Uống nhiều nước măng chua có thể dẫn đến ngộ độc xyanua - Ảnh minh họa
Ngày 16-6, Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai thông tin vừa tiếp nhận một bệnh nhân nữ 44 tuổi (trú Thái Nguyên) nhập viện trong tình trạng hôn mê, thở máy, tổn thương cơ tim.
Theo lời kể của gia đình, bệnh nhân cùng chồng uống nước măng chua từ lọ măng chua nhà tự ngâm (lọ chứa khoảng 1kg măng tre, ngâm tươi đã để được một năm, dùng để ăn dần).
Bệnh nhân uống khoảng 200ml, còn chồng uống khoảng 30ml (không có biểu hiện gì). Sau uống khoảng 5 phút, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng đau đầu, nôn nhiều, co giật toàn thân, hôn mê.
Sau khi được cấp cứu tại bệnh viện địa phương, kết quả xét nghiệm máu có tình trạng nhiễm toan chuyển hóa nặng, lactat máu tăng cao. Bệnh nhân được chuyển tới Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai do nghi ngộ độc xyanua tiên lượng nặng, có thể diễn biến phức tạp.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, giám đốc Trung tâm chống độc bệnh viện, cho biết theo các kết quả xét nghiệm cho thấy tất cả các mẫu đều có chứa xyanua. Bao gồm cả mẫu nước măng và các mẫu từ cơ thể bệnh nhân.
Bệnh nhân được tiếp tục điều trị hồi sức tích cực, tình trạng cải thiện dần, tỉnh táo, các xét nghiệm trở về bình thường và đã được rút nội khí quản.
Theo bác sĩ Nguyên, xyanua là chất cực độc, liều thấp nhất có thể gây tử vong trên người là 0,56mg/kg cân nặng. Có thể người chồng uống ít nên không bị ngộ độc.
"Trong một số loài thực vật, điển hình măng và sắn có chứa các tiền chất của xyanua (được gọi là các chất glycoside sinh xyanua), khi ăn vào cơ thể các chất này sẽ chuyển thành xyanua.
Trên thực tế, lượng độc tố trong măng nhanh chóng giảm nhiều qua quá trình chế biến như luộc, ngâm, ủ. Tuy nhiên, khi ngâm măng, một lượng xyanua nhất định cũng được tạo ra, lượng độc tố trong măng có thể giảm đi nhưng các độc tố có trong nước có thể tăng lên. Vì vậy nếu uống quá nhiều nước măng có thể bị ngộ độc.
Ngộ độc xyanua do ăn măng ở người rất hiếm gặp và chỉ khi ăn quá nhiều tới mức ăn no măng hoặc ăn nhiều như "ăn thay cơm". Đặc biệt là với măng tươi do lượng độc tố còn nhiều. Trong điều kiện ăn uống bình thường, người ăn có thể uống vài thìa nhỏ nước măng làm gia vị sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe", bác sĩ Nguyên phân tích.
Phòng tránh ngộ độc xyanua do măng, sắn
Để phòng tránh ngộ độc xyanua do ăn măng và sắn, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần chế biến măng và sắn đầy đủ trước khi ăn.
Với măng nên luộc sôi kỹ (nếu có thể nên đun sôi 1-2 tiếng). Măng tươi trước khi ngâm trong lọ thái thành các miếng nhỏ và mỏng, sau đó ngâm trước trong nước trong 24 giờ để loại bớt độc tố.
Lưu ý trong quá trình luộc hoặc ngâm măng ở ngoài cần thay nước mới nhiều lần để loại bỏ hiệu quả các độc tố (vì nước cũ đã có độc tố từ măng khuếch tán ra).
Người dân cũng nên tránh các tình huống ăn quá nhiều măng. Nước ngâm măng có thể làm gia vị nhưng không nên uống quá nhiều.
Với sắn cần bóc sạch toàn bộ vỏ, sau đó rửa sạch nhựa và ngâm kỹ trong nhiều nước hoặc thay nước nhiều lần và cũng không nên ăn quá nhiều.
Đề phòng ngộ độc do ăn sắn và măngTrong sắn hoặc măng có một độc tố thuộc loại glucosid, khi gặp men tiêu hóa, axid hay nước sẽ thủy phân và giải phóng axid cyanhydric (HCN).