Chỉ số chứng khoán VN-Index đã giảm mạnh 2 phiên liên tiếp ngày 7 và 8.6 mất tổng cộng 54,17 điểm, tương ứng mức giảm 3,94%. Tuy nhiên, việc tài khoản “bốc hơi” mạnh trong bối cảnh sàn HoSE liên tục bị “đơ”, nghẽn… khiến nhà đầu tư rất bức xúc.

Mức giảm 3,94% của chỉ số VN-Index đã khiến vốn hóa trên sàn HoSE giảm tổng cộng 203.149 tỉ đồng, tương đương khoảng gần 8,7 tỉ USD. Tính từ sau tháng 1.2021 tới nay, thị trường mới xảy ra 2 phiên giảm liên tục ở mức mạnh như vậy.

Tuy nhiên, mức giảm mạnh và sâu của chỉ số VN-Index cũng như giá cổ phiếu không phải là nguyên nhân chính khiến nhà đầu tư bức xúc. Trên thực tế, thị trường chứng khoán Việt Nam trong nhiều năm qua, đặc biệt trong năm 2020 và những tháng đầu năm 2021, không ít những phiên giảm mạnh.

Nguyên nhân chính khiến nhà đầu tư bức xúc là, 2 phiên đầu tuần giao dịch đang diễn ra, chỉ số VN-Index thì giảm mạnh trong khi sàn HoSE thì bị “đơ” nặng.

Chỉ số VN-Index và thanh khoản chung của sàn HoSE nhiều thời điểm “bất động”. Cụ thể, từ khoảng 9h45 đến hơn 11h15 phiên giao dịch sáng ngày 7.6, chỉ số VN-Index bị “đứng hình” cùng với con số thể hiện thanh khoản cũng bất động. Thậm chí, thanh khoản chung của sàn còn thấp hơn thanh khoản của chỉ riêng nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn VN30.

Thế nhưng, sang phiên giao dịch sáng ngày 8.6, tình trạng trên còn xảy ra nặng nề hơn, chỉ số VN-Index và con số thanh khoản của HoSE “đứng hình” trong nhiều thời điểm, bảng điện của nhiều công ty chứng khoán thì nhảy loạn nhịp vì kết quả trả về từ HoSE bị chậm khiến nhà đầu tư không biết đích xác giá khớp lệnh thực sự là giá nào.

Giao dịch trong trạng thái “bị mù” như thế cho nên khi thấy lực bán xả hàng chốt lời ào ạt, nhiều nhà đầu tư lo lắng và đã phải dùng đến lệnh thị trường MP bán ra bằng mọi giá để thoát hàng hạn chế thiệt hại, càng khiến chỉ số VN-Index lao dốc mạnh.

Trong bối cảnh như vậy, nhà đầu tư lại không được hủy, sửa lệnh. Theo thảo luận của các đầu tư trên diễn đàn chuyên về chứng khoán f319.com, Luật Chứng khoán năm 2019 không cấm tính năng hủy/sửa lệnh, vậy tại sao HoSE có quyền không cho sử dụng đến tính năng này.

Cần biết rằng, đối với bất kì nhà đầu tư chứng khoán lâu năm nào, tính năng hủy sửa lệnh rất cần thiết để điều chỉnh giá mua bán theo nhịp lên xuống của thị trường nhằm tối ưu hiệu quả đầu tư. Việc không cho phép thực hiện tính năng lệnh hủy/sửa chẳng khác nào trói tay nhà đầu tư, khiến họ bị thua thiệt vì những lệnh đã đặt rồi thì bị chốt cứng một mức giá và “chết dí” trên sàn chứ không thể linh hoạt điều chỉnh, thay đổi…

Chỉ số VN-Index giảm 3,94%. Tuy nhiên, với các nhóm cổ phiếu như ngân hàng, chứng khoán, thép, dầu khí… mức giảm giá của nhiều cổ phiếu lên đến trên dưới 10% trong 2 phiên.

Với mức giảm trên, khả năng rất cao nhiều nhà đầu tư có vay giao dịch kí quĩ (margin) sẽ bị công ty chứng khoán gọi điện cảnh báo về mức lỗ đã chạm ngưỡng (call margin). Và nếu thị trường thêm 1-2 phiên giảm mạnh nữa thì nhiều nhà đầu tư vay margin có thể sẽ bị buộc bán ra lượng cổ phiếu đang thế chấp để đưa tỉ lệ vay về mức cân đối. Khi đó, nhà đầu tư càng thiệt hại nặng hơn.