng Nghĩa (cựu Trưởng phòng TN&MT huyện Long Thành) cùng 6 đồng phạm vụ cấp 2 thửa đất công 2,5ha cho tư nhân.
Trước đây ít ngày, sau thời gian nghị án kéo dài, HĐXX không tuyên án như dự định mà bất ngờ quay lại phần xét hỏi, đối chất với các bị cáo và luật sư bào chữa cho các bị cáo để làm rõ một số chi tiết quan trọng trong vụ án.
Sau đó buổi xét xử lại tạm ngưng, sau 3 ngày, sáng nay phiên tòa tiếp tục diễn ra.
Nguồn gốc đất không rõ ràng
Cáo trạng xác định 2.5ha đất cấp sổ cho bà Lê Thị Tho và bà Nguyễn Thị Loan (ngụ huyện Long Thành) nằm trong khu đất 34,8ha do UBND xã Bình Sơn đã giao cho Trường Trung học Lâm nghiệp số 2 để trồng rừng vào năm 1990.
Đến năm 2004, khu đất này đã giao lại cho UBND xã Bình Sơn quản lý.
Các bị cáo tại toà.
Sau khi UBND tỉnh Đồng Nai thu hồi một phần diện tích để thực hiện các dự án tại Cụm KCN Bình Sơn, phần còn lại 2,5ha quy hoạch là đất giao thông và đất cây xanh chưa triển khai thực hiện theo quy hoạch đã giao cho UBND xã Bình Sơn quản lý.
Tuy nhiên, UBND xã đã buông lỏng công tác quản lý, để cho bà Tho và bà Loan lấn chiếm đất, sử dụng trồng mỳ.
Đến năm 2017, bà Tho và bà Loan kê khai xin được cấp sổ.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ, các cá nhân có trách nhiệm ở UBND xã Bình Sơn, Văn phòng ĐKĐĐ chi nhánh huyện Long Thành và Phòng TN&MT huyện Long Thành đã thực hiện không đúng chức năng, nhiệm vụ mà đã tham mưu UBND huyện Long Thành ký cấp giấy chứng nhận lần đầu cho bà Tho và bà Loan trái quy định của pháp luật về đất đai. Khi có sổ đất, bà Tho và bà Loan chuyển nhượng 2 thửa đất này với số tiền hơn 10 tỷ đồng.
Tại phiên xử, các bị cáo cho rằng, hồ sơ thể hiện năm 2011, theo số liệu báo cáo UBND xã Bình Sơn gửi UBND huyện Long Thành gồm có 31 thửa thuộc đất công nhưng trong đó không có thửa số 14 tờ bản đồ số 7 (thửa đất cấp cho bà Tho và bà Loan).
Các luật sư tham gia tại phiên toà.
Ngày 30/12/2011, Sở TN&MT tỉnh Đồng Nai phê duyệt sổ Mục kê đất đai do Giám đốc Văn phòng ĐKĐĐ tỉnh Đồng Nai thiết lập cũng thể hiện thửa đất có mã ký hiệu loại đối tượng sử dụng là “GDC”.
Đối tượng sử dụng đất là hộ gia đình cá nhân sử dụng thì “không có căn cứ nào xác nhận thửa đất trên là đất công do nhà nước quản lý”.
Năm 2013, báo cáo của Tổ kiểm tra, phúc tra công tác quản lý, sử dụng đất công trên địa bàn xã Bình Sơn do UBND huyện Long Thành thành lập cũng thể hiện không có thửa trên và trong báo cáo có nêu: “Hiện tại toàn bộ diện tích đất công nêu trên không có trường hợp nào bị lấn chiếm sử dụng của tổ chức hoặc cá nhân và đã được đo đạc, cắm mốc”.
Ngày 24/2/2017, Phòng TN&MT huyện Long Thành có phiếu cung cấp thông tin quy hoạch sử dụng đất theo yêu cầu của bà Tho và bà Loan là đất ở nông thôn và mở đường.
Bị cáo nói mình cũng là nạn nhân
Vì vậy, các bị cáo đều không thừa nhận hành vi phạm tội. Các bị cáo cho rằng bản thân đã thực hiện theo thủ tục văn bản hành chính được giao, quá trình kiểm tra rà soát hồ sơ thấy hồ sơ đầy đủ, không phát hiện sai phạm.
Các bị cáo đều khẳng định “không hề được hưởng lợi gì, chỉ làm đúng theo nhiệm vụ, đúng bổn phận và trách nhiệm của mình trước công việc được giao”.
Cũng tại phiên tòa, luật sư bảo vệ cho các bị cáo nêu nội dung của cáo trạng thể hiện: "Tại biên bản giám định của Phòng cảnh sát hình sự Công an tỉnh Đồng Nai xác định chữ ký của bà Loan, bà Tho trong: Bản mô tả ranh giới, đơn đăng ký cấp giấy, đơn xác nhận tình trạng thửa đất… là chữ ký giả, không phải chữ ký của bà Loan và bà Tho".
“Vậy 7 bị cáo này có phải là nạn nhân của sự giả dối không, đối với việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất này? Nội dung này rất quan trọng trong vụ án nhưng không được cơ quan tố tụng làm rõ mà chỉ nêu trong cáo trạng sơ sài. Vì vậy cần làm rõ hành vi của các bị cáo trong vụ án nên đề nghị HĐXX trả hồ sơ để làm rõ”, luật sư đề nghị HĐXX.
Luật sư bào chữa cho bị cáo Trần Quốc Tuấn (cựu Chủ tịch UBND xã Bình Sơn) cho rằng, bị cáo có ký vào một số giấy xác nhận của UBND xã với chức năng nhiệm vụ là Chủ tịch xã nhưng chỉ sai về trình tự thủ tục hành chính để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa đến mức phải khởi tố hình sự.
Toàn cảnh phiên toà.
Cũng tại phiên tòa bị cáo Nguyễn Hoàng Nghĩa (cựu Trưởng phòng TN&MT huyện Long Thành) cho rằng, mình là cán bộ giải quyết hồ sơ trên giấy tờ.
Vì vậy sau khi kiểm tra, thanh tra và giám định các văn bản có trong thành phần hồ sơ thì cơ quan tiến hành tố tụng mới phát hiện được một số thành phần hồ sơ nêu trên bị sai lệch ngay từ khâu đầu tiên của quy trình cấp giấy.
"Bị cáo đề nghị, cơ quan tiến hành tố tụng và giám định viên cần làm rõ hơn mặt khách quan của tội phạm để xác định lại hành vi và hậu quả của bị cáo. Bản thân của bị cáo cũng là nạn nhân của những hành vi làm sai lệch hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho bà Tho, bà Loan", bị cáo Nghĩa nói tại tòa.
Sau khi kết thúc phần tranh tụng, HĐXX nghị án kéo dài đến sáng ngày 16/6 sẽ đến phần tuyên án.
Trước đó, đại diện VKS đề nghị tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Bế (cựu công chức địa chính xã Bình Sơn), Trần Quốc Tuấn (cựu Chủ tịch UBND xã Bình Sơn) từ 3 năm 6 tháng đến 4 năm 6 tháng tù.
Bị cáo Nguyễn Quang Thảo (cựu viên chức tổ đăng ký thống kê, Văn phòng ĐKDĐ chi nhánh huyện Long Thành) bị VKS đề nghị mức án 3 năm đến 3 năm 6 tháng tù.
Bị cáo Nguyễn Hoàng Nghĩa và các bị cáo còn lại cùng bị đề nghị mức án từ 2 năm 6 tháng đến 3 năm tù.