Một nước Mỹ già chưa từng thấy
Báo New York Times dẫn số liệu được Cục Thống kê dân số Mỹ công bố ngày 22-6 cho thấy độ tuổi trung vị (median age) của Mỹ trong năm 2022 đạt con số kỷ lục 38,9 tuổi.
Tuổi trung vị là chỉ số quan trọng trong việc biểu thị sự phân bổ dân số theo độ tuổi, chia dân số khu vực đó thành hai nhóm với số lượng bằng nhau.
Nói cách khác, với tuổi trung vị 38,9, Mỹ đang có số người dân trên 38,9 tuổi đúng bằng số người trẻ hơn mốc này.
Trong những năm qua, tuổi trung vị của Mỹ liên tục tăng. Năm 1980, chỉ số này chỉ dừng ở mức 30 tuổi. Đến năm 2000, tuổi trung vị của Mỹ đã tăng vọt lên 35.
Tuổi trung vị gần 39 cho thấy Mỹ đang có dân số già bất thường. Trong tương lai, điều này sẽ dẫn đến những thách thức to lớn với lực lượng lao động, nền kinh tế cũng như các chương trình xã hội.
3 lý do dân số Mỹ già nhanh
Báo New York Times dẫn nguồn nhiều chuyên gia khẳng định nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là tỉ lệ sinh thấp.
Giai đoạn sau cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008 chứng kiến tỉ lệ sinh toàn cầu giảm đáng kể so với các thế hệ trước.
Không chỉ ở Mỹ, xu hướng này tác động đến cả các quốc gia có chương trình trợ cấp nuôi con mạnh mẽ như Na Uy, Thụy Điển và Phần Lan. Châu Âu cũng đang đau đầu với tình trạng dân số già, khi tuổi trung vị của khu vực này đã chạm mốc 44 tuổi.
Một lý do khác khiến tỉ lệ sinh giảm là phụ nữ thuộc thế hệ Gen Y (sinh trong khoảng năm 1981 - 1996) có xu hướng ưu tiên học tập và làm việc khi còn trẻ. Điều này dẫn đến việc họ kết hôn muộn hơn và có ít con hơn.
Yếu tố người nhập cư cũng góp phần làm tăng tuổi trung vị. Trước đây, hầu hết người nhập cư đến Mỹ là người trong độ tuổi lao động, thường có nhiều con hơn người đã ở Mỹ từ nhiều thế hệ.
Tuy nhiên, từ năm 2016, số người nhập cư vào Mỹ đã giảm, thậm chí chạm đáy trong giai đoạn dịch COVID-19.
Ở Mỹ có nơi tuổi trung vị lên đến 68
Trong các đơn vị hành chính của Mỹ, Maine là bang già nhất, với độ tuổi trung vị lên đến 44,8 tuổi. Bang New Hampshire ở gần bên bám sát phía sau với 43,3 tuổi trung vị.
Ở chiều ngược lại, bang Utah đang là bang trẻ nhất, khi tuổi trung vị chỉ 31,9 tuổi. Bang Texas và thủ đô Washington D.C. có dân số trẻ nhất, với độ tuổi trung vị lần lượt 35,5 và 34,8 tuổi.
Đặc biệt, hạt Sumter (bang Florida), nơi tọa lạc cộng đồng người cao tuổi The Villages có độ tuổi trung vị cao nhất, lên đến 68,1 tuổi. Hạt Utah (bang Utah) có tuổi trung vị thấp nhất cả nước, chỉ 25,7 tuổi.
Hiện trạng già hóa dân số đang trở thành một chiếc cầu nối kéo các nước đang phát triển "xích lại gần hơn" với các cường quốc kinh tế ở khu vực châu Á.