Ngăn chặn ma túy, từ sớm, từ xa, từ nơi xuất phát
Ngày 22/6, Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện - Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04), Bộ Công an đã trao đổi với báo chí tình hình, kết quả công tác phòng, chống tội phạm về ma túy 6 tháng đầu năm 2023.
Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện cho biết, 6 tháng đầu năm 2023, tình trạng sản xuất, mua bán, vận chuyển và sử dụng trái phép chất ma túy, nhất là ma túy tổng hợp ở khu vực Đông Nam Á đang diễn ra nghiêm trọng và có chiều hướng gia tăng, đặt ra nhiều thách thức, khó khăn đối với công tác phòng, chống ma túy của nước ta.
Trước bối cảnh đó, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã quán triệt thực hiện nghiêm túc các chủ trương, chính sách của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm; các nội dung công tác trọng tâm năm 2023 của Bộ Công an trong công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; qua đó đã kịp thời đề ra các phương án, giải pháp phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với tội phạm này.
Từ đầu năm 2023 đến nay, tình hình tội phạm ma túy vẫn diễn biến phức tạp trên tất cả các tuyến trọng điểm: tuyến Đông Bắc, Tây Bắc, Bắc miền Trung - Tây Nguyên, Tây Nam, tuyến đường biển, đường hàng không, bưu điện. Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã tăng cường công tác nắm tình hình, bám tuyến, bám địa bàn đấu tranh với các đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy xuyên quốc gia, liên tuyến, liên tỉnh với số lượng lớn; các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy trong nội địa và đạt được nhiều kết quả nổi bật.
Trong Chuyên án 568P, C04 đồng chủ trì, phối hợp với Cục Phòng, chống ma tuý và tội phạm, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng các đơn vị liên quan phá thành công chuyên án 568P, bắt quả tang đối tượng Nguyễn Văn Cần, SN 1978, ở Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh về hành vi mua bán trái phép chất ma túy tại TP. Hồ Chí Minh.
Vật chứng thu giữ trong vụ án: khoảng 44kg ma túy tổng hợp các loại, 19 kg heroine cùng nhiều đồ vật tài sản khác có liên quan.
Đến ngày nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 12 bị can về hành vi mua bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý.
"Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an với quan điểm, phương châm "không đánh khúc giữa", bắt giữ toàn bộ đường dây, tổ chức tội phạm ma túy, đối tượng chủ mưu, cầm đầu, góp phần ngăn chặn ma túy từ sớm, từ xa, từ nơi xuất phát, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã đổi mới tư duy, phương pháp, cách làm, chủ động ban hành các kế hoạch và áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ tổ chức triển khai thực hiện" - Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy nhấn mạnh.
Dự báo tình hình tội phạm, tệ nạn ma túy tiếp tục diễn biến phức tạp
Tại hội nghị, Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện nêu rõ, hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2023 với chủ đề "Phòng, chống ma túy quyết liệt, hiệu quả, nâng cao trách nhiệm, chủ động phối hợp - Vì một cộng đồng sạch ma túy". Với vai trò là Tư lệnh lực lượng Cảnh sát Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, ngày 26/5/2023, C04 triển khai đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm ma túy đến Công an các địa phương. Trong đó, C04 đề nghị Công an các địa phương tham mưu Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc các cấp chỉ đạo thực hiện một nội dung: Thống kê, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy; xác định tình trạng nghiện, tổ chức thực hiện công tác cai nghiện; ưu tiên dành nguồn lực sửa chữa, nâng cấp, mở rộng, xây mới các cơ sở cai nghiện ma túy công lập trong toàn quốc.
"Dự báo trong thời gian tới, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ở Việt Nam tiếp tục diễn biến phức tạp, trong đó các tuyến Tây Bắc, Đông Bắc, Bắc miền Trung - Tây Nguyên và Tây Nam vẫn là tuyến trọng điểm, phức tạp về tội phạm và tệ nạn ma tuý. Phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng ngày càng tinh vi, xảo quyệt, manh động, liều lĩnh. Tình trạng tổ chức, chứa chấp việc sử dụng và tụ tập sử dụng trái phép chất ma túy tại các điểm, tụ điểm, các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự và dịch vụ "nhạy cảm" tiếp tục diễn biến phức tạp. Số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy còn cao trong khi đó hiệu quả công tác cai nghiện còn hạn chế, đây cũng là nguyên nhân gây mất ổn định về trật tự xã hội" - Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy cho biết.
Trong hoàn cảnh đấu tranh phòng, chống tội phạm còn nhiều khó khăn, thách thức, nguy hiểm như hiện nay, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy tập trung một số giải pháp như sau:
Một là: Tiếp tục làm tốt công tác tham mưu, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương, chính sách liên quan đến phòng, chống ma túy của Đảng, Nhà nước.
Hai là: C04 với vai trò "Tư lệnh" tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn Công an các địa thực hiện công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy gắn với việc xây dựng địa bàn xã, phường, thị trấn không ma túy.
Ba là: Làm tốt công tác rà soát, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý; tăng cường lập hồ sơ đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và khuyến khích cai nghiện tự nguyện.
Bốn là: tập trung lực lượng, phương tiện và các nguồn lực để đấu tranh quyết liệt với tội phạm ma tuý, bóc gỡ triệt để các đường dây phạm tội ma túy liên tỉnh, liên tuyến, xuyên quốc gia; triệt xóa các điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý; các tụ điểm tập kết ma túy ở khu vực biên giới tiếp giáp với Việt Nam; tăng cường xác minh truy bắt đối tượng truy nã về ma tuý; khai thác, điều tra mở rộng các vụ án đã khám phá, bắt giữ bằng được đối tượng chủ mưu, cầm đầu. Quá trình thực hiện phải quán triệt và thực hiện nghiêm túc quan điểm chỉ đạo là phải "triệt phá được cả đường dây, ổ nhóm tội phạm, bắt giữ bằng được đối tượng chủ mưu, cầm đầu, không đánh khúc giữa".
Năm là: Công an các địa phương thường xuyên rà soát, đấu tranh triệt xóa các điểm, tụ điểm mua bán và tổ chức, chứa chấp, cưỡng bức, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy phức tạp, gây bức xúc dư luận, nhất là tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự và dịch vụ nhạy cảm; các địa bàn giáp ranh, địa điểm công cộng và khu vực tổ chức sự kiện, lễ hội có đông người tham gia; khu công nghiệp, khu chế xuất, dự án đô thị đang trong quá trình xây dựng, các khu chung cư, resort…
Sáu là: Tăng cường công tác phối hợp giữa lực lượng Công an với các lực lượng Hải quan, Bộ đội biên phòng, Cảnh sát biển tại khu vực biên giới, cửa khẩu và trên biển trong đó lực lượng Công an là chủ công, nòng cốt trong phòng, chống ma tuý. Chủ trì, chủ động trong công tác trao đổi thông tin, xác lập và đấu tranh chuyên án chung, phối hợp ngăn chặn nguồn ma túy thẩm lậu từ nước ngoài qua biên giới vào Việt Nam.
Bảy là: Tăng cường Hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy đặc biệt là với các nước Lào, Campuchia, Trung Quốc, trong đó tập trung truy bắt đối tượng truy nã, xác lập và đấu tranh chuyên án chung, hỗ trợ trong công tác đào tạo, nâng cao kỹ năng, trình độ chuyên môn, ngoại ngữ của lực lượng chuyên trách phòng, chống ma túy các nước.
Hơn 1.000 đối tượng đang bị truy nã về ma túy
Theo thông tin của C04, tính đến ngày 05/6/2023 toàn quốc có 1.092 đối tượng truy nã về ma tuý. Các đối tượng truy nã phạm tội về ma túy lẩn trốn ở hầu khắp các địa phương, nhưng tập trung chủ yếu vẫn là ở các tỉnh miền núi, vùng biên giới, một số đối tượng chủ mưu, cầm đầu các đường dây, băng ổ nhóm bỏ trốn co cụm ở một số địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy và số đối tượng là người dân tộc thiểu số bị truy nã, di cư tự do trốn ở rừng núi, biên giới, xa xôi, hẻo lánh trốn ra nước ngoài.
Với nhóm đối tượng truy nã là người dân tộc thiểu số (chủ yếu tập trung ở các tỉnh Sơn La, Điên Biên, Nghệ An, Lạng Sơn), thường trốn ở vùng sâu, vùng xa, vùng rừng núi hiểm trở, khu vực giáp biên giới, nhiều nơi, đường vào bản đi lại khó khăn, nguy hiểm rất khó cho việc tổ chức vây bắt đối tượng truy nã. Nhiều đối tượng có vũ khí, khi bị bắt chống trả quyết liệt gây nguy hiểm cho các lực lượng tham gia. C04 và địa phương đã tốn rất nhiều công sức và triển khai nhiều phương án, kế hoạch nhưng vẫn chưa giải quyết triệt để được số đối tượng này (như một số bản của xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La; xã Hang Kia, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình; Tà Lài – Lạng Sơn, Nậm Cắn – Nghệ An, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên vv…).
Đối tượng truy nã lợi dụng chính sách mở cửa của đất nước để bỏ trốn ra nước ngoài đặc biệt là trốn sang các nước có chung đường biên giới với Việt Nam như: Trung Quốc, Lào, Campuchia, tiếp tục hoạt động phạm tội về ma túy. Các đối tượng này thường thay tên đổi họ theo tên người bản địa, lấy vợ, chồng, hoặc sinh sống với người bản địa để che dấu nhân thân và hành vi phạm tội.
Nhiều đối tượng truy nã về ma túy sau khi bỏ trốn một thời gian đã lợi dụng tiến bộ của khoa học kỹ thuật để phẫu thuật thẩm mỹ, thay đổi nhân dạng, làm mới chứng minh nhân dân, thay đổi tên, tuổi nhằm tránh sự phát hiện của các cơ quan chức năng.
6 tháng đầu năm 2023 toàn lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã phát sinh 209 đối tượng; bắt, vận động đầu thú, thanh loại: 224 đối tượng. Hiện còn 1086 đối tượng truy nã về ma túy. Điển hình, C04 đã bắt giữ đối tượng truy nã Phạm Công Giản, sinh năm 1958 là anh chồng của đối tượng Vũ Hoàng Oanh, có vai trò đắc lực trong đường dây do Vũ Hoàng Oanh cầm đầu.
Trong 6 tháng đầu năm 2023 lực lượng ma túy đã đấu tranh được 332 điểm và 8 tụ điểm phức tạp về ma túy. Xử lý hình sự 455 đối tượng; xử lý hành chính 1.668 đối tượng.
Theo báo cáo của Công an 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, trong 6 tháng đầu năm 2023 lực lượng cảnh sát ma túy đã đấu tranh triệt xóa 760 vụ việc tại các cơ sở kinh doanh và dịch vụ nhạy cảm có điều kiện về ANTT. Xử lý hình sự 1603 đối tượng, xử lý hành chính 2646 đối tượng có các hành vi liên quan đến ma túy và vi phạm khác tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, dịch vụ nhạy cảm.
Tính đến ngày 14/6/2023, cả nước hiện có:
- Tổng số người sử dụng trái phép chất ma túy là 47.650 người.
+ Số người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện có biểu hiện loạn thần "ngáo đá" là 1.203 người.
+ Số đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy là 2.074 người.
- Tổng số người nghiện ma túy là 183.783 người;
- Tổng số người bị quản lý sau cai nghiện ma túy là 17.210 người;
Tính đến ngày 14/6/2023, tổng số người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy và người bị quản lý sau cai nghiện ma túy trên toàn quốc là 248.643 người.
Cả nước hiện có 10.356 bác sỹ thực hiện xác định tình trạng nghiện, tăng 1.525 bác sỹ (tăng 17%) so với năm 2022; có 5.700 cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện, so với cùng kỳ năm 2022 tăng 4.777 cơ sở (tăng 517%), so với cuối năm 2022 tăng 1.278 cơ sở (tăng 29%), trong đó có 174 cơ sở cấp tỉnh, 755 cơ sở cấp huyện, 4.771 cơ sở cấp xã, chiếm 45% số xã trong toàn quốc.
Kết quả xác định tình trạng nghiện 6 tháng đầu năm 2023 là 37.813 người, tăng 25.668 người (tăng 211%) so với cùng kỳ năm 2022 và cao hơn cả năm 2022. Trong đó có 32.389 người có kết quả xác định là nghiện ma túy, chiếm 85,5% trên tổng số người được xác định tình trạng nghiện.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!