Những điều này đang khiến Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan về chính sách khi thúc đẩy tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát.
Chỉ số sản xuất tổng hợp (PMI) của 20 quốc gia khu vực đồng Euro do S&P Global tổng hợp - được xem là thước đo tốt về sức khỏe kinh tế tổng thể - đã giảm xuống mức thấp nhất trong 5 tháng là 50,3 vào tháng 6 từ mức 52,8 trong tháng 5.
Các số liệu cho thấy nền kinh tế của khối đang ở tình trạng trì trệ nhất sau cuộc suy thoái trong hai quý trước đó và sự phục hồi không có triển vọng, ngay cả khi lượng đặt phòng nghỉ lễ tăng mạnh cho thấy ngành du lịch có thể giữ cho khu vực phát triển trong thời gian tới.
Nhà kinh tế học Christoph Weil của Commerzbank cho biết: “Điều này phản đối sự phục hồi của nền kinh tế trong những tháng tới, điều mà nhiều người mong đợi. Chúng tôi thấy đánh giá của mình đã xác nhận rằng nền kinh tế khu vực đồng euro sẽ thu hẹp trở lại trong nửa cuối năm nay. Cho đến nay, mức tăng lãi suất 400 điểm cơ bản của việc ECB tăng lãi suất đang ngày càng làm chậm nền kinh tế”.
Đối với ECB, dữ liệu PMI đã làm sâu sắc thêm một tình thế tiến thoái lưỡng nan mà ngân hàng trung ương đang đối mặt.
Lạm phát ở mức hơn 6% là quá cao và thị trường lao động đang nóng lên cho thấy áp lực về giá cả sẽ tăng lên khi người lao động được hưởng lợi từ khả năng thương lượng được cải thiện. Nhưng hoạt động kinh tế suy yếu và ECB rõ ràng đã thất bại trong mục tiêu thắt chặt chính sách vừa đủ để kiềm chế áp lực giá cả mà không đẩy khối kinh tế này rơi vào suy thoái.
Một vấn đề khác là suy thoái kinh tế thường đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên cao, khiến công việc của ngân hàng trung ương trở nên dễ dàng hơn, nhưng các công ty dường như đang giữ lại lao động do việc thuê lại công nhân sau đại dịch chứng tỏ rất khó khăn.
Theo đó, tỷ lệ thất nghiệp của khối đang ở mức thấp lịch sử và tăng trưởng tiền lương danh nghĩa đang ở mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, ngay cả khi tiền lương chỉ bắt kịp sau khi lạm phát làm xói mòn giá trị thực của chúng.
Hiện tại, những người ủng hộ chính sách sợ lạm phát hơn là suy thoái dường như chiếm đa số.
Nhà kinh tế Bert Colijn của ING cho biết: “Thêm một quý tăng trưởng GDP âm không phải là không thể tưởng tượng được, mặc dù sự sụt giảm hiện tại rõ ràng vẫn đủ nhẹ để Ngân hàng Trung ương châu Âu không thay đổi lộ trình tăng lãi suất”.
Trên thực tế, ECB đã cam kết sẽ tăng lãi suất vào tháng 7 và khá nhiều nhà hoạch định chính sách cũng đã đưa ra một động thái nữa tăng lãi suất nữa lên 4%, có thể trong tháng 9 hoặc tháng 10.
Trong khi đó, điều ngạc nhiên thực sự trong ngày thứ Sáu (23/6) là dữ liệu PMI của ngành dịch vụ giảm xuống 52,4 từ 55,1, thấp hơn nhiều so với dự báo trung bình là 54,5.
Trong khi Đức, nền kinh tế lớn nhất của khối vượt trội về dịch vụ, thì Pháp lại là một lực cản lớn với chỉ số PMI dịch vụ chỉ ở mức 48.
Mặt khác, hoạt động sản xuất đã suy giảm kể từ tháng 7/2022 và đang suy thoái sâu hơn trong tháng này, trong đó PMI sản xuất khu vực đồng euro giảm từ 44,8 xuống 43,6, thấp hơn tất cả các dự báo trong cuộc khảo sát của Reuters và là mức thấp nhất kể từ tháng 5/2020 khi đại dịch Covid gây lực cản đáng kể lên nền kinh tế toàn cầu nói chung.