Mạng lưới tiếp nhiên liệu là mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái xe điện, ảnh hưởng đến khả năng bao phủ và mở rộng mạng lưới của các hãng, đồng thời phá bỏ tâm lý e ngại “đang đi giữa đường thì hết điện” của người tiêu dùng. Bởi vậy mà bên cạnh việc phát triển công nghệ xe điện, cuộc chạy đua về giải pháp sạc nhanh, thay pin của các hãng xe điện tại Việt Nam cũng căng thẳng không kém.
Tuy nhiên, việc phát triển mạng lưới trạm sạc đòi hỏi vốn đầu tư không hề nhỏ. VinFast – thương hiệu xe điện Việt Nam có tiềm lực lớn nhất thị trường nội địa, đã đầu tư 700 triệu USD để phủ sóng các trạm sạc nhanh cho xe máy điện và ô tô khắp các tỉnh thành.
“Chúng tôi xác định chiến lược 10 năm nữa sẽ cho các hãng xe khác được sạc cùng. Hiện tại, không lý do gì bỏ ra 500-700 triệu USD để cho đối thủ dùng”, ông Phạm Nhật Vượng nói trong ĐHĐCĐ thường niên 2023.
Trạm sạc xe máy điện VinFast
Trong khi đó, một startup xe điện mới nổi là Selex Motors lại đặt cược vào mô hình hoán đổi pin, thay vì phát triển trạm sạc nhanh. Công ty tuyên bố pin của mình có thể tương thích với 70% xe máy điện khác trên thị trường. Khách hàng có thể đến các trạm đổi pin của Selex Motors để đổi pin trong vòng 2 phút, thay vì chờ đợi sạc như các hàng khác. Theo Selex, điều này cũng giúp họ giải quyết bài toán đau đầu khi phát triển hạ tầng cho xe điện. Các trạm sạc khá phức tạp, phải đấu vào lưới điện có công suất cao và chi phí cũng khá đắt đỏ. Khi số lượng người dùng xe điện tăng lên, các trạm sạc sẽ gây căng thẳng với lưới điện, đặc biệt là giờ cao điểm.
Sáng kiến cho bài toán hạ tầng phục vụ pin xe điện tại Việt Nam chưa dừng lại ở đó. Mới đây, DatBike – hãng xe điện từng lên sóng Shark Tank Việt Nam, được định giá khoảng 32 triệu USD mới đây đã cung cấp một giải pháp sạc pin nhanh đến khách hàng.
“Từ nay hãy gọi mỗi ổ điện là Trạm Sạc Nhanh Dat Bike! Vì các dòng xe như Weaver++ và Weaver 200 có thể sạc nhanh ở bất kỳ đâu có ổ điện. Chỉ 20 phút đủ đi 30km, sạc một giờ đầy 50% pin. “Đặc quyền” sử dụng điểm sạc nhanh công cộng khắp cả nước, chỉ Dat Bikers mới có!”, Dat Bike tuyên bố trên Fanpage của mình. Hãng này cũng khuyến khích các chủ xe đến cửa hàng nhận hình dán, đánh dấu các trạm sạc nhanh công cộng.
Nói đơn giản, Dat Bike không tốn tiền xây trạm sạc nhanh hay trạm đổi pin, mà chính các ổ điện công cộng tại cao ốc văn phòng, trung tâm thương mại, quán cà phê,... đều có thể trở thành một phần trong mạng lưới trạm sạc nhanh của hãng.
Dat Bike tuyên bố mỗi ô điện đều là một trạm sạc nhanh (Ảnh: Dat Bike)
Trả lời trong một bài báo mới đây, Dat Bike khẳng định nếu bất kỳ ổ cắm nào cũng có thể là trạm sạc nhanh, mọi người sẽ thấy được lợi ích của việc sử dụng xe máy điện. Đồng thời, với sáng kiến này, Dat Bike khẳng định mạng lưới tiếp nhiên liệu của xe điện hoàn toàn không thua kém xe xăng, số lượng trạm sạc nhanh của họ trên khắp TP.HCM đã vượt xa số lượng trạm xăng.
Tuy nhiên, giải pháp đơn giản này đang vấp phải nhiều nghi ngại từ người dùng. Dat Bike hiện mới chỉ tuyên bố các ổ điện công cộng đều có thể sạc nhanh, nhưng chưa nêu cụ thể giải pháp thanh toán tiền điện, phí sạc cho các “chủ” của ổ điện. Thông thường, với giải pháp trạm sạc của VinFast hay hoán đổi pin của Selex, khách hàng đều phải trả phí cho mỗi lần sạc, đổi hoặc thuê pin xe điện, mặc dù chi phí này được công bố rẻ hơn chi phí xăng dầu.
Bên cạnh đó, các ổ cắm điện sạc nhanh cho xe cũng cần có nguồn điện ổn định trong thời gian sạc, vấn đề an toàn điện và trách nhiệm của các bên khi xảy ra sự cố tại ổ cắm công cộng.
Trước khi công bố sáng kiến này, nhờ tạo được mối liên hệ gần gũi với khách hàng mà Dat Bike có tới 80 điểm sạc do chính khách hàng tự kết nối với các nhà dân, quán cà phê, khách sạn,… để cho phép sạc xe. Tại những địa điểm này, có nơi cung cấp sẵn bộ sạc, có nơi không. Chi phí sạc điện cũng do chủ từng địa điểm quyết định.
Trạm sạc nhanh duy nhất của Dat Bike đã đóng
Hồi tháng 8/2022, Dat Bike còn triển khai trạm sạc pin siêu tốc, có khả năng sạc cho quãng đường 100 km chỉ trong 20 phút. Hãng khẳng định đây là tốc độ sạc xe máy điện nhanh chưa từng có tại Việt Nam. Tuy nhiên gần đây, Dat Bike thông báo đóng điểm sạc này do mặt bằng bị thu hồi.