Trong khuôn khổ Diễn đàn cấp cao về Công nghiệp 4.0 năm 2023, đã diễn ra Hội thảo “Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh ngành dịch vụ trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH-HĐH) đến 2030, tầm nhìn 2045”. Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Phạm Tiến Dũng có bài phát biểu chia sẻ tại Hội thảo chuyên đề 4.

Thông tin về những kết quả nổi bật của việc số hóa, xanh hóa ngành dịch vụ, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng cho biết, thời gian qua, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ có thể nói đến một số lĩnh vực điển hình: Thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, trở thành một kênh phân phối ngày càng quan trọng; hay thanh toán không dùng tiền mặt; Sự liên kết giữa ngành ngân hàng và các ngành dịch vụ khác ngày càng chặt chẽ; Fintech ngày càng thu hút sự quan tâm đặc biệt của các tổ chức tín dụng và các công ty công nghệ lớn. Giáo dục số phát triển với nhiều hình thức học, thi trực tuyến, đẩy mạnh khai thác kho học liệu số…

Quang cảnh buổi Hội thảo

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương cho biết, thời gian qua, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ trong quá trình số hóa, xanh hóa ngành dịch vụ. Có thể nói đến một số lĩnh vực điển hình như thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, trở thành một kênh phân phối ngày càng quan trọng. Thanh toán không dùng tiền mặt cùng với các nền tảng thanh toán trực tuyến, phương thức thanh toán mới ngày càng được ứng dụng rộng rãi, tăng cường sử dụng dịch vụ ngân hàng qua kênh số, thay đổi thói quen của người dân và góp phần minh bạch hóa thu nhập, hạn chế tiêu cực, tham nhũng.

Đặc biệt, sự liên kết giữa ngành Ngân hàng và các ngành dịch vụ khác ngày càng chặt chẽ như ứng dụng Mobile Banking đã giúp cho khách hàng thuận tiện sử dụng cả những dịch vụ ngoài ngân hàng như gọi xe công nghệ, mua vé tàu xe, mua sắm trực tuyến... Fintech ngày càng thu hút sự quan tâm đặc biệt của các tổ chức tín dụng và các công ty công nghệ lớn. Giáo dục số phát triển với nhiều hình thức học, thi trực tuyến, đẩy mạnh khai thác kho học liệu số…

Chia sẻ tại hội thảo chuyên đề 4, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng, khẳng định ngành Ngân hàng nhận thức được tính cấp thiết về chuyển đổi "kép" bao gồm chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Do đó, NHNN đã sớm ban hành đề án phát triển ngân hàng xanh, cũng như ban hành kế hoạch chuyển đổi số.

Với đề án phát triển ngân hàng xanh, mục tiêu cơ bản là tăng cường nhận thức và trách nhiệm xã hội của ngành Ngân hàng với việc bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu, từng bước xanh hóa hoạt động ngân hàng, góp phần tích cực thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Còn mục tiêu tổng quát của chuyển đổi số ngân hàng đó là phát triển mô hình ngân hàng số. Đặc biệt, mục tiêu quan trọng nhất đó là gia tăng tiện ích, tăng trải nghiệm của khách hàng nhờ việc khai thác hiệu quả các thành tựu của cuộc cách mạng 4.0. Thước đo duy nhất đó là trải nghiệm khách hàng.

Để hiện thực hoá những mục tiêu này, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết, NHNN đã tập trung vào xây dựng, hoàn thiện hạ tầng pháp lý và những tiêu chuẩn, điều này rất quan trọng. Cụ thể, từ năm 2017, NHNN đã ban hành những tiêu chuẩn QR Code để ứng dụng mobile banking của một ngân hàng có thể đọc được mã QR ngân hàng khác một cách thông suốt.

Ở góc độ ngân hàng, các ngân hàng chú trọng xây dựng hạ tầng từ rất sớm. Theo số liệu thống kê, mỗi ngày có lượng giao dịch tương đương khoảng 800.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 40 tỷ USD được chuyển qua hệ thống thanh toán ngân hàng một cách thông suốt.

Trong thời gian qua, tất cả các ngân hàng hiện đều coi chuyển đổi số một chiến lược phát triển chứ không chỉ là một dự án ngắn hạn, thậm chí, có những ngân hàng coi chuyển đổi số là trụ cột quan trọng và phát triển rất nhanh. Trong chiến lược này, công nghệ là một yếu tố để các ngân hàng thực hiện thành công nhưng lấy trải nghiệm khách hàng là trọng tâm, với các mục tiêu cụ thể, có thể đong, đếm được như: số lượng khách hàng mở tài khoản, số lượng giao dịch, hay tỷ lệ thực hiện trên kênh số.

Với các giải pháp triển khai đồng bộ, hiệu quả, có nhiều ngân hàng có tỷ lệ giao dịch trên kênh số chiếm đến 94-97% số lượng giao dịch trên kênh số ."Điều này cho thấy một bước chuyển rất lớn. Ứng dụng mobile banking của ngân hàng Việt chắc hẳn không kém cạnh so với các nước đang phát triển, Phó Thống đốc khẳng định.

Tuy đạt được những kết quả tích cực, nhưng Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương nhìn nhận, quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh ngành dịch vụ ở nước ta mới đi những bước ban đầu, và mới tập trung chủ yếu trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng; các lĩnh vực dịch vụ khác đặc biệt là văn hóa, y tế, giáo dục… phát triển chưa tương xứng với tiềm năng. "Có 5 vấn đề lớn đặt ra như vấn đề thể chế; Nguồn lực tài chính đầu tư, kể cả từ khu vực công và khu vực tư; Vấn đề nguồn nhân lực chất lượng cao; vấn đề cơ sở hạ tầng phục vụ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh; vấn đề về an ninh, an toàn thông tin mạng", Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương lưu ý thêm.

Trước nhiều nguy cơ và thách thức xảy ra, tội phạm công nghệ gia tăng, những giải pháp về khuôn khổ pháp lý, đầu tư hạ tầng cần được quan tâm hơn. Về phía ngành Ngân hàng, thời gian tới, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng nhấn mạnh một số nhiệm vụ trọng tâm.

Một là, kinh doanh ngân hàng gồm ba trụ cột chính đó là huy động, tín dụng và thanh toán. Lĩnh vực thanh toán đang được xử lý khá tốt. Hiện người dân cũng dễ dàng gửi tiết kiệm online. Tuy nhiên, làm sao để cho vay nhỏ lẻ trên môi trường điện tử, giúp người dân có thể tiếp cận tài chính toàn diện, đặc biệt với những người dân vùng sâu, vùng xa có thể tiếp cận được dịch vụ tài chính ngân hàng. NHNN đang tập trung hoàn thiện chính sách cho vay trên nền tảng điện tử, tạo điều kiện thuận lợi cho các ngân hàng triển khai giải pháp này trong thời gian tới.

Hai là, Việt Nam có tới 72-73% người trưởng thành có tài khoản tại ngân hàng. Tuy nhiên, dịch vụ công khó được thực hiện hoàn hảo nếu người dân không có tài khoản ngân hàng mà vẫn giao dịch bằng tiền mặt. Do đó, mục tiêu của NHNN sắp tới là phủ rộng khả năng tiếp cận tài chính toàn diện, tin cậy với chi phí hợp lý trong mọi lĩnh vực, ngóc ngách cuộc sống.

NN