Ngay khi có thông tin về đề thi đã có những ý kiến trái chiều, nhất là với câu 2 của phần 2 (làm văn) có ngữ liệu trích từ tác phẩm Vợ nhặt.

Đề văn năm nay vẫn là một cấu trúc quen thuộc không có phá cách. Nó cũng an toàn vì đảm bảo đủ yêu cầu: có ngữ liệu trong và ngoài sách giáo khoa, phần lớn yêu cầu cơ bản nhưng phần nào cũng có những ý nhỏ hoặc câu mở có tính phân hóa.

Để đáp ứng mục tiêu kép (xét tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học) thì đề thi không có những vấn đề lớn để chê. Nhưng nhiều giáo viên mong muốn một sự đột phá, có cơ hội cho thí sinh thỏa chí sáng tạo thì không thấy thỏa mãn.

Dự báo ít điểm 7 trở lên

Cô Trịnh Thu Tuyết, nguyên giáo viên Trường THPT Chu Văn An (Hà Nội), cho rằng đề thi văn năm nay cơ bản không thay đổi nên các dạng câu hỏi không bất ngờ đối với thí sinh. Ở phần đọc hiểu trong đề thi, cô Tuyết cho rằng bốn câu hỏi được phân loại ở ba cấp độ.

Trong đó có tới hai câu chỉ ở mức độ nhận biết. Việc bớt đi một mức độ theo ma trận đề thi của phần này, theo cô Tuyết, "phần nào hạ thấp khả năng nhận thức của phần đông thí sinh". Quan điểm của cô Tuyết là nên có các câu hỏi phân bố tăng dần ở cả bốn mức độ: nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao như ma trận đề thi của Bộ GD-ĐT.

Cô Phạm Thu Phương, giáo viên Trường THCS&THPT Nguyễn Tất Thành (Hà Nội), cũng cho rằng các câu trong phần đọc hiểu quen thuộc, không khó nên học sinh có thể đạt điểm tối đa. Phổ điểm của phần này sẽ khoảng 2 - 2,5 điểm.

Các cô giáo dạy văn THPT ở Hà Nội đều cho rằng phần làm văn giữ nguyên cấu trúc quen thuộc. Câu nghị luận xã hội tình cờ trùng chủ đề với đề thi tuyển sinh vào lớp 10 của Hà Nội vừa diễn ra hai tuần trước: bàn về làm chủ, cân bằng cảm xúc bản thân.

Theo cô Thu Tuyết, dù quen thuộc nhưng chủ đề của phần nghị luận xã hội đề cập đến một trong những kỹ năng sống không thể thiếu trong thời đại có quá nhiều biến động. Đây là chủ đề có ý nghĩa với học sinh ở lứa tuổi 18.

Cô Thu Phương dự đoán phổ điểm câu nghị luận xã hội khoảng 1 - 1,5 điểm, còn phần nghị luận văn học có thể ở khoảng 3 - 3,5. Những học sinh có năng lực cảm thụ văn học tốt có thể đạt điểm 4,0 trở lên.

Với dự đoán trên, tổng điểm bài thi văn sẽ phổ biến ở khoảng 5-6 điểm, điểm 7 trở lên sẽ ít dần. Những học sinh có năng lực học văn tốt mới có thể đạt điểm 8 trở lên.

"Quá xa so với lứa tuổi 18"

Cô Thu Tuyết cho rằng đoạn ngữ liệu ở phần nghị luận văn học được trích trong tác phẩm Vợ nhặt có âm hưởng tươi sáng nhưng cô vẫn có cảm giác tiếc nuối khi ngữ liệu chọn để nghị luận không phải đoạn hay nhất, tiêu biểu nhất cho tài hoa của nhà văn Kim Lân trong nghệ thuật miêu tả tâm lý, khắc họa chân dung nhân cách, thân phận của các nhân vật.

Với một đoạn ngữ liệu "lệch tủ" này, có thể nhiều học sinh sẽ gặp khó. Theo cô Nguyễn Kim Anh, mặc dù câu hỏi ở phần này khá quen thuộc nhưng vẫn cần sự tinh ý của thí sinh.

"Hiểu tâm lý nhân vật trong hoàn cảnh đó thì phân tích lời thoại mới sâu và hay", cô Kim Anh nhận xét. Trong khi đó, đây không phải đoạn ngữ liệu được giáo viên ưu tiên dạy kỹ cho học sinh.

Cũng liên quan tới đoạn trích trong tác phẩm văn học quá quen thuộc với thí sinh mấy chục năm qua, ý kiến của một số nhà giáo cũng cho rằng quá buồn cho đề văn năm nay vì chọn một tác phẩm đã quá xa với đời sống của lứa tuổi 18 hiện nay.

Đã thế, đoạn trích lại không tiêu biểu cho bút pháp của nhà văn, một trong những yếu tố có thể khích lệ ngòi bút sáng tạo của học sinh.