Một thẩm phán Hà Lan trong phiên tòa vụ bắn rơi máy bay MH17 của hãng hàng không Malaysia Airlines năm 2014 hôm 8-6 cho biết có bằng chứng máy bay trúng một vụ nổ từ bên ngoài do tên lửa Buk của Nga gây ra, theo hãng tin Reuters.
Có bằng chứng tên lửa Buk của Nga bắn rơi MH17
Hôm 8-6, tại Hà Lan, các thẩm phán bắt đầu đọc bằng chứng tại phiên xử bốn nghi phạm bị cáo buộc bắn rơi MH17 hôm 17-7-2014.
“Các chuyên gia tuyên bố tác động lên thân máy bay tương thích với một hệ thống tên lửa Buk và một đầu đạn Buk. Không có thiệt hại nào được tìm thấy mà không tương tích với kịch bản đó hoặc cho thấy một kịch bản khác” – thẩm phán Hendrik Steenhuis nói.
Hiện trường vụ rơi máy bay MH17. Ảnh: Mikhail Pochuyev/TASS
Tuần này, các thẩm phán sẽ xem xét cụ thể để xác định loại tên lửa nào đã bắn máy bay MH17 cũng như tên lửa được phóng đi từ đâu và liệu trách nhiệm có thực sự thuộc về bốn nghi phạm hay không.
“Hôm nay là về câu hỏi: “Có phải là tên lửa Buk hay không?. Tôi nghĩ rằng câu hỏi đã có đáp án rồi nhưng tòa giờ đây đang thực sự trả lời câu hỏi đó, vì vậy mà nó rất quan trọng”- Hans de Borst, người đã mất con gái trong vụ bắn rơi máy bay, bình luận trước phiên tòa.
Sau nhiều năm thu thập bằng chứng, tháng 5-2018, một nhóm các nhà điều tra quốc tế kết luận rằng bệ phóng tên lửa được sử dụng để bắn MH17 là của Lữ đoàn Tên lửa phòng không số 53 của Nga. Chính phủ Hà Lan yêu cầu Nga chịu trách nhiệm song Moscow phủ nhận mọi liên quan.
Tám người nhìn thấy hoặc nghe thấy một vụ phóng tên lửa vào ngày MH17 bị bắn rơi
Tám người nói rằng họ đã nhìn thấy hoặc nghe thấy một vụ phóng tên lửa diễn ra vào ngày 17-7-2014, ngày mà máy bay mang số hiệu MH17 của hãng hàng không Malaysian Airlines (Malaysia) rơi ở vùng Donetsk thuộc miền Đông Ukraine, thẩm phán Heleen Kerstens-Fockens cho biết tại một phiên điều trần hôm 8-6.
“Trong số 20 nhân chứng có 12 người nói rằng vào ngày 17-7-2014, họ đã nhìn thấy một vệt khói. Một số người trong số họ, cụ thể là tám người thực sự nói rằng họ đã nhìn thấy một tên lửa hay một vật thể trên không bay trên không trung, đã nhìn thấy nó hoặc nghe thấy âm thanh của nó, và liên kết điều này với vệt khói (mà 12 nhân chứng trên đã nói – PV)” – bà Kerstens-Fockens cho biết, theo hãng tin TASS.
“Khi tuyên bố về nơi vệt khói bắt nguồn được ban hành, một số nhân chứng chỉ về phía nam TP Snizhne (thuộc vùng Donetsk), và họ chỉ về hướng của ngọn đồi Savur-Mogila (phía nam TP Snizhne), và còn chỉ về hướng thị trấn Pervomaisky. Thị trấn Pervomaisky nằm giữa TP Snizhne và đồi Savur-Mogila” – thẩm phán Kerstens-Fockens nói thêm.
Theo lời bà Kerstens-Fockens, ba trong số chín nhân chứng nói họ đã ở gần bãi phóng giả định tại một cánh đồng gần thị trấn Pervomaisky.
Tìm thấy mảnh kim loại, mảnh thủy tinh trên thi thể phi hành đoàn
Các nhà điều tra quốc tế đã trình bày phân tích pháp y chi tiết về các mảnh vỡ của một tên lửa Buk vốn được tìm thấy tại hiện trường vụ rơi máy bay MH17 và trên người một số nạn nhân cho một tòa án quốc tế Hà Lan, theo báo The Australian.
Các công tố viên đã công khai đưa ra bằng chứng đầu tiên để chứng minh kết luận của họ là một tên lửa Buk của Lữ đoàn phòng không số 53 của Nga đã bắn rơi máy bay MH17.
Chánh án Henrik Steenhuis, một trong bảy thẩm phán có mặt tại phòng xử án Schiphol (Hà Lan) cảnh báo với gia đình các nạn nhân rằng một số chi tiết sau khi công bố có thể sẽ khiến họ suy sụp. Ông đã vạch ra những nỗ lực phức tạp để hồi hương thi thể từ một khu vực rộng 60 km và ngay giữa một vùng chiến sự ở Đông Ukraine.
Ông Steenhuis cho biết các nạn nhân được đặt trong 239 túi thi thể và sau đó được đặt trong 227 quan tài. Một số nạn nhân chưa bao giờ được tìm thấy nhưng được xác định có mặt trên máy bay bằng các biện pháp khác, ông Steenhuis nói.
Các mảnh kim loại và mảnh thủy tinh, phù hợp với một vụ nổ từ bên ngoài buồng lái được tìm thấy trên các thi thể của phi hành đoàn, thẩm phán Steenhuis nói.
Thẩm phán Steenhuis đã xem xét mảnh vỡ của máy bay tại căn cứ quân sự Gilze-Rijen (Hà Lan). Các nhà báo, trong đó có báo The Austrailian trước đó đã nhìn thấy mảnh vỡ và thông qua đó có thể thấy thiệt hại thảm khốc ở khu vực phía trên bên trái của buồng lái.
Thẩm phán Steenhuis nói rằng rõ ràng từ đống đổ nát cho thấy máy bay bị phá hủy là do một vụ nổ từ bên ngoài máy bay. Ông Steenhuis cho hay khi một đầu đạn của tên lửa Buk phát nổ thì sẽ khiến hàng ngàn hạt kim loại hình con bướm, hình vuông và hình que bắn ra theo hình tròn.
Thẩm phán Hendrik Steenhuis xem xét mảnh vỡ máy bay MH17 tại căn cứ quân sự Gilze-Rijen (Hà Lan) hôm 26-5. Ảnh: AFP/Getty
Hôm 8-6, các thẩm phán đã được xem những mảnh vỡ của tên lửa Buk cùng với những so sánh với một vụ thử tên lửa vốn phát nổ ở Phần Lan để làm tài liệu tham khảo.
Chuyến bay MH17 khởi hành từ Amsterdam (Hà Lan) tới Kuala Lumpur (Malaysia) bị bắn và rơi xuống vùng Donetsk (miền Đông Ukraine) hôm 17-7-2014, khiến toàn bộ 298 người thuộc 10 quốc gia trên khoang thiệt mạng.
Nhóm điều tra chung (JIT) được thành lập để tiến hành điều tra hình sự vụ thảm kịch. Tháng 6-2019, JIT thông báo họ đã xác định được một nhóm bốn người bị tình nghi tham gia vụ bắn rơi máy bay. Phiên xét xử bốn nghi phạm bắt đầu tại Hà Lan vào ngày 9-3-2020. Bốn người này bị cáo buộc cung cấp một hệ thống tên lửa Buk từ Nga tới Ukraine.
Bốn nghi phạm, đều bị xử vắng mặt, buộc tội giết người hàng loạt và bắn rơi chiếc MH17. Chỉ có một nghi phạm tên Oleg Pulatov – cựu lính đặc nhiệm của Nga chỉ định luật sư bào chữa. Những nghi phạm khác bị xét xử là lãnh đạo phe ly khai ở miền Đông Ukraine gồm Igor Girkin và Sergey Dubinsky (hai người này là cựu quan chức tình báo quân sự của Nga) và lãnh đạo tiểu đoàn ly khai Leonid Kharchenko của Ukraine.
Các quan chức Nga nhiều lần bày tỏ sự thiếu tin tưởng của họ vào kết quả điều tra của JIT. Giới chức Nga chỉ ra sự vô căn cứ của những cáo buộc cũng như việc JIT không muốn sử dụng những kết luận của phía Moscow trong quá trình điều tra.
