Chiều tối ngày 5-5, TAND TP Hà Nội tuyên phạt bị cáo Trần Ngọc Hà, cựu Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng giám đốc Tổng công ty Máy Động lực và Máy Nông nghiệp Việt Nam (VEAM) mức án 3 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí. Tính cả bản án cũ, ông Hà phải chấp hành hình phạt tổng cộng 11 năm tù.
Cùng tội danh, Nguyễn Đức Toàn, cựu Phó giám đốc Nhà máy ô tô VEAM (VM) nhận án 7 năm tù, tính cả bản án cũ ông Toàn phải chấp hành 11 năm tù. Còn Phạm Vũ Hải, cựu Phó TGĐ Veam, cựu Giám đốc nhà máy ô tô VEAM nhận án 7 năm tù.
 |
Các bị cáo tại phiên tòa. Ảnh: CTV |
Trước năm 2017, VEAM có vốn điều lệ 2.372 tỉ đồng, là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước. Nhà máy ô tô VEAM (VM) là chi nhánh hạch toán phụ thuộc, hoạt động theo ủy quyền của VEAM, chuyên sản xuất, lắp ráp, kinh doanh các loại xe tải, xe chuyên dùng và xe buýt…
Sai phạm của các bị cáo xảy ra trong giai đoạn VEAM còn là doanh nghiệp Nhà nước. Các bị cáo không thực hiện đúng quy định của pháp luật, quy định của VEAM trong việc bán xe ô tô do VM sản xuất và mua vật tư săm, lốp, yếm qua trung gian gây thiệt hại cho Veam gần 80 tỉ đồng.
Cụ thể, VM bắt đầu sản xuất và lắp ráp xe ô tô tải các loại từ tháng 9-2009. Để bán sản phẩm, VM xây dựng hệ thống kênh phân phối xe bao gồm đại lý cấp 1, cấp 2 trên cả nước.
Theo quy chế đại lý do VEAM ban hành thì giá bán cho đại lý phải được quy định và thống nhất cho toàn hệ thống đại lý. Mọi phát sinh ngoài quy chế Giám đốc nhà máy phải báo cáo và được Tổng giám đốc phê duyệt mới được thực hiện.
Trong các năm 2016, 2017, 2018, cùng đời xe, dòng xe, VM đã quyết định và ký 29 hợp đồng, bán 2.387 xe ô tô tải cho 16 đại lý theo hình thức bán hàng giảm giá với giá bán và tỉ lệ giảm giá không đúng quy định.
Giá bán lô xe này theo quy định 1.036 tỉ đồng nhưng VM đã bán thấp hơn giá quy định là 69,6 tỉ đồng, làm tăng thêm chi phí vận chuyển là 2,8 tỉ đồng.
Các bị cáo Phạm Vũ Hải, Nguyễn Đức Toàn tự ý quyết định bán số lượng lớn xe ô tô thấp hơn giá quy định, gây thất thoát hơn 72 tỉ đồng cho VEAM.
Ngoài ra, khi các công ty cung cấp vật tư săm, lốp, yếm… như CTCP Cao su Sao Vàng (SRC), CTCP Công nghiệp Cao su Miền Nam (Casumina) chào hàng hoặc muốn gia tăng lượng hàng cung cấp, Trần Ngọc Hà và Phạm Vũ Hải đều yêu cầu phải bán hàng qua trung gian để ''nâng cao chất lượng dịch vụ''.
Vì thế, SRC phải bán hàng cho VM qua Công ty TNHH ô tô xe máy Liên Anh, Casumina bán hàng qua Công ty TNHH Máy Nông Ngư Nghiệp.
Trong đó, Công ty Liên Anh có sáu thành viên góp vốn gồm Trần Ngọc Hà và các chị, em ruột của mình. Còn Trần Thị Thanh, em gái Trần Ngọc Hà là người đại diện theo pháp luật của Công ty Nông Ngư Nghiệp.
Công ty Liên Anh bán vật tư cho VM đúng với giá mua của SRC và sẽ được SRC chiết khấu riêng từ 8-20% doanh số hàng năm. SRC cho biết nếu VM đàm phán, ký kết trực tiếp thì công ty sẽ chiết khấu cho VM thay vì chiết khấu cho trung gian.
Còn Casumina chi hoa hồng bán hàng cho Công ty Nông Ngư nghiệp là 9% doanh số. VM phải trả cho Công ty Nông Ngư Nghiệp chi phí bán hàng 1-2% doanh số.
Cáo trạng xác định VM có đủ điều kiện đàm phán, ký hợp đồng trực tiếp mua vật tư với các nhà cung cấp để hưởng chính sách giá và chế độ tốt nhất. Việc VM mua qua trung gian đã dẫn đến VEAM bị thiệt hại.
