Quân đội Mỹ đã ngầm hỗ trợ không quân Malaysia khi không phận của quốc gia Đông Nam Á này bị nhóm máy bay Trung Quốc “xâm phạm” hồi cuối tháng trước, tờ South China Morning Post ngày 7-6 đưa tin.
Ngày 31-5, nhóm 16 máy bay Trung Quốc, đa số là các máy bay vận tải quân sự Xian Y-20 và Ilyushin Il-76, bay theo đội hình chiến thuật và áp sát bờ biển bang Sarawak (miền đông Malaysia). Malaysia đã điều máy bay giám sát hoạt động của lực lượng Trung Quốc.
Đại diện của Lực lượng Không quân Thái Bình Dương (thuộc Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của quân đội Mỹ) nói với South China Morning Post rằng Mỹ “ủng hộ các đối tác của mình trong Không quân Hoàng gia Malaysia và khuyến khích Trung Quốc tôn trọng chủ quyền các tất cả các nước”.
Quan chức quốc phòng Mỹ còn cho biết lực lượng Mỹ đã ngầm hỗ trợ Malaysia trong vụ việc hôm 31-5.
Một máy bay quân sự Trung Quốc áp sát không phận Malaysia hôm 31-5. Ảnh: REUTERS
Tuần trước, truyền thông Trung Quốc đưa tin chỉ hai máy bay vận tải quân sự của nước này được điều đến Biển Đông nhằm tiếp tế nhu yếu phẩm các các điểm đảo mà Trung Quốc chiếm đóng và bồi lấp (trái phép) trong vùng biển này.
Tuy nhiên, Tư lệnh Không quân Thái Bình Dương, Tướng Ken Wilsbach cho biết theo thông tin mà lực lượng này có được, số máy bay Trung Quốc xuất hiện gần đảo Borneo (Malaysia) khác với con số mà Bắc Kinh công bố.
Ông Wilsbach không xác nhận sô lượng chính xác, song nói rằng số máy bay Trung Quốc tham gia hoạt động hôm 31-5 gần bằng con số 16 như quân đội Malaysia thông báo
Quan chức quân sự Mỹ từ chối tiết lộ cách Lực lượng Không quân Thái Bình Dương của nước này đã dùng để nắm thông tin về số máy bay Trung Quốc ở gần Malaysia.
Ông Wilsbach cũng lên án các chuyến bay quân sự của Trung Quốc gần Malaysia và đảo Đài Loan, gọi đây là hành vi “leo thang căng thẳng” và “gây bất ổn” của Bắc Kinh.
Liên minh đối lập Malaysia đòi hỏi Trung Quốc giải thích thỏa đáng
Cuối tuần trước, liên minh đối lập tại Malaysia là Pakatan Harapan (tạm dịch là Liên minh Hy vọng) kêu gọi chính quyền Kuala Lumpur hành động để đòi Trung Quốc giải thích một cách thỏa đáng về vụ việc hôm 31-5, theo trang tin địa phương Malaysia Kini.
Pakatan Harapan cho rằng việc máy bay nước ngoài sử dụng đội hình chiến thuật tiếp cận không phận bên trên vùng biển cách đất liền Malaysia chỉ 60 hải lý là “hành động đáng ngờ và không phù hợp với trật tự quốc tế dựa trên luật lệ”. Liên minh này nhấn mạnh rằng Malaysia có quyền được giải thích hợp lý.
Pakatan Harapan cũng kêu gọi liên minh cầm quyền của Malaysia xây dựng “kế hoạch hành động để quản lý các vụ xâm nhập” tương tự và hiện đại hóa quân đội để chống lại các mối đe dọa từ bên ngoài.
Trước đó, Trung Quốc đã biện minh cho hành động quân sự hôm 31-5. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân hôm 2-6 nói rằng đó là “hoạt động huấn luyện thường lệ” ở Biển Đông.
Phía Trung Quốc cũng ngang nhiên tuyên bố nước này vẫn “tuân thủ luật pháp quốc tế” khi máy bay quân sự nước này không tiến vào không phận của các nước khác, đồng thời liên hệ hành động trên với các yêu sách chủ quyền vô căn cứ của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Malaysia Hishammuddin Hussein tuyên bố “Malaysia tiếp tục kiên định bảo vệ danh dự và chủ quyền của mình” và đã triệu tập Đại sứ Trung Quốc tại Kuala Lumpur, ông Âu Dương Ngọc Tịnh (Ouyang Yujing) để trao công hàm phản đối.