Nhấn chìm gần 3,8 triệu khối vật chất nạo vét xuống vùng biển ngoài khơi Quy Nhơn
UBND tỉnh Bình Định đã có các văn bản (VB) gửi Ban Quản lý dự án (BQLDA) Hàng hải (thuộc Bộ GTVT) đối với Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của DA “Đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp luồng Quy Nhơn cho tàu 50.000 DWT” và thống nhất phương án nhận chìm gần 3,8 triệu m3 vật, chất nạo vét từ DA luồng cảng đến biển Quy Nhơn.
DA trên được Bộ GTVT phê duyệt chủ trương đầu tư tại QĐ số 1501/QĐ-BGTVT ngày 13/8/2021, điều chỉnh tại QĐ số 299/QĐ-BGTVTngày 22/3/2023 giao BQLDA Hàng hải làm chủ đầu tư, số vốn 694 tỷ đồng. UBND tỉnh chấp nhận chủ trương ở VB số 1982/UBND-KT ngày 15/4/2022. Chiều dài tuyến luồng cần nạo vét, cải tạo 7.030m từ phao số 0 đến vũng quy tàu bến số 1; rộng 140m, sâu 13m.
Hiện cảng Quy Nhơn chỉ tiếp nhận được tàu 30.000 đến 50.000 tấn. Theo BQLDA Hàng hải, dự kiến sau DA, luồng hàng hải sẽ tiếp nhận được tàu 50.000 đến 70.000 tấn, công suất xếp dỡ, thông qua hàng hóa của cảng từ 8 triệu tấn/năm lên 15 triệu tấn/năm. DA triển khai toàn bộ khu vực cảng Quy Nhơn, tân cảng Quy Nhơn, cảng cá Quy Nhơn, cảng Thị Nại, bến cảng Hải đoàn 48, cảng Tân cảng miền Trung.
Có khoảng 3,8 triệu m3 vật chất chủ yếu là bùn, cát (nhiễm mặn) được nạo vét từ DA này và sau đó sẽ được nhấn chìm. Khu vực biển sử dụng để nhấn chìm vật chất nạo vét, nằm cách phao số 0 luồng Quy Nhơn 15,6km về phía Đông; cách bãi Hòn Khô 11,4km phía Đông Nam; cách đảo Cù Lao Xanh 11,7km phía Đông Bắc; cách bãi biển Kỳ Con 18km phía Đông Nam; cách biển Hòn Đất (tỉnh Phú Yên) 16,3km phía Đông Bắc.
Những đề xuất, kiến nghị của UBND tỉnh Bình Định
Thống nhất về phương án nhấn chìm gần 3,8 triệu m3 vật chất nạo vét từ khu vực luồng cảng Quy Nhơn xuống biển Quy Nhơn, nhưng UBND tỉnh cũng có nhiều đề xuất, kiến nghị để đảm bảo môi trường, du lịch biển, việc nuôi trồng, đánh bắt hải sản của ngư dân.
UBND tỉnh cơ bản thống nhất với báo cáo ĐTM (vào tháng 5/2023) của BQLDA Hàng hải. Về vị trí đổ thải, UBND tỉnh thống nhất đổ thải vật, chất nạo vét theo phương án nhấn chìm trên diện tích khoảng 100ha ở ngoài vùng biển cách bờ 6 hải lý.
Theo UBND tỉnh, quá trình thi công nạo vét, vận chuyển vật chất nạo vét và hoạt động nhấn chìm có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường biển, ảnh hưởng đến hoạt động khai thác, nuôi trồng hải sản, du lịch biển, nhất là sinh thái biển. UBND tỉnh đề nghị rà soát, bổ sung đánh giá tác động môi trường của DA đến khu vực quy hoạch bảo tồn biển.
Về hoạt động nạo vét, đề nghị chủ đầu tư khảo sát, xác định cụ thể các đối tượng có nguy cơ ảnh hưởng, lưu ý khu vực nuôi trồng thủy hải sản của người dân làng chài Hải Minh (khu vực 9, P.Hải Cảng) và bãi tắm du lịch TP.Quy Nhơn cách luồng hàng hải 2km để đề xuất giải pháp giảm thiểu tác động và cam kết bồi thường nếu có thiệt hại.
Nạo vét ở cao độ sâu từ -11m đến -13m có nguy cơ gây sạt lở ven bờ, nhất là khu vực các cảng biển và kè Mũi Tấn. Vì vậy, cần đánh giá cụ thể nguy cơ sạt lở và có giải pháp giảm thiểu; có phương án điều tiết giao thông tàu thuyền thủy ra vào cảng trong quá trình thực hiện DA, tránh nguy cơ tai nạn.
Về nhấn chìm vật chất nạo vét, UBND tỉnh đề nghị bổ sung kết quả khảo sát hiện trạng hệ sinh vật đáy như rạn san hô, thảm cỏ biển… tại khu vực nhấn chìm và xung quanh. Qua đó, đánh giá tác động đến sinh vật tầng đáy do hoạt động nhấn chìm vật chất nạo vét để có giải pháp giảm thiểu tối đa tác động…
Khu vực nhấn chìm ở vùng biển sâu chịu tác động sóng lừng, nên vật chất nhấn chìm có khả năng phát tán rộng, nhất là tháng 10 đến tháng 12 có gió Đông Bắc và trong mùa mưa bão. UBND tỉnh đề nghị đánh giá kỹ khả năng phát tán vật chất ô nhiễm trong các thời điểm để có giải pháp cụ thể. Việc hoạt động nhấn chìm phải đáp ứng các nguyên tắc theo Điều 57 Luật Tài nguyên Môi trường biển và hải đảo năm 2015.
Công nghệ vận chuyển và nhấn chìm vật chất nạo vét DA được tiến hành bằng tàu hút bụng và sà lan mở đáy tự hành. 100ha khu vực biển nhấn chìm được chia ra thành nhiều khu vực nhỏ, có ô lưới. Chất nạo vét sẽ được nhấn chìm rải đều trên toàn bộ diện tích từng ô lưới. Mỗi khu vực nhỏ được xác định một điểm tâm của khu vực, khi đến nơi, các tàu đến điểm tâm sẽ mở cửa xả để nhấn chìm vật chất nạo vét.
Về quan trắc môi trường, UBND tỉnh đề nghị bổ sung thêm các điểm quan trắc tại khu vực lồng bè nuôi trồng thủy sản thuộc P.Hải Cảng và bãi tắm Quy Nhơn, quan trắc cả lúc triều cường và triều kiệt. Đề nghị giám sát việc nạo vét đúng tuyến, độ sâu, và xác định các vị trí cần theo dõi bồi lắng, xói lở.