Bắc Kinh lâu nay luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ chờ thống nhất, không loại trừ khả năng dùng vũ lực, và không ủng hộ bất kỳ nỗ lực ngoại giao nào nhằm công nhận hòn đảo này là một quốc gia độc lập.
Các phương tiện truyền thông xã hội Trung Quốc đã phản ứng giận dữ hồi cuối tuần qua sau chuyến thăm của ba thượng nghị sĩ Mỹ đến Đài Bắc, nơi họ thông báo rằng Washington sẽ tặng 750.000 liều vaccine ngừa COVID-19 cho hòn đảo này.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã “thêm dầu vào lửa” vào ngày 7-6 khi ông phát biểu trước một phiên điều trần trước Quốc hội ở Washington rằng Mỹ sẽ sớm bắt đầu các cuộc thảo luận với Đài Loan về một thỏa thuận thương mại.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken. Ảnh: AP
“Tôi biết chúng tôi đang tham gia vào các cuộc đối thoại với Đài Loan, hoặc sẽ sớm làm như thế, về một thỏa thuận khung nào đó” – hãng tin AFP dẫn lời ông Blinken nói.
Ngày 8-6, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên đã hối thúc Washington “dừng bất kỳ hình thức trao đổi chính thức nào với Đài Loan, xử lý vấn đề Đài Loan một cách thận trọng và kiềm chế gửi bất kỳ tín hiệu sai trái nào tới các lực lượng đòi độc lập cho Đài Loan”.
Đài Loan cáo buộc Trung Quốc cản trở nỗ lực bảo đảm nguồn cung vaccine ngừa COVID-19, đồng thời cho biết đây là một phần trong chiến dịch mà Bắc Kinh đang thực hiện nhằm cô lập hòn đảo này.
Mặc dù Washington cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Bắc vào năm 1979 để công nhận Bắc Kinh là đại diện chính thức duy nhất của Trung Quốc, Mỹ vẫn là đồng minh mạnh mẽ nhất của Đài Loan và là nước cung cấp vũ khí hàng đầu cho lãnh thổ này.
“Chúng tôi cam kết với đề xuất rằng Đài Loan phải có các phương tiện để tự vệ và điều đó phù hợp với Đạo luật Quan hệ Đài Loan” - ông Blinken cho biết hôm 7-6.
“Chúng tôi đã tiếp tục cung cấp đáng kể thiết bị cho Đài Loan vì mục đích đó. Chúng tôi thực sự lo ngại về sự hung hăng ngày càng tăng mà chính quyền ở Bắc Kinh đã thể hiện đối với Đài Loan” – Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh.
Khi được yêu cầu bình luận về phát biểu của ông Blinken, hãng tin Reuters trích dẫn một tuyên bố của Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ nói rằng Mỹ “tin rằng điều quan trọng là phải tiếp tục tăng cường mối quan hệ thương mại song phương của chúng tôi với Đài Loan”. Tuy nhiên, cơ quan này sau đó nêu rõ: “Chúng tôi không có cuộc họp nào để thông báo vào thời điểm này”.
Văn phòng đại diện của Đài Loan nói với Reuters rằng họ “đang nỗ lực để tham gia vào các cuộc thảo luận với Đại diện Thương mại Mỹ, hy vọng sẽ dẫn đến tiến triển trong mối quan hệ thương mại song phương của chúng tôi”.
Theo trang tin Taiwan News, có vẻ như đây có thể là một nỗ lực nhằm hồi sinh các cuộc đàm phán về Thỏa thuận khung về Đầu tư Thương mại (TIFA) được tổ chức lần cuối vào năm 2016 dưới thời chính quyền của Tổng thống Barack Obama. Người đứng đầu Cơ quan ngoại giao Đài Loan vào tháng 3 tuyên bố rằng các cuộc thảo luận TIFA có thể sẽ được tiếp tục trong năm nay, nhưng ngày giờ chính xác vẫn chưa được gút.
Trong cuộc gặp với phái đoàn lưỡng đảng do Tổng thống Joe Biden cử đến Đài Loan vào tháng 4 năm nay, nhà lãnh đạo Thái Anh Văn đã kêu gọi tái khởi động các cuộc đàm phán TIFA như một phương tiện nhằm tăng cường quan hệ kinh tế và mở rộng quan hệ đối tác kinh doanh giữa hai bên.