Ông Vũ Xuân Khu, Phó Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0), vừa được giao thực hiện chức trách, nhiệm vụ của Giám đốc A0 kể từ ngày 15-6, cho đến khi có quyết định thay thế của cấp có thẩm quyền. Trước đó, ông Nguyễn Đức Ninh, Giám đốc A0 bị tạm đình chỉ chức vụ để phục vụ công tác thanh tra chuyên ngành trong công tác quản lý và điều hành cung cấp điện.

Vậy, Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) có chức năng, nhiệm vụ gì? A0 được được thành lập theo Quyết định số 180 NL/TCCB-LĐ ngày 11-4-1994 của Bộ Năng Lượng (nay là Bộ Công Thương), là doanh nghiệp nhà nước, trực thuộc EVN.

Nhiệm vụ trọng tâm của A0 là chỉ huy điều hành hệ thống sản xuất, truyền tải, phân phối điện năng trong hệ thống điện quốc gia, nhằm đạt kết quả tối ưu về kỹ thuật và kinh tế; đảm bảo hệ thống điện quốc gia vận hành liên tục, tin cậy, an toàn.

A0 có chức năng lập phương thức hoạt động và chỉ huy vận hành hệ thống điện Quốc gia từ các khâu truyền tải đến phân phối điện năng theo quy trình nhiệm vụ và phân cấp điều độ hệ thống điện Quốc gia đã được phê duyệt. Quản lý hệ thống SCADA (kiểm soát, điều khiển, thu thập và quản lý số liệu)/EMS ( hệ thống quản lý năng lượng) phục vụ sản xuất.

Bên cạnh đó là hoạt động tư vấn trong lĩnh vực lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế lắp đặt hệ thống rơle bảo vệ và tự động hóa hệ thống điện, hệ thống SCADA/EMS và hệ thống máy tính chuyên dụng và các dịch vụ khác liên quan đến tính toán hệ thống điện, thiết bị điện, ứng dụng tin học, điều khiển vào sản xuất.

Quản lý, thiết kế, lắp đặt, bảo quản, sửa chữa hệ thống thông tin viễn thông phục vụ điều hành sản xuất kinh doanh trong hệ thống điện theo quy chế phân cấp của EVN. Thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học và ứng dụng vào sản xuất.

Qua quá trình phát triển, A0 đảm nhận hai chức năng được quy định trong Luật Điện lực: Đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia và Đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện lực.

Hiện trạng A0 gồm Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia có trụ sở ở Hà Nội và các Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền (A1 ở miền Bắc, A2 ở miền Nam, A3 ở miền Trung). Tổng cộng nhân sự của A0 có 454 người, phần lớn nhân sự là lao động trình độ cao, trình độ đại học trở lên, cũng là lực lượng trực tiếp sản xuất.

Cũng liên quan đến Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia, Bộ Công Thương vừa có Tờ trình số 3711 gửi Thủ tướng Chính phủ về việc chuyển A0 về Bộ. Theo đó, Bộ đưa ra 2 phương án chuyển đổi mô hình A0.

Phương án thứ nhất, A0 trở thành đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện trực thuộc Bộ Công Thương. Phương án 2, A0 trở thành Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên (TNHH MTV) Vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện 100% vốn Nhà nước trực thuộc Bộ Công Thương. Cả hai phương án nêu trên đều đảm bảo các tiêu chí về tính độc lập, khách quan của A0 so với hiện tại, khả năng phối hợp với các đơn vị liên quan và khả năng linh hoạt đổi mới, sáng tạo.

Trong điều kiện hiện nay, để đáp ứng mục tiêu chuyển nguyên trạng A0 về trực thuộc Bộ Công Thương, mô hình đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện là phù hợp. Trong giai đoạn tiếp theo, sau khi Luật giá và Luật điện lực sửa đổi được ban hành, có thể xem xét thêm phương án 2.

Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định chuyển nguyên trạng A0 về Bộ Công Thương; giao Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan rà soát, báo cáo Chính phủ sửa đổi, bổ sung các quy định có liên quan.