Hãng bay kiệt quệ

Mới đây, Bộ Kế hoạch Đầu tư (KHĐT) công bố dự thảo báo cáo Thủ tướng về tình hình phát triển doanh nghiệp năm 2020 và 5 tháng đầu năm 2021. Theo đánh giá trong dự thảo, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường vận tải hàng không.

Theo đó, nhu cầu vận tải hàng không giảm mạnh đến 35% - 66 % so với năm 2019. Doanh thu dịch vụ vận tải hàng không năm 2020 sụt giảm trung bình trên 61% so với 2019.

Đáng chú ý, đợt dịch Covid-19 lần thứ ba trong giai đoạn cao điểm sát Tết Nguyên đán 2021 khiến doanh thu hàng không giảm 80% so với cùng kỳ. Khả năng thanh toán của các doanh nghiệp suy giảm và tiến tới sát giới hạn mất khả năng thanh toán.

"Cùng với tình hình dịch bệnh diễn ra phức tạp, tâm lý khách hàng trên khắp thế giới bị thay đổi, dự báo hoạt động vận tải hàng không sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong năm 2021, nếu như tình hình Covid-19 được kiềm chế, phải đến năm 2024 hoạt động của ngành hàng không mới có thể phục hồi như trước khi có dịch bệnh", Bộ KHĐT nhận định.

Cơ quan này cũng cho biết, dự kiến số lỗ của quý I/2021 của Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) sẽ ở mức 4.800 tỷ đồng, 6 tháng đầu năm có thể lên đến 10.000 tỷ đồng. Hiện tại số nợ phải trả quá hạn đạt tới 6.240 tỷ đồng và đang rơi vào trạng thái cực kỳ khó khăn, bên bờ vực phá sản.

“Vietnam Airlines đang đối mặt với rủi ro kiện tụng pháp lý với số nợ quá hạn quá cao và rủi ro trong việc không cân đối trả các khoản vay ngắn hạn đến hạn tại các ngân hàng", báo cáo của Bộ KHĐT nêu rõ

Đối với các hãng hàng không tư nhân như Bamboo Airlines và Vietjet, Bộ này đánh giá trong năm 2020 các hãng đã cố gắng tối ưu hóa mọi hoạt động khai thác và duy trì được sản xuất kinh doanh thông qua việc chuyển nhượng các tài sản và các dự án đầu tư tài chính đã được tích lũy trong giai đoạn trước.

Tuy nhiên, dự báo hoạt động sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong năm 2021 và đang dần hết nguồn lực về tài chính để hỗ trợ cho dịch vụ vận tải hàng không. Cụ thể, Vietjet ước tính thiếu hụt 10.000 tỷ đồng để hỗ trợ hoạt động kinh doanh.

Cần gấp sự hỗ trợ từ Nhà nước

Thực tế cho thấy, những đánh giá của Bộ KHĐT hoàn toàn có cơ sở khi trong quý I/2021 Vietnam Airlines đã ghi nhận khoản lỗ kỷ lục gần 5.000 tỷ đồng. Cụ thể, doanh thu hãng bay này đạt 7.528 tỷ đồng, giảm 60% so với cùng kỳ. Trong đó, doanh thu vận tải hàng không chỉ đạt 5.141 tỷ đồng, giảm 64%.

Đáng chú ý, giá vốn bán hàng tăng 47%, ghi nhận hơn 11.000 tỷ đồng khiến hãng bay này ghi nhận mức lỗ gộp hơn 4.974 tỷ đồng. Khoản lỗ kỷ lục này đã nâng lỗ lũy kế của Vietnam Airlines tăng lên 14.219 tỷ đồng, vượt vốn điều lệ. 

Tình hình kinh doanh kém khả quan đã khiến cổ phiếu HVN của Vietnam Airlines bị đưa vào diện cảnh báo kể từ ngày 15/4. Đặc biệt, đầu tháng 6 vừa qua, hãng bay này cũng rao bán 11 chiếc máy bay do gặp áp lực về dòng tiền.

Trước những khó khăn chồng chất, để “giải cứu” hàng không, Bộ KHĐT đề xuất Thủ tướng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu trình Chính phủ ban hành cơ chế hỗ trợ lãi suất khoảng 4% cho vay tín dụng trong năm 2021-2023 cho các hãng hàng không như gói hỗ trợ của Chính phủ cho Vietnam Airlines.

Bên cạnh đó, Bộ này cũng đề xuất Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT cho phép kéo dài thời gian giảm 50% phí dịch vụ cất, hạ cánh máy bay và dịch vụ điều hành bay cùng với thời gian áp dụng mức giá tối thiểu 0 đồng đối với các dịch vụ chuyên ngành hàng không thuộc danh mục Nhà nước quy định khung giá cho đến hết năm 2021.

Ngoài ra, trong dự thảo cũng nêu rõ, Bộ Tài chính cần sửa đổi quyết định số 87 về điều kiện giao dịch ký quỹ cho phép các doanh nghiệp hàng không và các doanh nghiệp bị ảnh hưởng trực tiếp bởi Covid-19 không bị cắt margin (giao dịch ký quỹ) khi lợi nhuận âm hai quý liên tục.

PHƯƠNG LY