Lý do chưa thuyết phục ?
Đại biểu (ĐB) Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng tên gọi căn cước công dân (CCCD) đã ăn sâu vào lòng dân và sử dụng không có gì bất cập. Nay Chính phủ đề xuất thay đổi tên gọi là luật Căn cước song chưa được đánh giá tác động. "Tên gọi cũ không biết có khó khăn, bất cập gì không mà lại thay đổi. Đề nghị Chính phủ có giải trình thêm cho rõ, mang tính thuyết phục cao hơn", ông Hòa đề nghị. Về việc đổi tên thẻ CCCD thành thẻ căn cước, ông Hòa cũng không đồng tình. Theo ĐB Đồng Tháp, việc người dân đổi thẻ CCCD sang thẻ căn cước phải nộp phí nên phải cân nhắc.
Người dân làm CCCD tại Công an Q.3 (TP.HCM)
Nhật Thịnh
ĐB Trần Công Phàn (đoàn Bình Dương), Phó chủ tịch, Tổng thư ký Hội Luật gia VN, nhấn mạnh QH vẫn đang bàn sửa đổi luật CCCD và thẻ CCCD chứ chưa phải là luật Căn cước hay thẻ căn cước. Đây mới là đề xuất của Chính phủ. Theo ông Phàn, không thể thay đổi tên gọi luật CCCD thành luật Căn cước và đổi tên thẻ CCCD thành thẻ căn cước vì mở rộng phạm vi điều chỉnh, cấp giấy chứng nhận căn cước cho 31.000 người gốc Việt đang sinh sống ở VN nhưng chưa có quốc tịch.
Ông Phàn phân tích, Hiến pháp quy định công dân VN là người có quốc tịch VN. Nhà nước cấp thẻ CCCD để thể hiện đây là công dân VN. Còn với 31.000 người chưa có quốc tịch, Nhà nước phải quản lý nhưng phải có loại thẻ khác dành cho họ để phân biệt vì họ chưa phải là công dân VN. "Nhà nước quản lý, tạo điều kiện cho họ nhưng không phải là cấp thẻ CCCD. Nếu vì 31.000 người ấy mà để 80 triệu người cùng chung một thẻ, đánh đồng nhau là không được", ông Phàn nói.
ĐB Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Phó giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM, nói lý do cơ quan soạn thảo đổi thẻ CCCD thành thẻ căn cước là do đổi tên luật từ luật CCCD thành luật Căn cước và thông tin tích hợp trong thẻ không chỉ bao gồm các thông tin nhận dạng của công dân, là "không thuyết phục".
Bà Hạnh dẫn chứng năm 1976, Nhà nước thống nhất cấp thẻ căn cước trong cả nước. Đến năm 1999, đổi từ thẻ căn cước sang chứng minh nhân dân. Đến năm 2018 theo luật CCCD hiện hành, chứng minh nhân dân được đổi sang thẻ CCCD. Tiếp đó, vào năm 2021, theo Thông tư 06 của Bộ Công an, thẻ CCCD lại được đổi sang thẻ CCCD gắn chip. "Nếu luật này thông qua, có hiệu lực từ 1.7.2024 thì lại tiếp tục đổi từ thẻ CCCD sang thẻ căn cước", bà Hạnh nói.
Theo ĐB TP.HCM, dù trong tất cả các văn bản đều có quy định tất cả thẻ cấp trước đó có thể sử dụng cho đến hết thời hạn ghi trên thẻ, công dân chỉ đổi sang thẻ mới khi có nhu cầu. Tuy nhiên, thực tế trong các lần đổi thẻ vừa qua, các địa phương đã huy động lực lượng đáng kể cho công tác tuyên truyền, vận động đổi thẻ. Cạnh đó, việc thay đổi thẻ nhiều lần vừa qua dù cơ quan soạn thảo đánh giá là không tốn kém chi phí xã hội, nhưng tạo dư luận không tốt về công tác xây dựng pháp luật của QH và quản lý nhà nước.
Làm rõ thông tin tích hợp
Băn khoăn về việc tích hợp thông tin của công dân vào thẻ căn cước, ĐB Nguyễn Thị Thủy, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của QH, đề nghị cân nhắc việc ngoài 24 nhóm thông tin được thu thập, dự luật quy định thu thập, tích hợp cả những thông tin khác của công dân được chia sẻ từ cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Lý do, các cơ sở dữ liệu chuyên ngành là rất nhiều như chuyên ngành y tế, giáo dục, lao động, thuế, chứng khoán…
Thêm 6 vị trí công an cấp tướng, tăng tuổi nghỉ hưu công an
Chiều 22.6, với 414/465 phiếu tán thành (83,81% tổng số ĐB), QH thông qua luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Công an nhân dân.
Tại luật vừa thông qua, QH đồng ý thông qua việc bổ sung 6 vị trí có cấp hàm cao nhất là cấp tướng. Cụ thể, 1 vị trí hàm thượng tướng là công an biệt phái sang QH giữ chức Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh. 5 vị trí cấp hàm thiếu tướng dành cho các chức danh: Hiệu trưởng Trường ĐH Cảnh sát nhân dân; Hiệu trưởng Trường ĐH An ninh nhân dân; trợ lý Bộ trưởng Bộ Công an; 2 phó cục trưởng và tương đương của 2 đơn vị trực thuộc Bộ Công an.
Theo báo cáo giải trình, tiếp thu của Ủy ban Thường vụ QH, luật hiện hành đã quy định 199 vị trí có cấp bậc hàm cấp tướng công an. Việc bổ sung 6 vị trí có cấp bậc hàm cao nhất là cấp tướng là đủ số lượng vị trí theo quyết định của Bộ Chính trị (tổng số là 205 - PV).
Tại luật vừa thông qua, QH cũng đồng ý tăng tuổi nghỉ hưu của sĩ quan, hạ sĩ quan công an thêm 2 tuổi so với hiện hành. Riêng nữ sĩ quan có cấp bậc hàm thượng tá tăng 3 tuổi; nữ sĩ quan có cấp bậc hàm đại tá tăng 5 tuổi; nữ sĩ quan cấp tướng thì vẫn giữ nguyên 60 tuổi như hiện hành. Dự thảo luật vừa thông qua cũng quy định tuổi nghỉ hưu mới của nam sĩ quan công an từ cấp đại tá trở lên, nữ sĩ quan cấp hàm thượng tá, đại tá sẽ thực hiện theo lộ trình về tuổi nghỉ hưu đối với người lao động như quy định của bộ luật Lao động.
"Ví dụ như Bộ Tài chính cho đến nay cũng đã ban hành 12 cơ sở dữ liệu chuyên ngành, như vậy đối với các bộ, ngành khác, các lĩnh vực khác trên phạm vi cả nước thì sẽ có hàng trăm cơ sở dữ liệu chuyên ngành", bà Thủy nêu.
Ngoài ra, dự luật quy định "những thông tin khác của công dân" nhưng chưa rõ là thông tin gì, trong khi đó có những thông tin liên quan đời sống riêng tư của công dân. Bà Thủy đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để quy định cụ thể những thông tin của công dân ngay trong luật.
Cũng nêu ý kiến về tích hợp thông tin, ĐB Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đề nghị Chính phủ chỉ cấp quyền đọc thông tin tích hợp trong thẻ căn cước phù hợp với yêu cầu quản lý giao dịch công dân trong từng trường hợp cụ thể nhằm đảm bảo bí mật cho công dân.
ĐB Nguyễn Công Long (đoàn Đồng Nai) thì băn khoăn theo quy định dự thảo, thông tin nhân trắc học sẽ được tích hợp vào cơ sở dữ liệu của căn cước gồm có khuôn mặt, vân tay, mống mắt và ADN. Theo ông, cần phải đánh giá tính khả thi trong việc tích hợp thông tin ADN, do chi phí rất lớn cho mỗi người, trong khi dự kiến thực hiện với cả trăm triệu dân.