• Việt Nam thiệt hại hơn 33.500 tỷ đồng vì thiên tai

Thiên tai gây thiệt hại gần 40.000 tỷ đồng

Theo ông Trần Quang Hoài, Tổng Cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), năm 2020, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, thiên tai trên thế giới và khu vực đã diễn biến hết sức phức tạp, dị thường với tổng số gần 500 đợt quy mô quốc gia và khu vực; số lượng bão hoạt động trên Đại Tây Dương trong năm vượt mức kỷ lục với 30 cơn; mưa, lũ, lũ quét, sạt lở đất xảy ra nghiêm trọng ở nhiều quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc... 

Mặc dù các quốc gia đã rất nỗ lực phòng, chống song thiên tai đã làm 8.200 người chết, mất tích; tổng thiệt về kinh tế trên 210 tỷ USD. Ở trong nước, thiên tai diễn ra dồn dập và đặc biệt khốc liệt, vượt mức lịch sử trên nhiều vùng miền cả nước; đã xảy ra 16/22 loại hình thiên tai, trong đó có 14 cơn bão và một áp thấp nhiệt đới; 265 trận giông, lốc sét; 120 trận lũ quét, sạt lở đất; 90 trận động đất; hạn hán, xâm nhập mặn nghiêm trọng, sạt lở bờ sông, bờ biển, sụt lún đê biển. Trong năm 2020, thiên tai đã làm 357 người chết và mất tích, tổng thiệt hại về kinh tế trên 39.962 tỷ đồng.

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh cả nước chuẩn bị bước vào mùa mưa bão.

Theo ông Trần Quang Hoài, công tác ứng phó thiên tai là nhóm nhiệm vụ được quan tâm chỉ đạo sát sao và hiệu quả, song cũng còn bộc lộ một số tồn tại như thông tin dự báo, cảnh báo về lũ quét, sạt lở đất còn rất khó khăn; công tác chỉ đạo, chỉ huy ứng phó, chỉ huy cứu nạn từ trung ương đến các địa phương còn thiếu cơ sở dữ liệu, thiếu trang thiết bị chuyên dùng… 

Do hậu quả của thiên tai trong năm để lại rất nặng nề, nhất là khu vực miền Trung, bên cạnh những nỗ lực của toàn xã hội nhanh chóng ổn định đời sống, khôi phục sản xuất và phục hồi tái thiết sau thiên tai song bộc lộ nhiều tồn tại như tốc độ triển khai chậm, hoạt động quyên góp cứu trợ tự phát gây dư luận trái chiều, sự quan tâm giải quyết các vấn đề sau thiên tai còn hạn chế. Theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn quốc gia, tình hình thiên tai sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. 

Các tháng còn lại của năm 2021 khả năng xuất hiện khoảng 12-14 cơn bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực Biển Đông và trong đó, có 5-7 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Lũ trên các hệ thống sông tiếp tục dự báo diễn biến phức tạp, nguy cơ cao xảy ra lũ quét và sạt lở đất trên các sông suối nhỏ, vùng thượng lưu các sông; ngập úng tại các thành phố và các khu đô thị.

Tổng Cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn Trần Hồng Thái cho biết, trong mùa mưa bão năm 2020, ngành khí tượng thủy văn đã cảnh báo sớm trước bão 5 ngày; dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới trước 3 ngày; dự báo trước 2-3 ngày đối với mưa lớn diện rộng với độ tin cậy trên 75%.  Về công tác dự báo, cảnh báo lũ quét, sạt lở đất trong những năm qua có nhiều cải tiến. Những đợt lũ lớn có thể cảnh báo trước 24-48 giờ. Dự báo các trận lũ lịch sử có trước 12-48 giờ. 

"Hiện nay, do hạn chế về khoa học công nghệ, chúng ta chưa dự báo được lũ quét, sạt lở đất mà mới chỉ ở mức độ cảnh báo nguy cơ có khả năng xảy ra lũ quét ở một vùng hoặc một khu vực rộng", ông Trần Hồng Thái nói. Ông đề xuất ưu tiên bố trí đủ nguồn lực để triển khai các nhiệm vụ cấp bách, lâu dài về lập bản đồ phân vùng cảnh báo nguy cơ sạt lở đất, lũ ống, lũ quét lớn.

Quyết tâm cao để  hạn chế thấp nhất thiệt hại của thiên tai

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành nhấn mạnh, trong những năm vừa qua, nhất là năm 2020 thiên tai xảy ra dồn dập, liên tiếp gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản của nhà nước và nhân dân.

Tuy nhiên nhờ sự quan tâm chỉ đạo, đầu tư đối với công tác Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PCTT&TKCN ) luôn được Đảng, Nhà nước, Chính phủ nên đã giảm thiểu được thiệt hại do thiên tai gây ra. Đối với nguyên nhân của các tồn tại, hạn chế, Phó Thủ tướng cho rằng, về khách quan, các loại hình thiên tai diễn ra rất khốc liệt, bất thường trên phạm vi rộng, thời gian kéo dài và đặc biệt là khó dự báo. “Do đó, đầu tư để cho phòng, chống thiên tai phải đủ mạnh, cả về con người, bộ máy, trang thiết bị thì chúng ta mới có thể khắc phục được, mới chủ động được”.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2021.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh quan điểm, “phải quyết tâm thật cao để làm sao hạn chế thấp nhất thiệt hại của thiên tai trong năm 2021; đặt nhiệm vụ bảo vệ tài sản, tính mạng của người dân lên hàng đầu, giảm tới mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra. Tuyệt đối không được chủ quan. Phó Thủ tướng nhấn mạnh một số nhóm giải pháp như: nghiên cứu, đầu tư trang thiết bị, công nghệ quan trắc, theo dõi, giám sát, chỉ đạo điều hành ứng phó với thiên tai, ứng dụng công nghệ thông tin, tự động hóa, vận hành công cụ hỗ trợ trong chỉ đạo điều hành. 

Phó Thủ tướng lấy ví dụ: “Nếu một khu vực bị chia cắt do mưa bão mà chúng ta cứ tiến thẳng vào, như đợt vừa rồi bị sạt lở thì rất nguy hiểm. Nhưng có những thiết bị có thể giúp chúng ta quan sát từ xa, để có thể tránh những trường hợp thiệt hại đáng tiếc. Do đó, đầu tư trang thiết bị không chỉ cho dự báo mà trong quá trình cứu hộ, cứu nạn rất quan trọng”. 

Đối với tình huống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cụ thể, Phó Thủ tướng lưu ý: “Phải theo dõi thật chặt chẽ diễn biến, dự báo đúng tình hình, chỉ đạo ứng phó thật kịp thời; khắc phục khẩn trương, có hiệu quả với mục tiêu giảm thiệt hại về người và lấy sự an toàn của người dân làm thước đo cho kết quả hoạt động của phòng, chống thiên tai”.

Trước phản ánh của các địa phương, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành Trung ương rà soát lại các thủ tục liên quan tới tái thiết các cái khu vực, các địa bàn, các địa phương bị ảnh hưởng của thiên tai. Phó Thủ tướng lấy ví dụ, có địa bàn bị ảnh hưởng bởi thiên tai, đã được ngân sách Trung ương hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội, hạ tầng giao thông nhưng thủ tục đầu tư còn chậm, có công trình mất 1-2 năm chưa triển khai thi công được. Phó Thủ tướng đề nghị tiếp tục rà soát để hoàn thiện thể chế, các quy định pháp luật liên quan tới phòng, chống thiên tai.